archiefvorig nr.lopend nr.

Nummer 7
Jaargang 17
30 januari 2020
Vermaak en Genot > Een omweg waard delen printen terug
Foto's in het Amsterdams stadsarchief Katharina Kouwenhoven

1707VG BesnyoBij een eerdere gelegenheid heb ik wel eens over het stadsarchief van Amsterdam geschreven. Je kunt er van alles van vinden maar op het tentoonstellingsbeleid valt niets af te dingen. Op dit moment kun je er de tentoonstelling ‘Moderne Perspectieven’ bezoeken, een overzicht met originele foto’s van 35 internationaal bekende fotografen en filmers uit de jaren twintig en dertig. Zoals: Joris Ivens, Germaine Krull, Erwin Blumenfeld, Eva Besnyö, John Fernhout en Mark Kolthoff, uit de jaren twintig en dertig.

Die fotografen vormden een Amsterdamse in-crowd: ze kenden elkaar allemaal, Eva Besnyö was getrouwd met John Fernhout (de zoon van de visogige Charlie Toorop), ze woonden bij elkaar in huis en ze fotografeerden elkaar. Alles in zwart-wit, natuurlijk, maar dit zijn niet de interessantste foto’s. Dat zijn de foto’s van de veranderingen in de stad, de gevolgen van de crisistijd, het Jordaanoproer en de bouwprojecten. Prachtige foto’s van kranen en doorkijkjes in huizen waarin alleen nog maar muren staan, feestende mensen en hongerende mensen, schaduwen en … vooral die spiegelingen, het handelsmerk van Joris Ivens (bekijk de prachtige film ‘Regen’). Ik had nooit eerder iets van Joris Ivens gezien, maar deze korte film is schitterend. Dansende kringen op het water, lopende paraplu’s, gorgelende waterputjes, regenpijpen en dus veel spiegelingen, vaak zo geraffineerd dat je nauwelijks zag dat het spiegelingen waren. Het beeld leek één geheel, zonder scheidslijn. Ivens is natuurlijk een omstreden figuur, maar filmen kon hij!

Het is opmerkelijk dat er in die tijd in Nederland zoveel goede fotografen rondliepen en ook dat er nogal wat dames bij waren. De foto’s van Krull en Besnyö bevielen mij het meest. Die van Krull zijn heel krachtig en die van Besnyö heel esthetisch. Beide dames zijn natuurlijk oorspronkelijk niet van Nederlandse komaf, maar hadden hier wel hun plek gevonden. Besnyö kwam uit Hongarije en via Berlijn, waar ze Fernhout ontmoette, naar Nederland. Krull was van Pools Duitse afkomst en met Joris Ivens meegekomen naar Amsterdam. Een paar jaar later in Parijs trouwde ze met hem voor het verkrijgen van een Hollands paspoort. De avontuurlijke Krull heeft de hele wereld over gezworven, al of niet op de vlucht vanwege haar politieke overtuiging en daarbij kwam een Nederlands paspoort goed van pas. Krull hield duidelijk van ‘mannelijke’ omgevingen, want ze fotografeerde veel bruggen, gebouwen, schepen en maakte ook foto’s van de metaalindustrie. Prachtig allemaal.

In 1937 werd er een tentoonstelling georganiseerd in het Stedelijk Museum, Foto ’37, een uitgebreid overzicht van wat deels hier te zien is. Er wachtte mij nog een leuke verrassing: ik trof enkele foto’s aan van de vader van mijn overleden partner, die ik nog nooit gezien had. Van zijn vader had ik wel eens een paar esoterische filmpjes gezien, maar nooit foto’s. Zijn carrière als fotograaf had niet zo lang geduurd. Al snel verdiende hij zijn brood met een fotowinkel waarin hij vooral fotorolletjes van anderen ontwikkelde. Dat is ook een manier van leven. Gelukkig waren er in die tijd ook fotografen die wel met foto’s hun brood konden verdienen.

--------
Het plaatje komt van Wikimedia Commons


© 2020 Katharina Kouwenhoven meer Katharina Kouwenhoven - meer "Een omweg waard" -
Vermaak en Genot > Een omweg waard
Foto's in het Amsterdams stadsarchief Katharina Kouwenhoven
1707VG BesnyoBij een eerdere gelegenheid heb ik wel eens over het stadsarchief van Amsterdam geschreven. Je kunt er van alles van vinden maar op het tentoonstellingsbeleid valt niets af te dingen. Op dit moment kun je er de tentoonstelling ‘Moderne Perspectieven’ bezoeken, een overzicht met originele foto’s van 35 internationaal bekende fotografen en filmers uit de jaren twintig en dertig. Zoals: Joris Ivens, Germaine Krull, Erwin Blumenfeld, Eva Besnyö, John Fernhout en Mark Kolthoff, uit de jaren twintig en dertig.

Die fotografen vormden een Amsterdamse in-crowd: ze kenden elkaar allemaal, Eva Besnyö was getrouwd met John Fernhout (de zoon van de visogige Charlie Toorop), ze woonden bij elkaar in huis en ze fotografeerden elkaar. Alles in zwart-wit, natuurlijk, maar dit zijn niet de interessantste foto’s. Dat zijn de foto’s van de veranderingen in de stad, de gevolgen van de crisistijd, het Jordaanoproer en de bouwprojecten. Prachtige foto’s van kranen en doorkijkjes in huizen waarin alleen nog maar muren staan, feestende mensen en hongerende mensen, schaduwen en … vooral die spiegelingen, het handelsmerk van Joris Ivens (bekijk de prachtige film ‘Regen’). Ik had nooit eerder iets van Joris Ivens gezien, maar deze korte film is schitterend. Dansende kringen op het water, lopende paraplu’s, gorgelende waterputjes, regenpijpen en dus veel spiegelingen, vaak zo geraffineerd dat je nauwelijks zag dat het spiegelingen waren. Het beeld leek één geheel, zonder scheidslijn. Ivens is natuurlijk een omstreden figuur, maar filmen kon hij!

Het is opmerkelijk dat er in die tijd in Nederland zoveel goede fotografen rondliepen en ook dat er nogal wat dames bij waren. De foto’s van Krull en Besnyö bevielen mij het meest. Die van Krull zijn heel krachtig en die van Besnyö heel esthetisch. Beide dames zijn natuurlijk oorspronkelijk niet van Nederlandse komaf, maar hadden hier wel hun plek gevonden. Besnyö kwam uit Hongarije en via Berlijn, waar ze Fernhout ontmoette, naar Nederland. Krull was van Pools Duitse afkomst en met Joris Ivens meegekomen naar Amsterdam. Een paar jaar later in Parijs trouwde ze met hem voor het verkrijgen van een Hollands paspoort. De avontuurlijke Krull heeft de hele wereld over gezworven, al of niet op de vlucht vanwege haar politieke overtuiging en daarbij kwam een Nederlands paspoort goed van pas. Krull hield duidelijk van ‘mannelijke’ omgevingen, want ze fotografeerde veel bruggen, gebouwen, schepen en maakte ook foto’s van de metaalindustrie. Prachtig allemaal.

In 1937 werd er een tentoonstelling georganiseerd in het Stedelijk Museum, Foto ’37, een uitgebreid overzicht van wat deels hier te zien is. Er wachtte mij nog een leuke verrassing: ik trof enkele foto’s aan van de vader van mijn overleden partner, die ik nog nooit gezien had. Van zijn vader had ik wel eens een paar esoterische filmpjes gezien, maar nooit foto’s. Zijn carrière als fotograaf had niet zo lang geduurd. Al snel verdiende hij zijn brood met een fotowinkel waarin hij vooral fotorolletjes van anderen ontwikkelde. Dat is ook een manier van leven. Gelukkig waren er in die tijd ook fotografen die wel met foto’s hun brood konden verdienen.

--------
Het plaatje komt van Wikimedia Commons
© 2020 Katharina Kouwenhoven
powered by CJ2