Volgens een onuitroeibare anekdote viel in de Hongerwinter van 1944 Zweeds wittebrood als manna uit de hemel. In werkelijkheid werd meel per schip aangevoerd en werden de broden hier gebakken. Maar één ding was zeker: er werd van gesmuld. Hoe het werk van al die Scandinavische misdaadschrijvers in hun vertaling hier arriveert is me onbekend, maar één ding is zeker: het smullen houdt niet op. Onlangs werd De terugkeer van de dansleraar van de Zweed Henning Mankell door het publiek op http://www.crimezone.nl/ uitgeroepen tot de beste thriller van 2005. De vaste politieman van de auteur - commissaris Wallander - is vervangen door een al even mismoedige collega. Hij heeft kanker onder de leden maar Mankell zal vast, als hij mocht verscheiden, een nieuwe treurwilg kunnen verzinnen.

Wat is toch de aantrekkingskracht van die noordelijke sombermansen? Op de top-8 waaruit een keuze voor de favoriet mocht worden gemaakt stond ook al de IJslander Arnaldur Indridason met Engelenstem. Reken er maar niet op dat je daar opgewekt van raakt. Eeuwigdruppende bossen zijn bij wijze van spreken continu je deel in het spannende boek uit het noorden.

Dit jaar was de verkiezing anders opgezet. Uit een groslijst mocht men drie favorieten aangeven. Dat leidde tot een top-8 waaruit de uiteindelijke keuze moest komen, tenzij je eigenwijs alsnog een eigen voorkeur buiten de lijst wou melden. Van die acht titels bleek ik er maar één te hebben gelezen, Vang Me als ik Val van Nicci French, een auteur waaraan je nooit een buil valt. Een ander boek had ik eventueel willen lezen als de titel (Paranoia) en de naam van de auteur (Finder) niet zo uiterst saai waren geweest. Dan stond er nog een oudje van Dan Brown op de toplijst, Karin Slaughter die ik graag aan anderen overlaat en Elizabeth George, die ik als te dik en te fijnzinnig had gemeden. En tot mijn verbijstering stond Schaduw van de Wind van Carlos Zafón erbij dat uit de omschrijving en de mondreclame absoluut geen thriller lijkt.

Eigenlijk dus een vreemd zootje bij elkaar.

Het verrassende was eigenlijk nog meer de gigantische groslijst waaruit je kon kiezen. Er bleken in één jaar tijd meer dan 350 spannende boeken op de markt te zijn gebracht, vertaald en oorspronkelijk Nederlands bij elkaar. Daar bleek er ik maar 22 van te hebben gelezen. Daarbij moet ik wel zeggen dat ik in hetzelfde jaar ook nog een serie Engelse en Amerikaanse thrillers las. Eén boek per week in het genre vind ik al heel wat, maar ik had me niet gerealiseerd dat er zo'n rijstebrijberg – of moet je zeggen: luilekkerland? – bestond.

Op crimezone kun je over al die honderden boeken minimaal één bespreking lezen van één van de vaste recensenten. Maar regelmatig willen er meerderen hun mening kwijt en sturen ook lezers hun opinie in. Meestal lopen die laatsten over van enthousiasme en lijkt het er soms op dat de vriendenkring van de auteur is gemobiliseerd. Bij verkiezingen op het internet weet je verder nooit helemaal zeker of fanclubs en actiegroepen er niet mee aan de haal gaan. Blijkbaar gun ik Mankell de zege niet. Mijn voorkeur ging uit naar De Crash* van Nelson de Mille.

Paranoia** van Finder heet in de oorspronkelijke Amerikaanse uitgave hetzelfde. De naam van de auteur schijn als 'finder' te moeten uitspreken en dus niet als 'fainder'. Het is een kloek boek vol smakelijke avonturen van een jongeman uit de IT-business die zichzelf in de nesten werkt en dan noodgedwongen een klus accepteert om bij een collega-bedrijf te gaan spionneren. Dat doet hij met verve, zonder dat hij er onsympathiek door wordt. Wie de titel oorspronkelijk bedacht, weet ik niet. Het heeft echter allemaal weinig met ziekelijke achterdocht te maken. Gewone bedriegerij is een toepasselijker omschrijving. Een fraaie zijlijn in het verhaal is de relatie van de jongeman met zijn vader, een onuitstaanbare man die hulpbehoevend is. Ontdek verder hoe een bedrieger wordt bedrogen, wat overigens de zwakke kant van het verhaal is. En geniet onderweg van de kantoorintriges. Finder gun ik zijn plekje op de top-8. Hij kwam daarbij niet verder dan de laatste plaats. Het leven is niet eerlijk. Dat weet elke lezer die van thrillers houdt.