Opgelicht worden is niet leuk. Je laten oplichten nog minder. In het eerste geval heb je misschien het idee dat het je overkomt. Maar uiteindelijk is het zo, hoe slim oplichters ook zijn: je laat je oplichten.

Om misleiding en oplichting te voorkomen, staat de sector financiële dienstverlening en met name de beleggingswereld onder streng toezicht. Er moet heel veel en er mag erg veel niet. Stel dat ik het leuk zou vinden financiële adviezen te geven of dat ik de lezers van De Leunstoel aanbied een deel van hun geld te beheren en te beleggen op de aandelen- en optiemarkt. Als ik dat aanbied en U gaat daar op in is dat uw keus, zou je zeggen. Ik kan U verzekeren, ik zal U niet oplichten. Maar toch mag ik U dat niet aanbieden en ook mag ik geen officiële adviezen geven. Ik heb namelijk niet de vereiste diploma’s en certificaten. Uw eigen oordeel wordt vooraf gegaan door het oordeel van een examinator.

Nu is zo’n diploma en een bijbehorende vergunning natuurlijk geen garantie voor goed gedrag. Echte oplichters weten wel aan dat diploma te komen zonder examen. Maar zelfs onder degenen die het examen eerlijk hebben afgelegd, blijken nog steeds vreemde vogels te zitten. In de afgelopen maanden kwamen twee erkende adviseurs in het nieuws, die kennelijk ook erkende oplichters zijn. De een was de zogenaamde Hilversumse tennissponsor en de ander werd in zijn kantoor in Limburg neergeschoten door een zeer ontevreden klant, die het wapen van zijn schoonvader – lid van een schietvereniging – had geleend. In beide gevallen is veel geld verdwenen van mensen die afgingen op het diploma en de overtuigingskracht van de heren. De tennissponsor had gerenommeerde instellingen en personen onder zijn klantenkring. Met het geld van de nieuwe klanten werden de beloofde hoge rendementen aan de eerste klanten uitbetaald. Maar, dat hield een keer op.

Zij mochten dankzij hun diploma geld beleggen, maar maakten er misbruik van. Ik niet. Ik mag niet zeggen: stort 1000 euro op een rekening van een door mij beheerd fonds, waarna ik het beleg en 75% van de opbrengst uitkeer en 25% voor mijzelf houd. Ik mag U zelfs niet via deze rubriek in De Leunstoel adviseren bepaalde aandelen wel of niet te kopen. Terwijl de lezer van dit magazine daar juist behoefte aan zou kunnen hebben: laten beleggen door een ander en zelf achteroverhangen in de leunstoel.

De regels gaan ver: op de site van Alex geeft Sem van Berkel elke dag advies aan de klanten van Alex. Hij had voor de grap, nadat hij een eenmansbedrijf was geworden, zichzelf opgesplitst in drie personen. Naast zichzelf waren er twee alter ego’s met elk een verschillende beursbenadering. Hij liet de drie met elkaar praten en ook gaven ze verschillende adviezen. Ook dat ging de beurswaakhond te ver: de mensen zouden het onderscheid niet meer kunnen zien. De waakhond heeft natuurlijk gelijk, want uiteindelijk was maar één van de drie persoonlijkheden gediplomeerd.