De Leunstoel - internetmagazine voor rustige mensen


		archiefvorig nr.lopend nr.
			Nummer 18 Jaargang 20 22 juni 2023

Vermaak en Genot > De wereldliteratuur roept		delen printen terug


	Hoe men een haas kapelaan maakt.	Willem Minderhout
	Ik heb nooit iets van of over de in 2002 overleden literatuurwetenschapper Guus Sötemann gelezen, maar onlangs trof ik zijn naam zelfs twee keer achter elkaar aan. De eerste keer in ‘De Zelfdenker’, Willem Melchings biografie van Karel van het Reve en de tweede keer in ‘De Reynaert’ van Frits van Oostrom. Melching beschrijft hoe Van het Reve zich bij het diner voorafgaande aan zijn roemruchte Huizinga-lezing over de povere kwaliteit van de literatuurwetenschap enigszins bezwaard voelde toen hij daar Guus Sötemann ontmoette die hij in die lezing als voorbeeld van onleesbare literatuurwetenschappers zou opvoeren. Sötemann verliet halverwege de lezing de zaal. De tekst van die lezing staat onder de titel ‘Het raadsel der onleesbaarheid’ afgedrukt in de prachtige bundel ‘Karel van het Reve voor beginners en gevorderden’. Ik vermoed dat Sötemann de zaal verliet nadat Van het Reve zich hardop afvroeg waarom hij in zijn studie van de ‘Havelaar’ alleen maar trivialiteiten noemt die iedere lezer allang wist, maar nergens probeert te verklaren wat dit boek zo uniek maakt of waarom Mutatuli nu zo geniaal is. Van Oostrom beschouwt Sötemann als zijn leermeester en hij herinnert zich vol enthousiasme zijn colleges. Sötemann vindt dat literatuurwetenschappers zich tot de studie van de tekst moeten beperken. Van Oostrom citeert hem als hij zegt dat ‘literatuursociologie een bui-ten-ge-woon belangwekkend studieterrein is. En als u daar meer van wil weten dan moet u maar so-cio-lo-gie gaan studeren.’ Van het Reve Van het Reve heeft een wat bredere definitie van wat een literatuurwetenschapper zou moeten doen. In zijn fenomenale inleiding bij ‘Geschiedenis van de Russische literatuur’ schrijft hij dat literatuurwetenschap eigenlijk overbodig is, want je kunt veel beter die literatuur zelf lezen. Als rechtvaardiging voor het feit dat hij toch een literatuurgeschiedenis geschreven heeft zegt hij: ‘dat er namelijk maar één geldige reden is voor het schrijven van zo’n geschiedenis, en die reden is niet het nut dat zo’n boek zou kunnen afwerpen, maar de aardigheid die de schrijver heeft gehad in het maken en die de lezer zou kunnen hebben bij het lezen. De rest is onzin.’ ‘Ik heb gewoon verteld wat mij de moeite van het vertellen waard leek.’ Zou Van het Reve ‘De Reynaert’ van Van Oostrom de moeite waard hebben gevonden? Ik denk het wel. Wat hij Sötemann verwijt, trivialiteit en onleesbaarheid, gaat in ieder geval voor Van Oostrom niet op, zoals lezers van ‘Maerlants wereld’ en ‘Nobel Streven’ al weten. Nu heeft hij verteld wat hem de moeite van het vertellen over de ‘Reynaert’ waard leek. En dat is dus gewoon alles. Inclusief de so-cio-lo-gie. Maar boven alles weet hij de lezer mee te slepen in zijn enthousiasme voor 'Van den vos Reijnaerde'. Kun je dan niet beter, Van het Reve indachtig, ‘Van den vos Reynaerde’ van ‘Willem die Madocke maeckte’ zelf lezen? Ja, dat moet je zeker doen. ‘Reynaert’ vertelt niet alleen alles wat er maar te weten is over dit Middeleeuwse kunstwerk, maar biedt ook een zo goed mogelijk gereconstrueerde uitgave van de oorspronkelijke tekst. Uw zomervakantie kan niet meer stuk, dus rep u naar de betere boekhandel! En weet men dan na lezing van Van Oostroms Reynaert hoe men een haas kapelaan maakt? Dat is maar de vraag. Er blijft altijd wat te onderzoeken over! ---------- De schrijver heeft de illustraties geleverd.

meer Willem Minderhout - meer "De wereldliteratuur roept" -

Vermaak en Genot > De wereldliteratuur roept
Hoe men een haas kapelaan maakt.	Willem Minderhout
Ik heb nooit iets van of over de in 2002 overleden literatuurwetenschapper Guus Sötemann gelezen, maar onlangs trof ik zijn naam zelfs twee keer achter elkaar aan. De eerste keer in ‘De Zelfdenker’, Willem Melchings biografie van Karel van het Reve en de tweede keer in ‘De Reynaert’ van Frits van Oostrom. Melching beschrijft hoe Van het Reve zich bij het diner voorafgaande aan zijn roemruchte Huizinga-lezing over de povere kwaliteit van de literatuurwetenschap enigszins bezwaard voelde toen hij daar Guus Sötemann ontmoette die hij in die lezing als voorbeeld van onleesbare literatuurwetenschappers zou opvoeren. Sötemann verliet halverwege de lezing de zaal. De tekst van die lezing staat onder de titel ‘Het raadsel der onleesbaarheid’ afgedrukt in de prachtige bundel ‘Karel van het Reve voor beginners en gevorderden’. Ik vermoed dat Sötemann de zaal verliet nadat Van het Reve zich hardop afvroeg waarom hij in zijn studie van de ‘Havelaar’ alleen maar trivialiteiten noemt die iedere lezer allang wist, maar nergens probeert te verklaren wat dit boek zo uniek maakt of waarom Mutatuli nu zo geniaal is. Van Oostrom beschouwt Sötemann als zijn leermeester en hij herinnert zich vol enthousiasme zijn colleges. Sötemann vindt dat literatuurwetenschappers zich tot de studie van de tekst moeten beperken. Van Oostrom citeert hem als hij zegt dat ‘literatuursociologie een bui-ten-ge-woon belangwekkend studieterrein is. En als u daar meer van wil weten dan moet u maar so-cio-lo-gie gaan studeren.’ Van het Reve Van het Reve heeft een wat bredere definitie van wat een literatuurwetenschapper zou moeten doen. In zijn fenomenale inleiding bij ‘Geschiedenis van de Russische literatuur’ schrijft hij dat literatuurwetenschap eigenlijk overbodig is, want je kunt veel beter die literatuur zelf lezen. Als rechtvaardiging voor het feit dat hij toch een literatuurgeschiedenis geschreven heeft zegt hij: ‘dat er namelijk maar één geldige reden is voor het schrijven van zo’n geschiedenis, en die reden is niet het nut dat zo’n boek zou kunnen afwerpen, maar de aardigheid die de schrijver heeft gehad in het maken en die de lezer zou kunnen hebben bij het lezen. De rest is onzin.’ ‘Ik heb gewoon verteld wat mij de moeite van het vertellen waard leek.’ Zou Van het Reve ‘De Reynaert’ van Van Oostrom de moeite waard hebben gevonden? Ik denk het wel. Wat hij Sötemann verwijt, trivialiteit en onleesbaarheid, gaat in ieder geval voor Van Oostrom niet op, zoals lezers van ‘Maerlants wereld’ en ‘Nobel Streven’ al weten. Nu heeft hij verteld wat hem de moeite van het vertellen over de ‘Reynaert’ waard leek. En dat is dus gewoon alles. Inclusief de so-cio-lo-gie. Maar boven alles weet hij de lezer mee te slepen in zijn enthousiasme voor 'Van den vos Reijnaerde'. Kun je dan niet beter, Van het Reve indachtig, ‘Van den vos Reynaerde’ van ‘Willem die Madocke maeckte’ zelf lezen? Ja, dat moet je zeker doen. ‘Reynaert’ vertelt niet alleen alles wat er maar te weten is over dit Middeleeuwse kunstwerk, maar biedt ook een zo goed mogelijk gereconstrueerde uitgave van de oorspronkelijke tekst. Uw zomervakantie kan niet meer stuk, dus rep u naar de betere boekhandel! En weet men dan na lezing van Van Oostroms Reynaert hoe men een haas kapelaan maakt? Dat is maar de vraag. Er blijft altijd wat te onderzoeken over! ---------- De schrijver heeft de illustraties geleverd.
© 2023 Willem Minderhout

	powered by CJ2