archiefvorig nr.lopend nr.

Nummer 9
Jaargang 20
9 februari 2023
Beschouwingen > In de polder delen printen terug
Het optimisme van GroenLinks Paul Bordewijk

2009BS GroenlinksIn de Atlas van Afgehaakt Nederland maken Josse de Voogd en René Cuperus onderscheid tussen gevestigde partijen en buitenstaanderpartijen, om daarna te laten zien hoe de aanhang van deze twee types partijen verdeeld is over het land. Gevestigde partijen zijn partijen die substantieel mee besturen op landelijk of lokaal niveau, te weten VVD, D66, PvdA, CDA, GroenLinks, de ChristenUnie en de SGP. Buitenstaanderpartijen zijn bij De Voogd en Cuperus PVV, SP, FvD, 50Plus, PvdD en DENK. Inmiddels zou je daar ook JA21, de BBB en Bij1 bij moeten rekenen.

Uit het Continu Onderzoek Burgerperspectieven van het SCP in 2018 bleek een interessant verschil tussen de aanhangers van gevestigde en buitenstaanderpartijen: aanhangers van de gevestigde partijen zijn optimistischer zowel over de maatschappelijke ontwikkeling als over hun eigen positie dan aanhangers van buitenstaanderpartijen.
VVD-stemmers vinden het meest dat het de goede kant opgaat met Nederland, gevolgd door de stemmers op D66, PvdA, CDA, GroenLinks en ChristenUnie. Kiezers die vinden dat het de verkeerde kant opgaat vind je vooral bij de PVV, gevolgd door FvD, SGP, PvdD en SP. De SGP is de enig gevestigde partij waarvan de aanhangers vinden dat het de verkeerde kant op gaat. Dat is waarschijnlijk vanwege de ontkerkelijking, waarvan ik niet denk dat die bij de aanhangers van andere partijen een grote rol speelt.

De aanhangers van de SGP zijn wel tevreden over hun eigen positie, terwijl bij de overige partijen die tevredenheid sterk gecorreleerd is aan het oordeel over de maatschappelijke ontwikkeling. Er liggen ook sterke relaties met opleiding en mediagebruik: de combinatie van oordelen die we aantreffen bij aanhangers van de gevestigde partijen, vinden we ook bij mensen met een academische of andere hogere opleiding, een bovenmodaal inkomen, en lezers van de NRC, de Volkskrant, het Nederlands Dagblad en Trouw, allemaal niet verwonderlijk.
Bij lezers van het Reformatorisch Dagblad vind je dezelfde combinatie van tevredenheid met de eigen positie en een negatief oordeel over de maatschappelijke ontwikkeling als bij de kiezers van de SGP, ook niet verwonderlijk.

De goede kant op

Wat eigenlijk wel verwonderlijk is, is dat de aanhangers van de gevestigde partijen in meerderheid vinden dat het de goede kant opgaat. Dat ze dat bij vroempartij VVD vinden is niet zo verwonderlijk, maar dit blijkt, zij het in mindere mate, ook op te gaan voor de aanhangers van GroenLinks. Toch hoorde ik Jesse Klaver laatst nog zeggen dat de wereld in brand staat. Dat rechtvaardigde dan dat demonstranten van Extinction Rebellion het verkeer blokkeren.
Je kunt niet tegelijkertijd vinden dat het de goede kant op gaat en het eens zijn met Jesse Klaver. Ik heb gepiekerd waarom dat toch gebeurt. Zo presenteren De Voogd en Cuperus data uit 2018, en zou het kunnen dat sindsdien de stemmers op GroenLinks anders zijn gaan denken over de maatschappelijke ontwikkeling, omdat de klimaatverandering meer aandacht heeft gekregen. Voor de maatschappij als geheel geldt dat laatste zeker, maar je zou toch juist bij GroenLinks, dat zich bij de oprichting al groen noemde, verwachten dat men ook in 2018 zich bewust was van de klimaatverandering, die toen ook al duidelijk voelbaar was.

De opwarming

Een andere verklaring zou kunnen zijn dat men bij GroenLinks de opwarming van de Aarde niet zo serieus neemt als men zegt. Die indruk krijg je wel eens vanwege de afwijzing van kernenergie. Daaruit kun je afleiden dat voor GroenLinks, net als voor de andere linkse partijen en voor de hele milieubeweging, de opwarming van de aarde in ieder geval niet de hoogste prioriteit heeft. Dan kun je dus ondanks zorgen over de opwarming van de Aarde toch vinden dat het in zijn totaliteit best de goede kant op gaat. Het kan ook een vorm van cognitieve dissonantie zijn, waarbij je kennis op verschillende terreinen niet met elkaar in verband brengt.

Voor de vraag of het de goede kant opgaat in Nederland kun je ook kijken naar de politieke tegenstelling die met deze vraag in het geding is. PVV en FvD zijn de meest uitgesproken buitenstaanderpartijen in hun negatieve oordeel over hoe het gaat. Dat is niet vanwege de klimaatverandering, maar vooral vanwege de immigratie- en integratieproblematiek. Daar wil je als GroenLinkser dus niet mee geassocieerd worden. Je vermijdt uitspraken die je in een kamp brengen waar je niet wilt zijn, zoals dat het in Nederland de verkeerde kant opgaat. Ook al geeft de opwarming van de Aarde daar alle reden toe. Ik denk dat dat de verklaring is.

----------

Het illustratietje is van Henk Klaren
© 2023 Paul Bordewijk meer Paul Bordewijk - meer "In de polder" -
Beschouwingen > In de polder
Het optimisme van GroenLinks Paul Bordewijk
2009BS GroenlinksIn de Atlas van Afgehaakt Nederland maken Josse de Voogd en René Cuperus onderscheid tussen gevestigde partijen en buitenstaanderpartijen, om daarna te laten zien hoe de aanhang van deze twee types partijen verdeeld is over het land. Gevestigde partijen zijn partijen die substantieel mee besturen op landelijk of lokaal niveau, te weten VVD, D66, PvdA, CDA, GroenLinks, de ChristenUnie en de SGP. Buitenstaanderpartijen zijn bij De Voogd en Cuperus PVV, SP, FvD, 50Plus, PvdD en DENK. Inmiddels zou je daar ook JA21, de BBB en Bij1 bij moeten rekenen.

Uit het Continu Onderzoek Burgerperspectieven van het SCP in 2018 bleek een interessant verschil tussen de aanhangers van gevestigde en buitenstaanderpartijen: aanhangers van de gevestigde partijen zijn optimistischer zowel over de maatschappelijke ontwikkeling als over hun eigen positie dan aanhangers van buitenstaanderpartijen.
VVD-stemmers vinden het meest dat het de goede kant opgaat met Nederland, gevolgd door de stemmers op D66, PvdA, CDA, GroenLinks en ChristenUnie. Kiezers die vinden dat het de verkeerde kant opgaat vind je vooral bij de PVV, gevolgd door FvD, SGP, PvdD en SP. De SGP is de enig gevestigde partij waarvan de aanhangers vinden dat het de verkeerde kant op gaat. Dat is waarschijnlijk vanwege de ontkerkelijking, waarvan ik niet denk dat die bij de aanhangers van andere partijen een grote rol speelt.

De aanhangers van de SGP zijn wel tevreden over hun eigen positie, terwijl bij de overige partijen die tevredenheid sterk gecorreleerd is aan het oordeel over de maatschappelijke ontwikkeling. Er liggen ook sterke relaties met opleiding en mediagebruik: de combinatie van oordelen die we aantreffen bij aanhangers van de gevestigde partijen, vinden we ook bij mensen met een academische of andere hogere opleiding, een bovenmodaal inkomen, en lezers van de NRC, de Volkskrant, het Nederlands Dagblad en Trouw, allemaal niet verwonderlijk.
Bij lezers van het Reformatorisch Dagblad vind je dezelfde combinatie van tevredenheid met de eigen positie en een negatief oordeel over de maatschappelijke ontwikkeling als bij de kiezers van de SGP, ook niet verwonderlijk.

De goede kant op

Wat eigenlijk wel verwonderlijk is, is dat de aanhangers van de gevestigde partijen in meerderheid vinden dat het de goede kant opgaat. Dat ze dat bij vroempartij VVD vinden is niet zo verwonderlijk, maar dit blijkt, zij het in mindere mate, ook op te gaan voor de aanhangers van GroenLinks. Toch hoorde ik Jesse Klaver laatst nog zeggen dat de wereld in brand staat. Dat rechtvaardigde dan dat demonstranten van Extinction Rebellion het verkeer blokkeren.
Je kunt niet tegelijkertijd vinden dat het de goede kant op gaat en het eens zijn met Jesse Klaver. Ik heb gepiekerd waarom dat toch gebeurt. Zo presenteren De Voogd en Cuperus data uit 2018, en zou het kunnen dat sindsdien de stemmers op GroenLinks anders zijn gaan denken over de maatschappelijke ontwikkeling, omdat de klimaatverandering meer aandacht heeft gekregen. Voor de maatschappij als geheel geldt dat laatste zeker, maar je zou toch juist bij GroenLinks, dat zich bij de oprichting al groen noemde, verwachten dat men ook in 2018 zich bewust was van de klimaatverandering, die toen ook al duidelijk voelbaar was.

De opwarming

Een andere verklaring zou kunnen zijn dat men bij GroenLinks de opwarming van de Aarde niet zo serieus neemt als men zegt. Die indruk krijg je wel eens vanwege de afwijzing van kernenergie. Daaruit kun je afleiden dat voor GroenLinks, net als voor de andere linkse partijen en voor de hele milieubeweging, de opwarming van de aarde in ieder geval niet de hoogste prioriteit heeft. Dan kun je dus ondanks zorgen over de opwarming van de Aarde toch vinden dat het in zijn totaliteit best de goede kant op gaat. Het kan ook een vorm van cognitieve dissonantie zijn, waarbij je kennis op verschillende terreinen niet met elkaar in verband brengt.

Voor de vraag of het de goede kant opgaat in Nederland kun je ook kijken naar de politieke tegenstelling die met deze vraag in het geding is. PVV en FvD zijn de meest uitgesproken buitenstaanderpartijen in hun negatieve oordeel over hoe het gaat. Dat is niet vanwege de klimaatverandering, maar vooral vanwege de immigratie- en integratieproblematiek. Daar wil je als GroenLinkser dus niet mee geassocieerd worden. Je vermijdt uitspraken die je in een kamp brengen waar je niet wilt zijn, zoals dat het in Nederland de verkeerde kant opgaat. Ook al geeft de opwarming van de Aarde daar alle reden toe. Ik denk dat dat de verklaring is.

----------

Het illustratietje is van Henk Klaren
© 2023 Paul Bordewijk
powered by CJ2