archiefvorig nr.lopend nr.

Nummer 9
Jaargang 20
9 februari 2023
Vermaak en Genot > De wereldliteratuur roept delen printen terug
In de ban van Volendam Maeve van der Steen

2009VG VolendamActeren en zingen zijn heerlijke bezigheden en ik zou het liefst niet anders doen.
Maar de showbizz is niet makkelijk, er zijn velen die er ook graag deel van uitmaken dus de spoeling is dun. Daarom ben ik dankbaar dat het voorlezen van boeken op mijn pad is gekomen.
Lezen is fijn, en als je voorleest doe je iets dat je graag doet terwijl anderen er ook nog wat aan hebben, de visueel gehandicapten bijvoorbeeld – blinden en slechtzienden zeiden we vroeger. Of dyslectici, voor wie lezen een zware opgave is.

Jammer is dat er zo ongelofelijk veel ondermaatse, saaie en domweg slechte boeken worden geschreven. Die ook voorgelezen moeten worden helaas. Er zijn tegenwoordig ‘schrijvers’ die hun boek in eigen beheer uitbrengen, dus nu is helemaal het hek van de dam. Boeken die ook gewoon bij bol.com te koop zijn, en die zo vol fouten zitten dat ze nauwelijks fatsoenlijk voor te lezen zijn. Onbegrijpelijk.

Trouwens, ook veel boeken die door een gerenommeerde uitgever zijn uitgebracht en dus netjes geredigeerd zijn – zou je denken – zitten de laatste tijd vol kleine foutjes, twee keer ‘een’ achter elkaar, namen die ineens verwisseld zijn. Duidelijk een nieuw verschijnsel. Is er geen geld meer voor redacteuren? Heel irritant, vooral voor een voorlezer, misschien dat een ‘gewone’ lezer er minder last van heeft en er gewoon overheen leest.

Een bijzonder boek

Ook in eigen beheer uitgegeven, en vol kleine foutjes is Oud en Nieuw, van de hemel naar de hel en terug van Gary Veerman. Een heel bijzonder boek dat ik beslist wil aanraden.

De schrijfster was een van de jonge mensen die in café De Hemel in Volendam was toen de brand uitbrak in de nieuwjaarsnacht van 2000 op 2001, waarbij 14 doden en 200 ernstig gewonden vielen. De kerstversiering vatte vlam door een bundel sterretjes.

Gary was veertien jaar oud en raakte zwaargewond. Hoe zij deze avond beschrijft, van de voorbereidingen vóór het feestje met make-up en gegiechel en geflirt, tot en met de steekvlam, de brand, de pijn, de chaos en paniek, is grandioos. Het kostte me moeite om door te lezen zonder in tranen uit te barsten. Daarna begint de ellende pas echt: vier dagen in een ziekenhuis waar uit onwetendheid de brandwonden niet goed worden behandeld, de berichten over vriendjes en vriendinnetjes die er nog slechter aan toe zijn dan zijzelf, Angel. Zo noemt Gary zich in het boek terwijl het verhaal duidelijk puur autobiografisch is. (Ik heb Angel op zijn Engels uitgesproken maar denk achteraf dat dat niet moest…)

Lichamelijk komt zij erbovenop maar geestelijk niet wat na tien jaar pas blijkt. Zij gaat in therapie, en wel in groepstherapie. En nu verandert het boek van toon, het wordt bijna satirisch, waartoe dat soort groepssessies natuurlijk wel uitnodigt. Grappig beschreven allemaal.
Maar een redacteur had misschien kunnen helpen een en ander meer in evenwicht te brengen.

Een stukje historische roman

We krijgen ook nog een deel dat we een historische roman zouden moeten noemen.
Fictie, want ze noemt de dame Grietje, terwijl ze in werkelijkheid Hille heette, en ze maakt er haar betovergrootmoeder van. Wat ze helemaal niet was.

Die Hille Butter (1891 – 1968) alleen al was interessant genoeg om een fijne kostuumfilm over te maken. Met uiteraard allerlei veronderstellingen erin, deed zij het echt met Prins Hendrik? De overspelige prins ging wel degelijk bij haar op bezoek, er zijn getuigen van.

Hille was serveerster bij het befaamde hotel-restaurant Spaander en werd een geliefd model voor vele schilders. Altijd in klederdracht. Zij was een zeer eigenzinnige vrouw, die scheidde van haar man, een unicum in die tijd. Ze was dol op lezen over verre landen. Op straat sprak ze wel eens buitenlanders aan – Volendam was toen al toeristisch – om nog meer te weten te komen over de wijde wereld.

Onze hoofdpersoon Angel gaat nu verder met fictie door de achterkleinzoon van Grietje (gebaseerd op Hille) te zoeken in Amerika en ze vindt hem. Met deze uiteraard beeldige jongen gaat ze op stap in Volendam, waardoor we nu ineens in een soort reisgids terecht zijn gekomen. Zo aanstekelijk beschreven, dat ik binnenkort zelf weer eens ga kijken op de Dijk en in de haven. Op een maandag, wie weet zijn er dan niet al te veel toeristen.

Weer terug op de kermis

We komen in het boek ook nog op de jaarlijkse kermis terecht, die vier dagen duurt en waar voornamelijk gezopen en vreemdgegaan wordt tussen het reuzenrad en de draaimolens door, ja gekotst wordt er ook. En dan te bedenken hoe proper en netjes de Volendammers normaal zijn.
Als je een Volendamse wilt kwetsen moet je zeggen dat haar ramen niet schoon zijn, geschrokken zal ze voor de derde keer die week de ramen gaan lappen.

Intussen is het thema van het boek natuurlijk de bevrijding uit het keurslijf van het gelovige dorp Volendam. Hille (Grietje) ging Gary voor. En de bevrijding uit haar verdrietige jeugd met een gewelddadige vader. En de bevrijding uit haar trauma van de gruwelijke brand.

Misschien heb ik de verschillen in inhoud en stijl van de delen van het boek wat aangedikt, maar feit blijft dat de constructie van de roman gammel is.
Toch moet dit boek onverwijld vertaald worden naar het Engels, de Amerikanen gaan het vreten en zullen het als een Hans Brinker of de Zilveren Schaatsen ‘nummer twee’ in hun hart sluiten.
Liever nog maken we er een speelfilm van of een televisieserie, al zullen er dan duidelijke keuzes gemaakt moeten worden. Netflix, grijp je kans!

En nog wat eten!

Gaan we intussen nog wat eten? Ja natuurlijk, een toastje gerookte paling, een delicatesse!
Daar heb je toch geen recept voor nodig, nou nee maar wel wat aandacht en liefde graag.
Ten eerste is de paling het lekkerst als je vlak voor het serveren het vel eraf stroopt en de vis van de graat haalt. De vis moet op kamertemperatuur zijn.
Witbrood moet zo dun mogelijk gesneden worden en licht getoost.
Dan leggen we de filets op het geroosterde brood. Heerlijk.
Natuurlijk kan je een beetje zure room met mierikswortel mengen en een toefje daarvan er op doen, of een beetje verse dille erop strooien.
Maar puur is lekker genoeg, als de paling maar vers gerookt is, in Volendam bijvoorbeeld.

Gary Veerman, 'Oud en Nieuw – van de hemel in de hel en weer terug', ISBN 9789090354347

----------

De paling is geschapen door Coc van Duijn.
Meer informatie: http://cocvanduijn.nl/


© 2023 Maeve van der Steen meer Maeve van der Steen - meer "De wereldliteratuur roept" -
Vermaak en Genot > De wereldliteratuur roept
In de ban van Volendam Maeve van der Steen
2009VG VolendamActeren en zingen zijn heerlijke bezigheden en ik zou het liefst niet anders doen.
Maar de showbizz is niet makkelijk, er zijn velen die er ook graag deel van uitmaken dus de spoeling is dun. Daarom ben ik dankbaar dat het voorlezen van boeken op mijn pad is gekomen.
Lezen is fijn, en als je voorleest doe je iets dat je graag doet terwijl anderen er ook nog wat aan hebben, de visueel gehandicapten bijvoorbeeld – blinden en slechtzienden zeiden we vroeger. Of dyslectici, voor wie lezen een zware opgave is.

Jammer is dat er zo ongelofelijk veel ondermaatse, saaie en domweg slechte boeken worden geschreven. Die ook voorgelezen moeten worden helaas. Er zijn tegenwoordig ‘schrijvers’ die hun boek in eigen beheer uitbrengen, dus nu is helemaal het hek van de dam. Boeken die ook gewoon bij bol.com te koop zijn, en die zo vol fouten zitten dat ze nauwelijks fatsoenlijk voor te lezen zijn. Onbegrijpelijk.

Trouwens, ook veel boeken die door een gerenommeerde uitgever zijn uitgebracht en dus netjes geredigeerd zijn – zou je denken – zitten de laatste tijd vol kleine foutjes, twee keer ‘een’ achter elkaar, namen die ineens verwisseld zijn. Duidelijk een nieuw verschijnsel. Is er geen geld meer voor redacteuren? Heel irritant, vooral voor een voorlezer, misschien dat een ‘gewone’ lezer er minder last van heeft en er gewoon overheen leest.

Een bijzonder boek

Ook in eigen beheer uitgegeven, en vol kleine foutjes is Oud en Nieuw, van de hemel naar de hel en terug van Gary Veerman. Een heel bijzonder boek dat ik beslist wil aanraden.

De schrijfster was een van de jonge mensen die in café De Hemel in Volendam was toen de brand uitbrak in de nieuwjaarsnacht van 2000 op 2001, waarbij 14 doden en 200 ernstig gewonden vielen. De kerstversiering vatte vlam door een bundel sterretjes.

Gary was veertien jaar oud en raakte zwaargewond. Hoe zij deze avond beschrijft, van de voorbereidingen vóór het feestje met make-up en gegiechel en geflirt, tot en met de steekvlam, de brand, de pijn, de chaos en paniek, is grandioos. Het kostte me moeite om door te lezen zonder in tranen uit te barsten. Daarna begint de ellende pas echt: vier dagen in een ziekenhuis waar uit onwetendheid de brandwonden niet goed worden behandeld, de berichten over vriendjes en vriendinnetjes die er nog slechter aan toe zijn dan zijzelf, Angel. Zo noemt Gary zich in het boek terwijl het verhaal duidelijk puur autobiografisch is. (Ik heb Angel op zijn Engels uitgesproken maar denk achteraf dat dat niet moest…)

Lichamelijk komt zij erbovenop maar geestelijk niet wat na tien jaar pas blijkt. Zij gaat in therapie, en wel in groepstherapie. En nu verandert het boek van toon, het wordt bijna satirisch, waartoe dat soort groepssessies natuurlijk wel uitnodigt. Grappig beschreven allemaal.
Maar een redacteur had misschien kunnen helpen een en ander meer in evenwicht te brengen.

Een stukje historische roman

We krijgen ook nog een deel dat we een historische roman zouden moeten noemen.
Fictie, want ze noemt de dame Grietje, terwijl ze in werkelijkheid Hille heette, en ze maakt er haar betovergrootmoeder van. Wat ze helemaal niet was.

Die Hille Butter (1891 – 1968) alleen al was interessant genoeg om een fijne kostuumfilm over te maken. Met uiteraard allerlei veronderstellingen erin, deed zij het echt met Prins Hendrik? De overspelige prins ging wel degelijk bij haar op bezoek, er zijn getuigen van.

Hille was serveerster bij het befaamde hotel-restaurant Spaander en werd een geliefd model voor vele schilders. Altijd in klederdracht. Zij was een zeer eigenzinnige vrouw, die scheidde van haar man, een unicum in die tijd. Ze was dol op lezen over verre landen. Op straat sprak ze wel eens buitenlanders aan – Volendam was toen al toeristisch – om nog meer te weten te komen over de wijde wereld.

Onze hoofdpersoon Angel gaat nu verder met fictie door de achterkleinzoon van Grietje (gebaseerd op Hille) te zoeken in Amerika en ze vindt hem. Met deze uiteraard beeldige jongen gaat ze op stap in Volendam, waardoor we nu ineens in een soort reisgids terecht zijn gekomen. Zo aanstekelijk beschreven, dat ik binnenkort zelf weer eens ga kijken op de Dijk en in de haven. Op een maandag, wie weet zijn er dan niet al te veel toeristen.

Weer terug op de kermis

We komen in het boek ook nog op de jaarlijkse kermis terecht, die vier dagen duurt en waar voornamelijk gezopen en vreemdgegaan wordt tussen het reuzenrad en de draaimolens door, ja gekotst wordt er ook. En dan te bedenken hoe proper en netjes de Volendammers normaal zijn.
Als je een Volendamse wilt kwetsen moet je zeggen dat haar ramen niet schoon zijn, geschrokken zal ze voor de derde keer die week de ramen gaan lappen.

Intussen is het thema van het boek natuurlijk de bevrijding uit het keurslijf van het gelovige dorp Volendam. Hille (Grietje) ging Gary voor. En de bevrijding uit haar verdrietige jeugd met een gewelddadige vader. En de bevrijding uit haar trauma van de gruwelijke brand.

Misschien heb ik de verschillen in inhoud en stijl van de delen van het boek wat aangedikt, maar feit blijft dat de constructie van de roman gammel is.
Toch moet dit boek onverwijld vertaald worden naar het Engels, de Amerikanen gaan het vreten en zullen het als een Hans Brinker of de Zilveren Schaatsen ‘nummer twee’ in hun hart sluiten.
Liever nog maken we er een speelfilm van of een televisieserie, al zullen er dan duidelijke keuzes gemaakt moeten worden. Netflix, grijp je kans!

En nog wat eten!

Gaan we intussen nog wat eten? Ja natuurlijk, een toastje gerookte paling, een delicatesse!
Daar heb je toch geen recept voor nodig, nou nee maar wel wat aandacht en liefde graag.
Ten eerste is de paling het lekkerst als je vlak voor het serveren het vel eraf stroopt en de vis van de graat haalt. De vis moet op kamertemperatuur zijn.
Witbrood moet zo dun mogelijk gesneden worden en licht getoost.
Dan leggen we de filets op het geroosterde brood. Heerlijk.
Natuurlijk kan je een beetje zure room met mierikswortel mengen en een toefje daarvan er op doen, of een beetje verse dille erop strooien.
Maar puur is lekker genoeg, als de paling maar vers gerookt is, in Volendam bijvoorbeeld.

Gary Veerman, 'Oud en Nieuw – van de hemel in de hel en weer terug', ISBN 9789090354347

----------

De paling is geschapen door Coc van Duijn.
Meer informatie: http://cocvanduijn.nl/
© 2023 Maeve van der Steen
powered by CJ2