archiefvorig nr.lopend nr.

Nummer 13
Jaargang 20
6 april 2023
Bezigheden > Feuilleton delen printen terug
Baksteen 7: Hantumhuizen Dik Kruithof

2013BZ Baksteen 13
Wij reden een kunstroute door het noorden van Friesland en kwamen op weg van Foudgum over Hantum naar Nes door het dorp Hantumhuizen. Dat ligt vlakbij de Hantumeruitburen waar mijn pake vroeger een boerderij had. In die tijd waren dat nog allemaal aparte dorpen of streekjes met huizen maar tegenwoordig heten Hantum, Hantumhuizen en de Hantumeruitburen met Hiaure samen 4H en delen ze een aantal voorzieningen zoals een dorpshuis in Hantum, een school op de Hantumerhoeke, die op een kruispunt van wegen van en naar de 4H ligt, en ook kerken.

Samen met het nabij gelegen Wetsens behoorde Hantumhuizen in de 13de  eeuw tot de dorpen met de meest ontwikkelde cultuur in Europa. ln deze dorpen werden munten geslagen en had de Friese adel een belangrijk aandeel in kruistochten en in het kerkelijk bestuur van Nederland en Duitsland. In Hantumhuizen stonden toen vijf states van rijke Friese families.

St Annakerk

Toen we Hantumhuizen naderden zijn we even gestopt want de blaadjes waren nog niet aan de bomen en er was een prachtig voorjaarslicht zodat de St. Annakerk er op z’n mooist bijstond. Het is een voor Friesland zeldzaam voorbeeld van romano-gotiek. De van rode bakstenen gebouwde kerk met een voor die bouwstijl kenmerkende afwisseling in de buitenmuren gaat schuil achter een toren die gebouwd is rond 1200. Het is een van de weinige kerken van Friesland waar ik eerder ben geweest want mijn pake en beppe zijn er begraven.

In de monumententaal van de website dbnl: ‘een eenbeukige kerk met2013BZ Baksteen 14 vijfzijdig gesloten koor en een deels ingebouwde, ongelede zadeldaktoren. De zware toren met overwelfde begane grond verrees rond 1200. Uit de eerste helft van de 13de eeuw dateert het romano-gotisch schip met karakteristieke kraalprofielen langs de lisenen en de rondboogopeningen, waarvan er enkele als vensters en andere als nis met siermetselwerk zijn uitgevoerd. De twee oorspronkelijke gewelven zijn vermoedelijk rond 1335 vervangen door drie koepelgewelven. De laat-gotische ingang is vroeg-16de-eeuws. In de 18de eeuw heeft men de kap vernieuwd, de toren van een nieuwe topgevel voorzien en het koor toegevoegd.’

Nadat ik wat foto’s van de buitenkant gemaakt had vroeg de kerkbeheerder of ik hem ook van binnen wilde zien. Ik heb gebruik gemaakt van dat vriendelijke aanbod en ja, van binnen is het ook mooi, met veel intredend zonlicht en met vrij aparte beschilderingen op de ronde steungewelven.

Het verhaal daarbij was dat de kerk in de zestiende eeuw aan de binnenkant beschilderd was door Noorse vissers die met hun boot vast zaten in het ijs op de Waddenzee nadat ze bij Borkum de verkeerde afslag hadden genomen. Ze waren gastvrij opgevangen in Hantumhuizen en hadden als dank voor hun vertrek de kerk aan de binnenkant beschilderd.

Het verhaal is afkomstig van een kerkenwandelaar en ik heb mijn best gedaan om het in historische bronnen bevestigd te krijgen, maar dat is me (nog) niet gelukt.

---------

Dik Kruithof illustreerde zijn verhaal zelf.




© 2023 Dik Kruithof meer Dik Kruithof - meer "Feuilleton" -
Bezigheden > Feuilleton
Baksteen 7: Hantumhuizen Dik Kruithof
2013BZ Baksteen 13
Wij reden een kunstroute door het noorden van Friesland en kwamen op weg van Foudgum over Hantum naar Nes door het dorp Hantumhuizen. Dat ligt vlakbij de Hantumeruitburen waar mijn pake vroeger een boerderij had. In die tijd waren dat nog allemaal aparte dorpen of streekjes met huizen maar tegenwoordig heten Hantum, Hantumhuizen en de Hantumeruitburen met Hiaure samen 4H en delen ze een aantal voorzieningen zoals een dorpshuis in Hantum, een school op de Hantumerhoeke, die op een kruispunt van wegen van en naar de 4H ligt, en ook kerken.

Samen met het nabij gelegen Wetsens behoorde Hantumhuizen in de 13de  eeuw tot de dorpen met de meest ontwikkelde cultuur in Europa. ln deze dorpen werden munten geslagen en had de Friese adel een belangrijk aandeel in kruistochten en in het kerkelijk bestuur van Nederland en Duitsland. In Hantumhuizen stonden toen vijf states van rijke Friese families.

St Annakerk

Toen we Hantumhuizen naderden zijn we even gestopt want de blaadjes waren nog niet aan de bomen en er was een prachtig voorjaarslicht zodat de St. Annakerk er op z’n mooist bijstond. Het is een voor Friesland zeldzaam voorbeeld van romano-gotiek. De van rode bakstenen gebouwde kerk met een voor die bouwstijl kenmerkende afwisseling in de buitenmuren gaat schuil achter een toren die gebouwd is rond 1200. Het is een van de weinige kerken van Friesland waar ik eerder ben geweest want mijn pake en beppe zijn er begraven.

In de monumententaal van de website dbnl: ‘een eenbeukige kerk met2013BZ Baksteen 14 vijfzijdig gesloten koor en een deels ingebouwde, ongelede zadeldaktoren. De zware toren met overwelfde begane grond verrees rond 1200. Uit de eerste helft van de 13de eeuw dateert het romano-gotisch schip met karakteristieke kraalprofielen langs de lisenen en de rondboogopeningen, waarvan er enkele als vensters en andere als nis met siermetselwerk zijn uitgevoerd. De twee oorspronkelijke gewelven zijn vermoedelijk rond 1335 vervangen door drie koepelgewelven. De laat-gotische ingang is vroeg-16de-eeuws. In de 18de eeuw heeft men de kap vernieuwd, de toren van een nieuwe topgevel voorzien en het koor toegevoegd.’

Nadat ik wat foto’s van de buitenkant gemaakt had vroeg de kerkbeheerder of ik hem ook van binnen wilde zien. Ik heb gebruik gemaakt van dat vriendelijke aanbod en ja, van binnen is het ook mooi, met veel intredend zonlicht en met vrij aparte beschilderingen op de ronde steungewelven.

Het verhaal daarbij was dat de kerk in de zestiende eeuw aan de binnenkant beschilderd was door Noorse vissers die met hun boot vast zaten in het ijs op de Waddenzee nadat ze bij Borkum de verkeerde afslag hadden genomen. Ze waren gastvrij opgevangen in Hantumhuizen en hadden als dank voor hun vertrek de kerk aan de binnenkant beschilderd.

Het verhaal is afkomstig van een kerkenwandelaar en ik heb mijn best gedaan om het in historische bronnen bevestigd te krijgen, maar dat is me (nog) niet gelukt.

---------

Dik Kruithof illustreerde zijn verhaal zelf.


© 2023 Dik Kruithof
powered by CJ2