In de eerste plaats de sociale media. Ik heb nooit behoefte gevoeld mij aan te melden bij Facebook, Instagram of Twitter. Ook niet bij WhatsApp, maar wil ik met mijn kleinkinderen communiceren, dan zit ik daaraan vast. Ik kan ze natuurlijk ook mailen, maar juist doordat ze WhatsApp gebruiken, kijken ze nauwelijks om naar hun mailbox. Mijn appjes bevatten vaak niet meer dan de oproep ‘zie mail!’, zodat ik ten minste een fatsoenlijk toetsenbord kan gebruiken voor mijn verhaal. De smartphone met zijn kleine virtuele toetsenbordje is onder mijn lompe vingers een onding. Waarom zijn trouwens die sociale media bij de hele mensheid - en dan ook nog continu! - in gebruik? Wat is het grote voordeel? Is het de amusementswaarde? Weet ik niet wat ik mis? En waarom haken die bestuurders en politici, die zich beklagen over de haat en de bedreigingen waarmee zij worden geconfronteerd, niet massaal af? Kunnen zij beroepsmatig niet buiten de sociale media? Wat ontgaat hen nou precies als zij het zonder zouden doen? In elk geval veel haat en bedreigingen!

Ja, de komst van de smartphone is een andere ontwikkeling waaraan ik mij grotendeels heb onttrokken. Ik heb er een en kan hem bedienen, maar hij leidt een statisch leven. Hij ligt immer op tafel als kleine reservecomputer en wordt eigenlijk alleen voor het hiervoor genoemde appverkeer aangewend. Nooit gaat hij mee naar elders. Ik vind hem, zo klein als hij is, te groot en te zwaar om in mijn zak mee te torsen. Als ik denk onderweg telefoon nodig te hebben, volsta ik met mijn nog veel kleinere oude Nokia die niet elke dag hoeft te worden opgeladen. Die houdt het weken vol op een lading. Dat is toch een machtig voordeel. Het begint echter tot mij door te dringen dat je de smartphone voor steeds meer acties nodig hebt: betalingen, entree krijgen tot voorzieningen en nog meer. Op het caféterras waar wij in de hittegolf, snakkend naar koude dranken, eindelijk een plekje in de schaduw hadden gevonden, werden wij niet bediend, omdat we de voor bestellingen benodigde app niet hadden gedownload. Dat wij daartoe bij gebrek aan een smartphone niet in staat waren, leverde ons een meewarige blik op. Wij kregen te verstaan dat wij ons heil maar elders moesten zoeken.

En waarin ik ook niet meega, is het ‘streamen’ van films en muziek. Ik heb geen zin om mij te abonneren op een aantal providers van deze diensten. Je moet ten minste met een stuk of drie van deze aanbieders in zee gaan om aan je trekken te komen en daar heb ik geen zin in. Evenmin trouwens in het massale aanbod dat dan op je afkomt. Ik hecht aan de impliciete rantsoenering waaraan je bent onderworpen als kijker van ‘lineaire tv’. Elke avond of zelfs het hele etmaal een film of serie naar keuze: inflatie van kijkgenot! Ongezond!

En dan nog wat: ik ben gesteld op cd’s en dvd’s. Ik koop ze of maak ze zelf en ik vermei me in hun fysieke gedaante en hun fraaie, deels door mijzelf ontworpen, doosjes waarop de inhoudsopgave prijkt. Ik vrees echter dat ook hier mijn conservatisme niet veel langer houdbaar is. Het door mij geprefereerde medium wordt steeds minder in omloop gebracht. Je moet ervoor naar de kringloopwinkel, zoals eertijds voor de VHS-banden. Gelukkig zijn vooralsnog op het internet ook nog dvd’s te bestellen. Uiteraard gaat het daarbij om gedateerde films, maar die hebben sowieso mijn voorkeur.

Een laatste ontwikkeling die ik mijd, is de installatie van wat genoemd wordt domotica. Het gaat daarbij om de creatie van een slim huishouden waarbij zoveel mogelijk apparaten worden verbonden met het internet. Het geheel kan dan worden bediend met de smartphone: televisie, cv-ketel, verlichting, keukenapparatuur, beveiligingsalarm, robotstofzuiger, gazonsproeier en wat niet al meer. Smartphone leeg, zoek, gestolen, kapot? Jammer! Waterkoker gehackt en daarmee waarschijnlijk de hele collectie domotica? Nog jammerder! Ik heb zo weinig mogelijk apparaten verbonden met het internet. Eigenlijk alleen de computer en de smartphone. Zelfs de televisie stands alone.

Het behoeft geen betoog dat ik ook niet uitzie naar steeds meer kunstmatige intelligentie. Mijn gesprekken met chatrobots lopen gewoonlijk vast in onbegrip van de tegenpartij. Mijn grootste succes bij deze vorm van communicatie is geweest dat de robot eindelijk voorstelde mij met een medewerker te verbinden. Ik ben daar gretig op ingegaan. Kortgeleden is de zoekmachine Bing overgaan op de beantwoording van zoekopdrachten met behulp van kunstmatige intelligentie (ik kort het begrip maar niet af tot k.i.). In plaats van een helder overzicht van links waaruit je zelf kunt kiezen, krijg je een verhandeling met een paar bronvermeldingen. Niets meer te kiezen. Eigen brein van de informatiezoeker op non-actief gesteld. Infantilisering! Ik hoop dat minder intelligente zoekmachines nog een tijdje blijven bestaan.

Ik ben dus digitaal gestagneerd. Uit overtuiging! Hoop het nog een tijd op die manier uit te zingen.

----------

De tekening is van Petra Busstra.

Meer informatie: www.petrabusstra.com