archiefvorig nr.lopend nr.

Nummer 5
Jaargang 20
8 december 2022
Vermaak en Genot > Luister! delen printen terug
Achnaton en Philip Glass Arie de Jong

2005VG AchnatonIn de geschiedenis van de farao’s in Egypte is Achnaton de meest revolutionaire. Hij koos ervoor om afscheid te nemen van een godenfamilie en in plaats daarvan het monotheïsme in te voeren met Amon, de zonnegod. Dat hij ook de vader was van Toetanchamon is interessant, maar weinig relevant.

Over Achnaton heeft Philip Glass een opera gemaakt. Voor mij bijzonder omdat het de allereerste CD (en in dit geval een dubbel-cd) was die ik ooit kocht, in 1989. Van Glass had ik al wel wat grammofoonplaten gekocht, en zijn muziek beviel me wel.
In het Engels gaat het om Akhnaten, dus de titel van de opera is Akhnaten. Je moet van zulke muziek houden (en dat doe ik). Lange gedragen stukken muziek, repeterende koorgezangen, de zang van een countertenor, ik vind het prachtig. Heb de neiging met mijn gruizige stem mee te brullen.

Nu ik Dik Kruithof heb bekeerd om te schrijven over hoe hij kan genieten van klassieke muziek, leek het mij aardig weer eens een stuk in De Leunstoel te schrijven over muziek die onder de verschrikkelijke noemer van ‘klassiek’ valt. Te bedenken dat Glass nog leeft, maakt het wat vreemd om die muziek (al) klassiek te noemen. Maar als je wat van hem wilt kopen, moet je nu eenmaal in de platenwinkel zoeken in de bakken met ‘klassiek’. Ik begrijp dat in het optreden van Ludovico Einaudi in College Tour hij ook heeft afgegeven op de duiding van klassieke muziek bij zijn werk. Ook hem tref je echter in de platenwinkel aan in de bak met klassiek.

Niet alles van Glass is even geweldig, maar het meeste wel. Hij wordt gerekend tot de zogenaamde minimale componisten. Dat slaat op de manier waarop een muziekstuk is opgebouwd. Een thema wordt veel herhaald, verandert slechts geleidelijk (moduleren) en muziekstukken zijn vaak wat aan de lange kant.

Simeon

Je hebt meer van dat soort componisten, zoals de Nederlander Simeon ten Holt, overleden in 2012.
Het bekendst is zijn onovertroffen Canto Ostinato, waarvan ik moet bekennen er meer dan 10 verschillende uitvoeringen van te hebben. Dat muziekstuk kan vijf kwartier duren, maar ik heb ook een uitvoering van meer dan drie uur, het is maar net welke keuzen de uitvoerende musici maken, zoals ook de bedoeling was van Ten Holt. Op populaire muziekzenders of onder een documentaire grijpt men telkens terug op één stukje uit de Canto Ostinato van drie minuten. Of ze er nog zijn weet ik niet, maar jarenlang waren er uitvoeringen waarbij je in de zaal op kussens kon liggen om naar een uitvoering te luisteren: een ligconcert.

En ook

Ook John Adams (bekend van opera’s The Death of Klinghoffer en Nixon in China), Terry Riley (bekend van de Compositie in C) en Steve Reich (Different Trains) worden tot de minimale componisten gerekend. Bijzondere uitvoeringen van dit soort composities tref je aan bij het Kronos Quartet, een onovertroffen strijkkwartet dat al zo’n jaar of veertig waanzinnig mooie muziek maakt.

Terug naar Glass en Akhnaten. Op YouTube is het mogelijk om de gehele opera te beluisteren, maar wellicht is een kennismaking met een stukje daaruit een lakmoesproef om te horen of deze muziek bevalt: De prelude van Akhnaten of: een fragment met wat beelden van een live-uitvoering.

----------

De relaxte plaat is van Coc van Duijn.
Meer informatie: http://cocvanduijn.nl/





© 2022 Arie de Jong meer Arie de Jong - meer "Luister!" -
Vermaak en Genot > Luister!
Achnaton en Philip Glass Arie de Jong
2005VG AchnatonIn de geschiedenis van de farao’s in Egypte is Achnaton de meest revolutionaire. Hij koos ervoor om afscheid te nemen van een godenfamilie en in plaats daarvan het monotheïsme in te voeren met Amon, de zonnegod. Dat hij ook de vader was van Toetanchamon is interessant, maar weinig relevant.

Over Achnaton heeft Philip Glass een opera gemaakt. Voor mij bijzonder omdat het de allereerste CD (en in dit geval een dubbel-cd) was die ik ooit kocht, in 1989. Van Glass had ik al wel wat grammofoonplaten gekocht, en zijn muziek beviel me wel.
In het Engels gaat het om Akhnaten, dus de titel van de opera is Akhnaten. Je moet van zulke muziek houden (en dat doe ik). Lange gedragen stukken muziek, repeterende koorgezangen, de zang van een countertenor, ik vind het prachtig. Heb de neiging met mijn gruizige stem mee te brullen.

Nu ik Dik Kruithof heb bekeerd om te schrijven over hoe hij kan genieten van klassieke muziek, leek het mij aardig weer eens een stuk in De Leunstoel te schrijven over muziek die onder de verschrikkelijke noemer van ‘klassiek’ valt. Te bedenken dat Glass nog leeft, maakt het wat vreemd om die muziek (al) klassiek te noemen. Maar als je wat van hem wilt kopen, moet je nu eenmaal in de platenwinkel zoeken in de bakken met ‘klassiek’. Ik begrijp dat in het optreden van Ludovico Einaudi in College Tour hij ook heeft afgegeven op de duiding van klassieke muziek bij zijn werk. Ook hem tref je echter in de platenwinkel aan in de bak met klassiek.

Niet alles van Glass is even geweldig, maar het meeste wel. Hij wordt gerekend tot de zogenaamde minimale componisten. Dat slaat op de manier waarop een muziekstuk is opgebouwd. Een thema wordt veel herhaald, verandert slechts geleidelijk (moduleren) en muziekstukken zijn vaak wat aan de lange kant.

Simeon

Je hebt meer van dat soort componisten, zoals de Nederlander Simeon ten Holt, overleden in 2012.
Het bekendst is zijn onovertroffen Canto Ostinato, waarvan ik moet bekennen er meer dan 10 verschillende uitvoeringen van te hebben. Dat muziekstuk kan vijf kwartier duren, maar ik heb ook een uitvoering van meer dan drie uur, het is maar net welke keuzen de uitvoerende musici maken, zoals ook de bedoeling was van Ten Holt. Op populaire muziekzenders of onder een documentaire grijpt men telkens terug op één stukje uit de Canto Ostinato van drie minuten. Of ze er nog zijn weet ik niet, maar jarenlang waren er uitvoeringen waarbij je in de zaal op kussens kon liggen om naar een uitvoering te luisteren: een ligconcert.

En ook

Ook John Adams (bekend van opera’s The Death of Klinghoffer en Nixon in China), Terry Riley (bekend van de Compositie in C) en Steve Reich (Different Trains) worden tot de minimale componisten gerekend. Bijzondere uitvoeringen van dit soort composities tref je aan bij het Kronos Quartet, een onovertroffen strijkkwartet dat al zo’n jaar of veertig waanzinnig mooie muziek maakt.

Terug naar Glass en Akhnaten. Op YouTube is het mogelijk om de gehele opera te beluisteren, maar wellicht is een kennismaking met een stukje daaruit een lakmoesproef om te horen of deze muziek bevalt: De prelude van Akhnaten of: een fragment met wat beelden van een live-uitvoering.

----------

De relaxte plaat is van Coc van Duijn.
Meer informatie: http://cocvanduijn.nl/



© 2022 Arie de Jong
powered by CJ2