Het leken mij wel grappige beesten, die zoetwaterkreeften. Dat bleek een inschattingsfout: ze vormen een regelrechte ramp. Sinds enige tijd flakkert de belangstelling voor deze kreeften daarom weer op.  Een aantal jaar geleden stelde het Haagse VVD-raadslid Chris van der Helm, bij voorbeeld, voor om de kreeften, die heel smakelijk zijn, voor consumptie vrij te geven. Dat bleek nog niet zo eenvoudig te zijn en de discussie bloedde dood.

Ondertussen zijn de waterschappen de wanhoop nabij. De kreeften ondergraven oevers en dijken en vreten alles op. Bovendien lijken ze er alleen voor te staan. De provincie verwijst naar het feit dat rivierkreeften niet op de lijst van ‘invasieve exoten’ staan die door de provincie bestreden dienen te worden. De kreeft is een ‘rijksaangelegenheid’, maar het rijk doet niets. Nou ja, het rijk studeert.  ‘Ook het ministerie van LNV maakt tijd en middelen vrij voor de ontwikkeling van een beheersingsaanpak, maar de uitvoering van aanvullende bestrijding financiert LNV niet’, liet voormalig minister Staghouwer in mei van dit jaar aan de Tweede Kamer weten.

Ik werd er als Statenlid op gewezen door Wim van Heemst en Arjen Hazelebach, leden van het algemeen bestuur van het hoogheemraadschap Schieland en Krimpenerwaard namens de PvdA, dat de Provincie niet langer aan de kant kan blijven staan. De explosieve ontwikkeling van de rivierkreeft tast ook zaken aan waar de provincie  verantwoordelijk is, zoals biodiversiteit en waterkwaliteit.

Ik sprak met ze af in het prachtige café Belvedère op de Lekdijk in Schoonhoven. Op deze plek kom je echter maar weinig kreeften tegen, behalve als ze op de kaart staan. We besloten de binnenlanden in te gaan en parkeerden de auto ergens tussen Vlist en Haasrecht. Het was gelijk raak. Iedereen die we aanspraken wilde zijn verhaal kwijt: “de kreeften lopen hier gewoon door de tuin.”    

Een vrouw die met haar kleindochter aan de wandel was vroeg ons even te wachten. Ze ging haar man halen, om ons zijn kreeftenfuik te laten zien. De man dook met zijn arm in de sloot en haalde een korf  van staaldraad uit de sloot, die vol zat met een twintigtal kreeften in diverse formaten. ‘Die ligt er misschien een halve dag in. Vroeger deed ik lokaas in die korf, maar ze kruipen er zo ook wel in. Ik heb overal in de sloten om mijn huis van die korven liggen. Het probleem los ik er niet mee op, maar je doet wat je kan.’

‘Die beesten vreten alles kapot. Ik heb er vooral last van omdat ze ook de slootkant kapotmaken met hun gangen. Ik stort er ieder jaar lavastenen in. Dat schijnt ze tegen te houden, maar ik merk daar nog niet veel van. Volgens mij gebruiken ze mollengangen, want ik zie ze overal naar boven komen.’

‘Weet je wat ik het ergste vind?’, zei de vrouw, ‘dat we geen kikkers meer horen. Vroeger wemelde het hier van de kikkers en salamanders, maar nu zijn die allemaal verdwenen. Opgevreten door die kreeften. De sloot is ook helemaal vies en troebel.’

Ik vroeg of ze ze opaten. Er kwam wel eens een familielid langs om de grote exemplaren er tussenuit te pikken, maar zelf aten ze ze niet op. ‘Ik voer ze aan de kraaien. Die zitten al te wachten als ik met die korf de achtertuin in stap.’

Het probleem is duidelijk. Naar schatting zitten er in de Krimpenerwaard alleen al tien miljoen rivierkreeften. Maar wat is de oplossing? Wegvangen lijkt onbegonnen werk, al zou het mijns inziens schelen als die idiote vangstbeperkingen worden opgeheven. Wellicht kan een stevige vangstcampagne het probleem beheersbaarder maken. Sommige ecologen beweren echter dat je op die manier vooral de grote kreeften te pakken krijgt, waardoor meer jonge kreeften de kans krijgen volwassen te worden, want kreeften vreten ook elkaar op.

Voormalig minister Staghouwer hoopt dat predatoren als fuut, reiger, snoekbaars en paling wat vaker kreeft op hun menu zullen zetten en de Zuid-Hollandse gedeputeerde Baljeu hoopt dat de oprukkende otter wellicht bij kan dragen aan een oplossing, maar ook dat zal slechts een druppel op de gloeiende plaat zijn.

Ondertussen trekt deze kreeftenplaag als een kanker door onze sloten en vaarten. Hopelijk verzint iemand een list om deze ramp af te wenden.

---------

De foto is van de schrijver