archiefvorig nr.lopend nr.

Nummer 8
Jaargang 18
11 februari 2021
Bezigheden > Lopen delen printen terug
Langs Haagse lijnen (1) Frits Hoorweg

1808BZ Lijnen‘Godverdorie, het lijkt de HTM wel!’ Dat was de reactie van Staatssecretaris Wallis de Vries toen hij (in 1978, net benoemd) geconfronteerd werd met het gigantische tekort bij Bijstandszaken (bijna een miljard als ik mij goed herinner). Die uitspraak ging als een lopend vuurtje door het ministerie van CRM, waar ik toen werkte. Daarbij werd vaak, meer of minder succesvol, gepoogd de licht bekakte uitspraak van de nieuwe staatssecretaris te imiteren. Natuurlijk werd er veel om gelachen, maar toch had ik ook het idee dat de meeste collega’s het lichtelijk schandalig vonden om de hulp aan arme mensen op één lijn te zetten met zoiets ordinairs als het openbaar vervoer. De letters H, T en M stonden namelijk oorspronkelijk voor Haagsche Tramweg Maatschappij, inmiddels is die naam licht gemoderniseerd. Als wethouder had Wallis de Vries de zorg daarvoor in zijn portefeuille gehad.

De laatste jaren gaat die herinnering nogal eens door mijn hoofd. De HTM is namelijk weer flink aan het investeren. Om mee te gaan met de tijd is het blijkbaar nodig geheel nieuwe (gebruikersvriendelijke) tramstellen aan te schaffen en die maken het noodzakelijk de trambanen van een steviger ondergrond te voorzien. Dat geeft trouwens ook de gelegenheid om het allemaal wat gebruikersvriendelijker in te richten en meer rekening te houden met gehandicapten. Wie een kanttekening probeert te maken bij deze redenering krijgt onmiddellijk de vraag naar zijn hoofd of hij soms terug wil naar de tijd van de potkachels en de paardentrams. Goed, mij hoor je daar verder niet over, veel te klagen heb ik eigenlijk niet: ik wandel nu eenmaal graag.

Wij hebben van nabij zicht op de werkzaamheden aan de trambaan voor Lijn 1. Die lijn verzorgt het vervoer tussen Delft-Zuid, via Rijswijk en Station Hollands Spoor, door de Haagse stad, naar Scheveningen. (Den Haag is dol op lange lijnen!) Ik heb niet alles intensief gevolgd en beperk mij tot wat binnen mijn gezichtsveld ligt. Vanwege de werkzaamheden aan de rails langs de Scheveningseweg heeft Tram 1 al een jaar of zo niet gereden tussen Plein 1813 en Scheveningen. Nu is men bezig met het stuk tussen de stad en Plein 1813 en ligt ie er weer een jaar uit. Overigens, de eerlijkheid gebiedt het te vermelden: ook het wegdek, de bruggen, noem maar op, het krijgt allemaal een grote beurt.

Interessant wijkje is dat wel daar rondom Plein 1813, ingeklemd tussen de Mauritskade en de Javastraat aan de ene kant en de Zeestraat en de Nassaulaan aan de nadere kant. Ooit was het een tuin waar Koning Willem II in wandelde, vandaar de naam Willemspark. Halverwege de 19e eeuw (nou ja, iets eerder) heeft men er een villawijk van gemaakt, chique en niet zo’n beetje ook. Aan de (in mijn ogen) monsterachtige, grotendeels witgepleisterde, villa’s is meteen te zien waar het geld verdiend is waarmee ze zijn bekostigd: Nederlands-Indië. Het lijkt wel of zelfs de mensen die daar ogenschijnlijk eenvoudige functies hadden bekleed het hier breed konden laten hangen. Inmiddels hebben ze natuurlijk allemaal bestemmingen gekregen als ambassade of deftig kantoor.

Vanaf de Zeestraat steek je het wijkje door via de Sophialaan. Links op de hoek zit Hotel Carlton Ambassador en even verder rechts is de Canadese ambassade. Voorbij Plein 1813 is aan de rechterhand op nummer 9 nog heel lang een katholieke bibliotheek gevestigd geweest. Overigens was de eerste bewoner van dat pand Jan Douwes Dekker, de broer van Eduard. Aan de Nassaulaan, uitkijkend op de Sophialaan, zit het kantoor van de VNG. Ooit was dat de Willemskerk. Ik vermoed dat de ‘Welstandscommissie’ gepasseerd is bij de verbouwing, of dat van zoiets toen nog geen sprake was. Nou ja, eerlijk gezegd zag die kerk er op oude afbeeldingen ook al niet al te aantrekkelijk uit.
In de biografie van Heldring staat te lezen dat hij een tijdlang secretaris-generaal was van het Nederlands Genootschap van Internationale Zaken. Dat genootschap was gevestigd in zo’n wit gepleisterde villa aan de Alexanderstraat, die van de Mauritskade (via Plein 1813) naar de Javastraat loopt. Het is mij niet gelukt het nummer te achterhalen. Jammer.

Wat ik mij nog wel goed herinner is hoe de trambestuurder van Lijn 1 de halte daar in die tijd persoonlijk aankondigde. Als je geluk had was het een echte Hagenees.
‘Màhritskadé, Plèn àghtiendègtien’.

----
* De titel is geïnspireerd op het boek ‘Walk the Lines’ van Mark Mason uit 2011
Zie: http://www.deleunstoel.nl/zoeken.php?artikel_id=3434

D. Hillenius, De bewoners van de Alexanderhof, Uitgeverij VNG, 1994  
(deze D. Hillenius kan niet dezelfde zijn als de schrijver, dichter en bioloog die vroeger in Vrij Nederland schreef)
Hugo Arlman, De eeuw van J.L. Heldring, Van Oorschot, 2018

-------
Het plaatje is van Henk Klaren


© 2021 Frits Hoorweg meer Frits Hoorweg - meer "Lopen" -
Bezigheden > Lopen
Langs Haagse lijnen (1) Frits Hoorweg
1808BZ Lijnen‘Godverdorie, het lijkt de HTM wel!’ Dat was de reactie van Staatssecretaris Wallis de Vries toen hij (in 1978, net benoemd) geconfronteerd werd met het gigantische tekort bij Bijstandszaken (bijna een miljard als ik mij goed herinner). Die uitspraak ging als een lopend vuurtje door het ministerie van CRM, waar ik toen werkte. Daarbij werd vaak, meer of minder succesvol, gepoogd de licht bekakte uitspraak van de nieuwe staatssecretaris te imiteren. Natuurlijk werd er veel om gelachen, maar toch had ik ook het idee dat de meeste collega’s het lichtelijk schandalig vonden om de hulp aan arme mensen op één lijn te zetten met zoiets ordinairs als het openbaar vervoer. De letters H, T en M stonden namelijk oorspronkelijk voor Haagsche Tramweg Maatschappij, inmiddels is die naam licht gemoderniseerd. Als wethouder had Wallis de Vries de zorg daarvoor in zijn portefeuille gehad.

De laatste jaren gaat die herinnering nogal eens door mijn hoofd. De HTM is namelijk weer flink aan het investeren. Om mee te gaan met de tijd is het blijkbaar nodig geheel nieuwe (gebruikersvriendelijke) tramstellen aan te schaffen en die maken het noodzakelijk de trambanen van een steviger ondergrond te voorzien. Dat geeft trouwens ook de gelegenheid om het allemaal wat gebruikersvriendelijker in te richten en meer rekening te houden met gehandicapten. Wie een kanttekening probeert te maken bij deze redenering krijgt onmiddellijk de vraag naar zijn hoofd of hij soms terug wil naar de tijd van de potkachels en de paardentrams. Goed, mij hoor je daar verder niet over, veel te klagen heb ik eigenlijk niet: ik wandel nu eenmaal graag.

Wij hebben van nabij zicht op de werkzaamheden aan de trambaan voor Lijn 1. Die lijn verzorgt het vervoer tussen Delft-Zuid, via Rijswijk en Station Hollands Spoor, door de Haagse stad, naar Scheveningen. (Den Haag is dol op lange lijnen!) Ik heb niet alles intensief gevolgd en beperk mij tot wat binnen mijn gezichtsveld ligt. Vanwege de werkzaamheden aan de rails langs de Scheveningseweg heeft Tram 1 al een jaar of zo niet gereden tussen Plein 1813 en Scheveningen. Nu is men bezig met het stuk tussen de stad en Plein 1813 en ligt ie er weer een jaar uit. Overigens, de eerlijkheid gebiedt het te vermelden: ook het wegdek, de bruggen, noem maar op, het krijgt allemaal een grote beurt.

Interessant wijkje is dat wel daar rondom Plein 1813, ingeklemd tussen de Mauritskade en de Javastraat aan de ene kant en de Zeestraat en de Nassaulaan aan de nadere kant. Ooit was het een tuin waar Koning Willem II in wandelde, vandaar de naam Willemspark. Halverwege de 19e eeuw (nou ja, iets eerder) heeft men er een villawijk van gemaakt, chique en niet zo’n beetje ook. Aan de (in mijn ogen) monsterachtige, grotendeels witgepleisterde, villa’s is meteen te zien waar het geld verdiend is waarmee ze zijn bekostigd: Nederlands-Indië. Het lijkt wel of zelfs de mensen die daar ogenschijnlijk eenvoudige functies hadden bekleed het hier breed konden laten hangen. Inmiddels hebben ze natuurlijk allemaal bestemmingen gekregen als ambassade of deftig kantoor.

Vanaf de Zeestraat steek je het wijkje door via de Sophialaan. Links op de hoek zit Hotel Carlton Ambassador en even verder rechts is de Canadese ambassade. Voorbij Plein 1813 is aan de rechterhand op nummer 9 nog heel lang een katholieke bibliotheek gevestigd geweest. Overigens was de eerste bewoner van dat pand Jan Douwes Dekker, de broer van Eduard. Aan de Nassaulaan, uitkijkend op de Sophialaan, zit het kantoor van de VNG. Ooit was dat de Willemskerk. Ik vermoed dat de ‘Welstandscommissie’ gepasseerd is bij de verbouwing, of dat van zoiets toen nog geen sprake was. Nou ja, eerlijk gezegd zag die kerk er op oude afbeeldingen ook al niet al te aantrekkelijk uit.
In de biografie van Heldring staat te lezen dat hij een tijdlang secretaris-generaal was van het Nederlands Genootschap van Internationale Zaken. Dat genootschap was gevestigd in zo’n wit gepleisterde villa aan de Alexanderstraat, die van de Mauritskade (via Plein 1813) naar de Javastraat loopt. Het is mij niet gelukt het nummer te achterhalen. Jammer.

Wat ik mij nog wel goed herinner is hoe de trambestuurder van Lijn 1 de halte daar in die tijd persoonlijk aankondigde. Als je geluk had was het een echte Hagenees.
‘Màhritskadé, Plèn àghtiendègtien’.

----
* De titel is geïnspireerd op het boek ‘Walk the Lines’ van Mark Mason uit 2011
Zie: http://www.deleunstoel.nl/zoeken.php?artikel_id=3434

D. Hillenius, De bewoners van de Alexanderhof, Uitgeverij VNG, 1994  
(deze D. Hillenius kan niet dezelfde zijn als de schrijver, dichter en bioloog die vroeger in Vrij Nederland schreef)
Hugo Arlman, De eeuw van J.L. Heldring, Van Oorschot, 2018

-------
Het plaatje is van Henk Klaren
© 2021 Frits Hoorweg
powered by CJ2