 |
|
|
|
|
 |
 |
archiefvorig nr.lopend nr. |
 |
|
 |
 |
Nummer 5 Jaargang 17 12 december 2019 |
 |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
 |
|
 |
|||||||||||||||||||||||||||
| Vermaak en Genot > Een omweg waard | ||||
| Gezonken schatten in Leeuwarden | Dik Kruithof | |||
 Het keramiekmuseum Princessehof heeft een leuke tentoonstelling over gezonken schatten, vooral mogelijk doordat keramiek vaak heel goed tegen een lang verblijf in zeewater bestand is. De tentoonstelling laat de vondsten uit zeven scheepswrakken zien, maar het verhaal erachter is het mooiste. De afgelopen halve eeuw is het schatjagen op het vaak zeldzame porselein, dat vaak de lading was van gezonken vrachtschepen uit de 17e eeuw, een succesvolle onderneming geworden. Kijk maar naar de beelden van een speciale verkooptentoonstelling bij Christies in 1986, van de vondsten uit de wrakken van de Geldermalsen en de Hatcher, beide gezonken en teruggevonden bij de Indonesische Riouw-eilanden.De verkoop leverde miljoenen op, maar veel anders dan het porselein is niet boven water gebracht. Dat was voor veel regeringen aanleiding om strengere voorwaarden te stellen aan de archeologische kant van zulke vondsten. Hoe het wel kan en nu dus moet, wordt prachtig zichtbaar gemaakt in het verhaal over de Rooswijk, een VOC-schip dat in 2017-2018 is opgegraven uit het zand voor de kust van Engeland. Daar zijn vooral mooie dingen van te zien die nodig waren om het schip in bedrijf te houden, zoals een kruik, knopen, gereedschap en scheepsgerei. Het Spaanse schip San Diego zonk omstreeks 1600 tijdens een gevecht, omdat het te zwaar beladen was met kanonnen, kogels en etenswaar. Maar er werden ook aanwijzingen gevonden voor de aanwezigheid van Japanse huurlingen op het schip, dat voor de kust van de Filippijnen werd gevonden. Dat kon best kloppen, want er waren Japanse gemeenschappen op de eilanden, vaak bestaande uit gevluchte christenen. Het prachtige dunne kraakporselein, dat ook gevonden werd, was waarschijnlijk handelswaar dat van China naar Mexico werd gebracht. In 1613 was het Nederlandse VOC-schip  De Witte Leeuw, met een aantal andere schepen, op de terugreis naar Europa, voor een tussenstop bij Sint Helena. Ze zagen dat er ook Portugese schepen lagen en gingen de strijd aan. Voor de Witte Leeuw liep dat niet goed af, want het kreeg een treffer in de kruitkamer en ging verloren. Gelukkig kon een groot deel van de bemanning ontkomen. Bijzonderheden die weer boven water gekomen zijn: het mondstuk van een trompet (die werd aan boord alleen gebruikt om ernstig gevaar aan te geven), samengeklonterde peperkorrels, die in Europa veel meer opbrachten dan porselein, andere vruchtjes en veel porselein. De Witte Leeuw is het eerste VOC-schip dat op de terugreis gezonken is en weer geborgen. Het wrak herbergt een schat aan kennis. In 1822 slaat het Chinese schip Tek Sing, op reis naar Batavia, bij het eiland Gaspar op de rotsen en vergaat. Een Brits schip dat de volgende ochtend voorbij vaart redt 190 drenkelingen. Later wordt duidelijk dat er 1600 dek passagiers waren, die probeerden uit China weg te komen, dat toen in de greep van een grote opiumverslaving was. In 1999 bleek dat de lading bestond uit 360.000 stuks porselein, waar een gedeelte van geborgen is. Ook voordat de Europese landen er handel dreven werd Chinees porselein al over zee vervoerd, zo blijkt uit twee vondsten. In 1980 werd het Chinese handelsschip de Sinan, uit 1323, geborgen bij Zuid-Korea. Hier staat bij de uitgebreide porseleinvondst ook een prachtig stenen figuurtje, dat waarschijnlijk als talisman door een bemanningslid was meegenomen. En in 1999 werd de Arabische dhow Tang bij Indonesië gevonden, met een grote lading Chinees porselein van ruim duizend jaar eerder. Gezonken Schatten, tot 28 juni 2020 Jolan vd Wiel ea, tot 25 oktober 2020 ------- De plaatjes zijn van de schrijver |
||||
| © 2019 Dik Kruithof | ||||
|
|
|
||
|
powered by CJ2 | |||