Er zijn 1150 kanalen in Nederland. Dat is niet weinig op zo'n klein stukje grond. De meeste kanalen zijn gegraven in de 19e eeuw, onder de bezielende leiding van onze koningen.

Het langste Kanaal is het Noordhollandsch Kanaal, dat van Amsterdam Noord via Purmerend en Alkmaar doorloopt naar Den Helder. Het moest de scheepvaartroute van Amsterdam naar Den Helder via de Zuiderzee, die aan het dichtslibben was, vervangen. Natuurlijk zou het logischer geweest zijn van Amsterdam rechtstreeks een kanaal te graven naar de Noordzee via de duinen, maar dat was nog te moeilijk. Daarvoor moest het IJ afgedamd worden en een grote sluis gebouwd worden bij IJmuiden. Dat gebeurde 50 jaar later.

Het Noordhollandsch Kanaal was in 1824 klaar, geheel met de hand gegraven in opdracht van Koning Willem I, en mat bijna 80 km. Er kon een zeeschip doorheen, maar niet op eigen kracht; het werd getrokken door 8 paarden.

Het kanaal vormde een verbinding van bestaande boezemwateren en liep langs de ringvaarten van de Beemster en de Schermer. De werkzaamheden begonnen in 1819 door een leger van 9.000 slecht betaalde arbeiders met de schop. De hele operatie kostte 11 miljoen gulden. Daar graaf je nu geen kanaal meer voor, maar het klinkt toch als 'veel'.

Omdat het toen niet mogelijk was bruggen te bouwen met een grote overkapping, werden er vlotbruggen in het kanaal gelegd. Daarvan zijn er nu nog 4 over, maar in 2012 is er nog een bijgelegd. Er zijn 6 ponten en veren in het Kanaal en inmiddels zijn er ook een paar bruggen. 

Het Noordhollandsch Kanaal is een bijzonder Kanaal, want het is niet recht als een lineaal, maar zit vol bochten. Dat maakt het heel aantrekkelijk. Die bochten zijn onder andere veroorzaakt doordat bepaalde dorpen en steden, zoals Alkmaar, een plaats aan het Kanaal wilden. En daar moest het Kanaal dan naartoe buigen. Aan beide oevers van het Kanaal is een weg, maar niet overal. Soms moet je ergens oversteken. Het is leuk om er langs te fietsen, juist omdat het zo bochtig is. Zo'n lineaalrecht kanaal is maar niks.

----------

Het plaatje is van de hand van Katharina Kouwenhoven