archiefvorig nr.lopend nr.

Nummer 13
Jaargang 17
23 april 2020
Vermaak en Genot > De wereldliteratuur roept delen printen terug
Huiselijk leven * Frits Hoorweg

1713VG Home lifeHoe komen Eskimo’s de winter door? Die vraag moet mij vroeger nogal eens gesteld zijn, als ik weer zat te zeuren over het feit dat ik niet buiten kon spelen. Waarom komt de herinnering eraan anders nu spontaan weer boven? Overigens was mijn wraak ook niet voor de poes. Als ik na verloop van tijd mijn draai had gevonden met de Meccanokist zong ik, zonder ophouden, iets dat leek op de eerste twee regels van ‘O mein papa’. Na heftige protesten van deze of gene schakelde ik over op het begin van ‘The yellow rose of Texas’.

Daaraan moet ik denken als de zoveelste ‘talkshow’ in gezeur over de ‘lockdown’ is verzand. Mij zul je nu niet horen klagen, althans niet over die ‘lockdown’. Hoewel, op een gegeven moment begon ik mij zorgen te maken over een gebrek aan lichaamsbeweging. Daar wordt trouwens door die Tv-jongens en andere Digi-artiesten ook wel in voorzien, maar dat is het soort gefröbel waar ik een broertje aan dood heb. ‘Iemand’ kwam met het idee onze loggia eens een flinke opknapbeurt te geven. Na een welbestede middag, met een uitloper naar de volgende ochtend, stelde ik vast dat m’n lichaam aanvoelde alsof ik flink gesport had. De conclusie lag voor de hand: we gaan het hele huis onderwerpen aan een grote schoonmaak!

Zo kwam het dat ik in één van de boekenkasten, op de tweede rij, een fotoboek tegenkwam waarvan ik mij helemaal niets herinnerde: ‘A Welsh Childhood’ van Alice Thomas Ellis, met foto’s (zwart-wit, heel veel) van Patrick Sutherland. Welke idioot koopt er nu een boek om het ongelezen op de tweede rij in z’n boekenkast te zetten? Zeker, dat is een terechte vraag, maar het uitzonderlijke formaat (25 bij 19 cm) heeft er blijkbaar voor gezorgd dat er zo gauw geen goede plek voor was en zo achteraf raakt het snel in de vergetelheid. Nou ja, waar zo’n lockdown allemaal niet goed voor is.

Haar ‘Home Life’ column in de Spectator was destijds (1987 of daaromtrent) een belangrijke reden me op dat blad te abonneren. Ze was gespecialiseerd in wat ik geneigd ben ‘zwartgallige’ humor te noemen. Tegenwoordig hebben we daar ‘stand-up comedians’ voor, maar zij deed het achter de schrijfmachine. In haar geschriften lijkt ze een huishouden van Jan Steen te besturen (of iets te doen dat daarop moet lijken). Je bent geneigd te denken: ze zal wel overdrijven, maar uit rapportages van bezoekers bleek dat daar geen sprake van was.

Ergernissen, waar ze briljant en zeer geestig over schreef, bleken meestal ook èchte ergernissen. Zo kon ze ontzettend en toch welluidend tekeer gaan tegen modern gedoe, in van alles en nog wat, zelfs kookrubrieken. De Rooms-Katholieke kerk moest het ook regelmatig ontgelden. Ze had zich als jongvolwassene tot dat geloof bekeerd en wenste verschoond te blijven van allerlei modernistisch gedoe. Op een gegeven moment maakte ze het in haar column in de Catholic Herald zo bont dat ze ontslagen werd. Eigenlijk was ze in alles zeer conservatief. Uit de beschrijving van het Wales van haar jeugd blijkt dat één en andermaal. Het toerisme had dat in haar ogen verziekt. De klassieke ambachten gingen teloor en het bijbehorende gebruik van het land verdween. Niet dat alles toen puur ‘mooi’ was, maar het had een ziel. Ergens velt ze over een vroeger kale helling, nu keurig begroeid, het oordeel: ‘Death by conifer‘.

In die Spectator-column werden haar huisgenoten nooit bij naam genoemd. De uitgever Colin Haycraft (haar echtgenoot) werd aangeduid als ‘Someone’, haar zoons kregen een nummer (First, Second, t/m Fifth) en dochterlief was The Daughter. De pesterige humor en de laconieke observaties konden niet verhelen dat dit gezin het centrum van haar leven was. Ze kreeg in totaal zeven kinderen. Eén dochter overleed al na1713VG Homelife twee dagen en haar tweede zoon Joshua, 19 jaar oud, na een val bij een verbouwing in huis. Ze schreef er ontroerend over in A Welsh Childhood.

‘He lies in the graveyard across the fields and one day I shall lie beside him and it won’t matter anymore.’ Daarnaast staat een foto van de grafsteen met daarop een gedicht (in ’t Latijn) gemaakt door haar man. Er staat een vertaling onder:

Joshua,
for whom the sun
did not stand still,
but as you fell headlong
so set for you,
as suns return
you too, most sweet beloved,
will return
and in the name of him
whose name is yours
rise again


Alice Thomas Alice (1932–2005) was het pseudoniem van Anna Haycraft-Lindholm. Ze schreef ook heel wat romans, maar die bevielen mij minder dan de Home Life columns.

--------
A Welsh Childhood, Alice Thomas Ellis, photographs by Patrick Sutherland
De Home Life columns zijn meerdere malen gebundeld en vast nog wel ergens te krijgen, als je goed zoekt op het net.
---------
Het plaatje is van Petra Busstra
Meer informatie op: www.petrabusstra.com


© 2020 Frits Hoorweg meer Frits Hoorweg - meer "De wereldliteratuur roept" -
Vermaak en Genot > De wereldliteratuur roept
Huiselijk leven * Frits Hoorweg
1713VG Home lifeHoe komen Eskimo’s de winter door? Die vraag moet mij vroeger nogal eens gesteld zijn, als ik weer zat te zeuren over het feit dat ik niet buiten kon spelen. Waarom komt de herinnering eraan anders nu spontaan weer boven? Overigens was mijn wraak ook niet voor de poes. Als ik na verloop van tijd mijn draai had gevonden met de Meccanokist zong ik, zonder ophouden, iets dat leek op de eerste twee regels van ‘O mein papa’. Na heftige protesten van deze of gene schakelde ik over op het begin van ‘The yellow rose of Texas’.

Daaraan moet ik denken als de zoveelste ‘talkshow’ in gezeur over de ‘lockdown’ is verzand. Mij zul je nu niet horen klagen, althans niet over die ‘lockdown’. Hoewel, op een gegeven moment begon ik mij zorgen te maken over een gebrek aan lichaamsbeweging. Daar wordt trouwens door die Tv-jongens en andere Digi-artiesten ook wel in voorzien, maar dat is het soort gefröbel waar ik een broertje aan dood heb. ‘Iemand’ kwam met het idee onze loggia eens een flinke opknapbeurt te geven. Na een welbestede middag, met een uitloper naar de volgende ochtend, stelde ik vast dat m’n lichaam aanvoelde alsof ik flink gesport had. De conclusie lag voor de hand: we gaan het hele huis onderwerpen aan een grote schoonmaak!

Zo kwam het dat ik in één van de boekenkasten, op de tweede rij, een fotoboek tegenkwam waarvan ik mij helemaal niets herinnerde: ‘A Welsh Childhood’ van Alice Thomas Ellis, met foto’s (zwart-wit, heel veel) van Patrick Sutherland. Welke idioot koopt er nu een boek om het ongelezen op de tweede rij in z’n boekenkast te zetten? Zeker, dat is een terechte vraag, maar het uitzonderlijke formaat (25 bij 19 cm) heeft er blijkbaar voor gezorgd dat er zo gauw geen goede plek voor was en zo achteraf raakt het snel in de vergetelheid. Nou ja, waar zo’n lockdown allemaal niet goed voor is.

Haar ‘Home Life’ column in de Spectator was destijds (1987 of daaromtrent) een belangrijke reden me op dat blad te abonneren. Ze was gespecialiseerd in wat ik geneigd ben ‘zwartgallige’ humor te noemen. Tegenwoordig hebben we daar ‘stand-up comedians’ voor, maar zij deed het achter de schrijfmachine. In haar geschriften lijkt ze een huishouden van Jan Steen te besturen (of iets te doen dat daarop moet lijken). Je bent geneigd te denken: ze zal wel overdrijven, maar uit rapportages van bezoekers bleek dat daar geen sprake van was.

Ergernissen, waar ze briljant en zeer geestig over schreef, bleken meestal ook èchte ergernissen. Zo kon ze ontzettend en toch welluidend tekeer gaan tegen modern gedoe, in van alles en nog wat, zelfs kookrubrieken. De Rooms-Katholieke kerk moest het ook regelmatig ontgelden. Ze had zich als jongvolwassene tot dat geloof bekeerd en wenste verschoond te blijven van allerlei modernistisch gedoe. Op een gegeven moment maakte ze het in haar column in de Catholic Herald zo bont dat ze ontslagen werd. Eigenlijk was ze in alles zeer conservatief. Uit de beschrijving van het Wales van haar jeugd blijkt dat één en andermaal. Het toerisme had dat in haar ogen verziekt. De klassieke ambachten gingen teloor en het bijbehorende gebruik van het land verdween. Niet dat alles toen puur ‘mooi’ was, maar het had een ziel. Ergens velt ze over een vroeger kale helling, nu keurig begroeid, het oordeel: ‘Death by conifer‘.

In die Spectator-column werden haar huisgenoten nooit bij naam genoemd. De uitgever Colin Haycraft (haar echtgenoot) werd aangeduid als ‘Someone’, haar zoons kregen een nummer (First, Second, t/m Fifth) en dochterlief was The Daughter. De pesterige humor en de laconieke observaties konden niet verhelen dat dit gezin het centrum van haar leven was. Ze kreeg in totaal zeven kinderen. Eén dochter overleed al na1713VG Homelife twee dagen en haar tweede zoon Joshua, 19 jaar oud, na een val bij een verbouwing in huis. Ze schreef er ontroerend over in A Welsh Childhood.

‘He lies in the graveyard across the fields and one day I shall lie beside him and it won’t matter anymore.’ Daarnaast staat een foto van de grafsteen met daarop een gedicht (in ’t Latijn) gemaakt door haar man. Er staat een vertaling onder:

Joshua,
for whom the sun
did not stand still,
but as you fell headlong
so set for you,
as suns return
you too, most sweet beloved,
will return
and in the name of him
whose name is yours
rise again


Alice Thomas Alice (1932–2005) was het pseudoniem van Anna Haycraft-Lindholm. Ze schreef ook heel wat romans, maar die bevielen mij minder dan de Home Life columns.

--------
A Welsh Childhood, Alice Thomas Ellis, photographs by Patrick Sutherland
De Home Life columns zijn meerdere malen gebundeld en vast nog wel ergens te krijgen, als je goed zoekt op het net.
---------
Het plaatje is van Petra Busstra
Meer informatie op: www.petrabusstra.com
© 2020 Frits Hoorweg
powered by CJ2