archiefvorig nr.lopend nr. |
||||
Nummer 2 Jaargang 18 29 oktober 2020 |
|
|||||||||||||||||||||||||||||
Vermaak en Genot > Luister! | ||||
Mary of the wild moor | Henk Klaren | |||
Onlangs, niet zo lang geleden, lag er weer één van Johnny Cash’s American Recordings in onze CD-speler. Dat doe ik vrij vaak. Ik heb ze alle zes en vind ze allemaal prachtig. Deze keer was het American III: Solitary Man. Nou kan je met muziek uit je apparatuur diverse kanten op. Je kunt heel geconcentreerd naar een volledig album of een nummer luisteren. Of het is een plezierig achtergrondgeluid, waarbij je zo nu en dan even je oren spitst als er iets bijzonders langskomt. Dat laatste gebeurde me toen ik Solitary Man speelde. Ik hoorde een onvervalste smartlap, die ik natuurlijk al die keren dat ik de CD speelde wel moet hebben gehoord, maar die me nu écht opviel. En hoe dat komt? De American Recordings zijn grotendeels gevuld met meer of minder bekende nummers uit wat het ‘American Songbook’ wordt genoemd. De bekendere songs vallen meer op, je zingt soms mee. Stilletjes als er gezelschap is, zo mooi zing ik niet. En dan weer wachten op de volgende herkenning. En zo valt er in je waarneming wel iets tussen wal en schip. In het geval van de smartlap was dat tot nu toe wel een beetje jammer. Mary of the Wild Moor heet het. Niet het enige droevige lied in de countrymuziek. De blues heeft niet het monopolie als het gaat om ellende. Mary of the Wild Moor vertelt het verhaal van een jonge vrouw, die met haar baby in de armen, over het onherbergzame moerasland, bij ontij, haar ouderlijk huis opzoekt. In de gure stormwind klopt ze aan. Natuurlijk is het slechts een eenvoudige ‘cottage’. Haar vader hoort het niet en merkt pas in de vroege ochtend, als hij de deur opendoet, dat Mary dood is. Het kind leeft nog, maar sterft later ook. De vader was zo droevig, ‘he tore his gray hair in anguish’, dat ook hij het niet lang meer maakte. Niemand heeft de cottage weer betrokken en het werd een ruïne. Een wilg hing over de deur. Zal wel een treurwilg zijn geweest. De dorpelingen wezen er naar: ‘Daar stierf Mary, ooit een vrolijke dorpsbruid, ze stierf door de stormen die over het moerasland gierden’. Mary (..) is een oud Engels volksliedje. Het dateert uit de het begin van de 19de eeuw. Je had in die periode in Engeland – en elders ongetwijfeld ook – twee soorten populaire liedjes. Je had de wat deftiger soort, die officieel werden uitgegeven en waarbij de componist werd vermeld. En er waren volksliedjes, die werden gepubliceerd op zogenaamde ‘broadside sheets’. Daar liepen lui mee rond op markten. Ze hingen in een stapel aan een stok met dwarslat. En zo’n vel kon je dan kopen. De teksten van de ‘broadside sheets’ werden vaak geschreven op een bestaande melodie. Waarschijnlijk gaat het om de melodie van The Robin’s Petition. Een melodie die in 1814 door ene John Whitaker is toegevoegd aan een kindergedichtje, waarvan de oudste versies dateren uit ongeveer 1802. De hogere klassen keken neer op de broadside sheets. Vergelijk dat met ons eigen levenslied. ‘Lagere’ cultuur nietwaar? Een enkele keer drong zo’n lied door tot de elitaire bevolkingsgroep en werd dan ‘netjes’ gepubliceerd, maar met Mary of the Wild Moor is dat in Engeland nooit gebeurd. Het is wél de oceaan overgestoken, zoals zoveel liedjes van de Britse eilanden. In Amerika is het in 1845 ‘officieel’ gepubliceerd, met als componist ene J.W. Turner. Tsja, het is van alle tijden. Inmiddels zijn hij én John Whitaker zo goed als vergeten. Er zijn diverse uitvoeringen van Mary of the Wild Moor. The Louvin Brothers was de eerste ‘moderne’. Die opname is uit 1956. Dolly Parton heeft het ook gedaan. Bob Dylan heeft het live gezongen met Regina Havis, autoharp en tweede stem. Er bestaat een filmpje van. Voor zover ik kan nagaan is het nooit op de plaat verschenen. En dan natuurlijk Johnny Cash op Solitary Man. Bob Dylan en Regina Havis - Mary of the Wild Moor Johnny Cash - Mary of the Wild Moor --------Het plaatje is van de schrijver |
||||
© 2020 Henk Klaren | ||||
powered by CJ2 |