archiefvorig nr.lopend nr. |
||||
Nummer 17 Jaargang 2 14 juli 2005 |
|
|||||||||||||||||||||||||||||
Vermaak en Genot > Was er nog wat op de tv? | ||||
Law and Order | Katharina Kouwenhoven | |||
Een Amerikaanse serie die mij al jarenlang kijkplezier bezorgt is Law and Order, een creatie van Dick Wolf en al sinds 1990 in de lucht. In het genre misdaadseries neemt Law and Order een speciale plaats in, omdat elke aflevering uit twee delen bestaat. Er is een misdrijf gepleegd dat zich doorgaans aankondigt doordat ergens in New York een lijk wordt gevonden en in het eerste deel wordt dit misdrijf onderzocht door de politie. Zodra er een verdachte is gevonden wordt de zaak overgedragen aan het Openbaar Ministerie, dat in deel twee de procesgang voorbereidt. De politie wordt vertegenwoordigd door een koppel detectives en hun baas (later bazin) en het District Attorney's Office door twee Assistent District Attorneys en hun baas (later bazin).
In de loop van de 350 afleveringen die er inmiddels gemaakt zijn, zijn die koppels nogal eens van samenstelling veranderd en is de oorspronkelijk geheel uit blanke mannen bestaande cast langzaam van kleur en sekse veranderd. Van mijn favorieten bij het openbaar ministerie, Michael Moriarity en Steven Hill, de laatste heeft het overigens lang volgehouden, is niemand meer over, maar van mijn geprefereerde detectives Chris Noth en Jerry Orbach is de laatste nog in beeld, althans in de afleveringen die nu op Nederland 3 worden uitgezonden (maandagavond, 22.45 uur). Het is niet alleen het speciale format dat deze serie bijzonder maakt. Elke aflevering betreft een bijzondere case, waarin doorgaans een actueel maatschappelijk probleem verwerkt is en die gebaseerd is op een geval dat in Amerika de kranten gehaald heeft, hoewel op de aftiteling benadrukt wordt dat alle karakters gefingeerd zijn. Niettemin passeren allerlei problemen: discriminatie, kindermishandeling, privatisering van de zorg, alcohol- en drugsverslaving, de revue, met de bijbehorende schrijnende gevallen en extreme hufterigheden.
De vertegenwoordigers van het Openbaar Ministerie zijn opmerkelijk maatschappelijk betrokken, maar vaak met handen en voeten gebonden aan vreemde regelgevingen of ze worden zwaar onder politieke druk gezet. Hun gevoel voor rechtvaardigheid – en het mijne - wordt dan ook menigmaal heftig gefrustreerd. De streetwise politiemannen - gelukkig nog steeds allemaal mannen - maken vooral een vermoeide indruk en staan tamelijk cynisch in het leven, maar het zijn doorzetters. Geen enkele zaak heeft een eenvoudig verloop. Aanvankelijke getuigen kunnen later de daders blijken te zijn of omgekeerd, de levens van onschuldige veroordeelden worden vernietigd of schuldigen blijven ongestraft, kortom: het maakt allemaal een zeer realistische indruk.
Voor een Nederlandse kijker is vooral het gesjoemel tussen openbare aanklagers en advocaten van de tegenpartij tamelijk verbijsterend. Typisch Amerikaans zoals er met loven en bieden een aanklacht tot stand komt. Is 'man one' geen haalbare kaart, dan wordt er wat lager ingezet en steeds lijkt de mogelijkheid om de jury te overtuigen meer gewicht in de schaal te leggen dan het aanwezige bewijsmateriaal. Een vreemd systeem, waarin überhaupt het streven naar rechtvaardigheid maar een ondergeschoven kindje lijkt te zijn.
Wat oprechte verbazing wekt is dat Dick Wolf en zijn team steeds weer een nieuw, interessant en belangwekkend geval weten te creëren en dat al vijftien jaar lang. Nu heeft hij wel een enorme staf aan medewerkers en Amerika is een groot land, waarin veel krankzinnige dingen gebeuren, maar het blijft een bijzondere prestatie. Law and Order is ook een voorbeeld van de misdaadserie 'nieuwe stijl', de Steven Bochco-stijl zal ik maar zeggen. Dat komt vooral tot uiting in het eerste deel, tijdens het politieonderzoek. Dat is praktisch niet te volgen vanwege de snelle locatiewisselingen, die daarom voorafgegaan worden door een tekstbord waarop staat waar we ons nu bevinden, en door de onsamenhangende brokken informatie die we toegeworpen krijgen, dezelfde waar ook de detectives het mee moeten doen. Het tweede deel verloopt iets rustiger, vooral omdat daarin meer wordt overlegd en onderhandeld, maar ook dat is niet altijd makkelijk te volgen, tot we ons in de rechtszaal bevinden en het elkaar vliegen afvangen begint.
Het is wel opvallend dat in deze serie de verdedigers de rol hebben gekregen van bad guys en de openbare aanklagers zonder uitzondering good guys zijn, ook als ze een geheime agenda hebben in de vorm van politieke ambitie, minachting voor het blanke establishment of verheven ideeën over de positie van de vrouw. Maar dat is voor de verandering ook wel aardig. Net zoals het feit dat de rechters meestal zwart of van het vrouwelijk geslacht zijn en de enkele blanke rechter steevast een vooringenomen ondeugdelijk type is.
Prettig aan deze serie is ook, dat hij, mocht hij ooit beëindigd worden, eindeloos herhaald kan worden. Afleveringen van meer dan tien jaar geleden ben je sowieso vergeten en door hun complexiteit zijn ook recentere afleveringen nog boeiend genoeg. En de maatschappelijke problemen die eraan ten grondslag liggen zijn ook nog lang de wereld niet uit. Wat dat betreft heeft de serie eeuwigheidswaarde.
|
||||
© 2005 Katharina Kouwenhoven | ||||
powered by CJ2 |