archiefvorig nr.lopend nr.

Nummer 12
Jaargang 18
15 april 2021
Bezigheden > Lopen delen printen terug
Langs Haagse lijnen (3) Frits Hoorweg

1812BZ Lijnen3Nu rijdt lijn 1 langs het Vredespaleis naar Scheveningen, maar (veel) vroeger had hij enige tijd zijn eindpunt op het Bankaplein. Eerst was het nog een paardentram, pas in 1905 werd het een elektrische die nummer 1 kreeg *. Uit het Willemspark komend ging de tram rechtsaf (in plaats van zoals nu linksaf) de Javastraat in en even verderop linksaf het Nassauplein op. Vervolgens stak hij de Laan Copes van Cattenburgh over naar de Bankastraat, om uiteindelijk op het Bankaplein een rondje te maken alvorens de terugreis te aanvaarden.

Dat heb ik nooit geweten totdat ik bij de Haagsche Boekerij, in de Frederikstraat, ‘Nassauplein 29’ van de hand van Ben Duinkerken zag liggen en aanschafte. De subtitel luidt: ‘Een Haags huis en zijn bewoners’. Achterin het boek, op pagina 85, staat een oude foto van het Bankaplein met een (inmiddels elektrische) tram. Zo te zien gaat het om een oude ansichtkaart, dat geeft ons de vrijheid om ‘m ook te gebruiken. Het aardige van dat boek is dat het lang niet alleen over dat ene huis aan het Nassauplein gaat, maar over van alles en nog wat in deze omgeving. Dat is dan op den duur ook weer het bezwaar van het boek, maar ‘never mind’.

Het Nassauplein is toen waarschijnlijk de voorlaatste halte van de tram geweest en het heeft veel meer te bieden dan het Bankaplein. Het bestaat uit twee enorme rijen van deftige huizen, inmiddels grotendeels kantoren en ambassades, die met het front naar elkaar zijn gericht. Inkijk is geen probleem, want er tussenin is een even lange strook met twee rijen planten en daar tussen een brede grindstrook voor hondenuitlaters en andere wandelaars. Hier en daar staat een gedenkteken en helemaal aan het begin, tegen de Javastraat aan, staat zo’n permanent geparkeerde kar van waaruit vis, patat en broodjes worden verkocht. In de weken voor de Kerst wordt vanuit die hoek de buurt van bomen voorzien.

Nassauplein 29 is speciaal omdat het van 1937 tot 2017 de kerk was van het Nieuwe Jeruzalem, bestaande uit volgelingen van Swedenborg. Over de geloofsbeleving van die volgelingen wordt in het boek eigenlijk niets duidelijk gemaakt, hetgeen mij nauwelijks stoort. De schrijver weet wel te melden dat het pand in 1883 is opgeleverd en vanaf 1914 eigendom was van de Minister van Koloniën, die bedeeld was met de achternaam Pleijte. ‘Zich schrijvende Pleyte’ vermeldt de auteur fijntjes, ik neem aan in een poging de lachers op zijn hand te krijgen, maar geheel zeker ben ik daar niet van.

Het plein heeft nog in de aanbieding: een paar ambassades (o.a. die van Peru) en, als klap op de vuurplein, het Damesleesmuseum. Nog altijd functionerend en bij de tijd, volgens mijn buurman die daar geregeld de nieuwe aanwinsten gaat bekijken. Monumenten zijn er ook, wel drie. Een reusachtige, massieve voor PTT personeel dat in de laatste wereldoorlog is omgekomen. Aan de zijkant, bij de brede voetgangerstoegang tot het Monchyplein, is een hele grote maar veel minder massieve. Die is voor onze bevrijders uit dezelfde oorlog. Daar worden de Canadezen ieder jaar herdacht. Tenslotte staat er ook nog iets dat de afschaffing van de dienstplicht memoreert.
Op het Gemeentehuis is vast een afdeling die over de spreiding van monumenten gaat. Daar is goed nagedacht over wat bij deze buurt past.

Lijn 1 komt hier niet meer, maar de HTM heeft het Nassauplein niet helemaal vergeten. Het wordt nu nog aangedaan door bus 22. Daarmee kun je naar de stad en het station worden vervoerd of, de andere kant op, naar het Bronovo-ziekenhuis, dat waarschijnlijk binnenkort gesloten wordt.

* Ik ben er trouwens niet zeker van of die paardentram ook al gesierd was met een nummer. De bronnen zijn niet helemaal duidelijk, ik kan er geen wijs uit. Later werd 1 veranderd in 17 en in 1928 werd de lijn opgeheven. Wanneer precies lijn 1 over de huidige route ging rijden durf ik niet te zeggen. De betreffende website, met informatie over de geschiedenis van de HTM, is er een voor insiders, ik verdwaal erop.


© 2021 Frits Hoorweg meer Frits Hoorweg - meer "Lopen" -
Bezigheden > Lopen
Langs Haagse lijnen (3) Frits Hoorweg
1812BZ Lijnen3Nu rijdt lijn 1 langs het Vredespaleis naar Scheveningen, maar (veel) vroeger had hij enige tijd zijn eindpunt op het Bankaplein. Eerst was het nog een paardentram, pas in 1905 werd het een elektrische die nummer 1 kreeg *. Uit het Willemspark komend ging de tram rechtsaf (in plaats van zoals nu linksaf) de Javastraat in en even verderop linksaf het Nassauplein op. Vervolgens stak hij de Laan Copes van Cattenburgh over naar de Bankastraat, om uiteindelijk op het Bankaplein een rondje te maken alvorens de terugreis te aanvaarden.

Dat heb ik nooit geweten totdat ik bij de Haagsche Boekerij, in de Frederikstraat, ‘Nassauplein 29’ van de hand van Ben Duinkerken zag liggen en aanschafte. De subtitel luidt: ‘Een Haags huis en zijn bewoners’. Achterin het boek, op pagina 85, staat een oude foto van het Bankaplein met een (inmiddels elektrische) tram. Zo te zien gaat het om een oude ansichtkaart, dat geeft ons de vrijheid om ‘m ook te gebruiken. Het aardige van dat boek is dat het lang niet alleen over dat ene huis aan het Nassauplein gaat, maar over van alles en nog wat in deze omgeving. Dat is dan op den duur ook weer het bezwaar van het boek, maar ‘never mind’.

Het Nassauplein is toen waarschijnlijk de voorlaatste halte van de tram geweest en het heeft veel meer te bieden dan het Bankaplein. Het bestaat uit twee enorme rijen van deftige huizen, inmiddels grotendeels kantoren en ambassades, die met het front naar elkaar zijn gericht. Inkijk is geen probleem, want er tussenin is een even lange strook met twee rijen planten en daar tussen een brede grindstrook voor hondenuitlaters en andere wandelaars. Hier en daar staat een gedenkteken en helemaal aan het begin, tegen de Javastraat aan, staat zo’n permanent geparkeerde kar van waaruit vis, patat en broodjes worden verkocht. In de weken voor de Kerst wordt vanuit die hoek de buurt van bomen voorzien.

Nassauplein 29 is speciaal omdat het van 1937 tot 2017 de kerk was van het Nieuwe Jeruzalem, bestaande uit volgelingen van Swedenborg. Over de geloofsbeleving van die volgelingen wordt in het boek eigenlijk niets duidelijk gemaakt, hetgeen mij nauwelijks stoort. De schrijver weet wel te melden dat het pand in 1883 is opgeleverd en vanaf 1914 eigendom was van de Minister van Koloniën, die bedeeld was met de achternaam Pleijte. ‘Zich schrijvende Pleyte’ vermeldt de auteur fijntjes, ik neem aan in een poging de lachers op zijn hand te krijgen, maar geheel zeker ben ik daar niet van.

Het plein heeft nog in de aanbieding: een paar ambassades (o.a. die van Peru) en, als klap op de vuurplein, het Damesleesmuseum. Nog altijd functionerend en bij de tijd, volgens mijn buurman die daar geregeld de nieuwe aanwinsten gaat bekijken. Monumenten zijn er ook, wel drie. Een reusachtige, massieve voor PTT personeel dat in de laatste wereldoorlog is omgekomen. Aan de zijkant, bij de brede voetgangerstoegang tot het Monchyplein, is een hele grote maar veel minder massieve. Die is voor onze bevrijders uit dezelfde oorlog. Daar worden de Canadezen ieder jaar herdacht. Tenslotte staat er ook nog iets dat de afschaffing van de dienstplicht memoreert.
Op het Gemeentehuis is vast een afdeling die over de spreiding van monumenten gaat. Daar is goed nagedacht over wat bij deze buurt past.

Lijn 1 komt hier niet meer, maar de HTM heeft het Nassauplein niet helemaal vergeten. Het wordt nu nog aangedaan door bus 22. Daarmee kun je naar de stad en het station worden vervoerd of, de andere kant op, naar het Bronovo-ziekenhuis, dat waarschijnlijk binnenkort gesloten wordt.

* Ik ben er trouwens niet zeker van of die paardentram ook al gesierd was met een nummer. De bronnen zijn niet helemaal duidelijk, ik kan er geen wijs uit. Later werd 1 veranderd in 17 en in 1928 werd de lijn opgeheven. Wanneer precies lijn 1 over de huidige route ging rijden durf ik niet te zeggen. De betreffende website, met informatie over de geschiedenis van de HTM, is er een voor insiders, ik verdwaal erop.
© 2021 Frits Hoorweg
powered by CJ2