 |
|
|
|
|
 |
 |
archiefvorig nr.lopend nr. |
 |
|
 |
 |
Nummer 4 Jaargang 16 29 november 2018 |
 |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
 |
|
 |
|||||||||||||||||||||||||||
| Vermaak en Genot > De wereldliteratuur roept | ||||
| De Republiek (!) der Nederlanden | Katharina Kouwenhoven | |||
 Nederland heeft verschillende keren een republiek gekend, voor het eerst in 1648, toen het bij de vrede van Munster door de Spanjaarden als onafhankelijke republiek werd erkend. Die republiek functioneerde moeizaam, want de Zeven Provinciën waaruit deze bestond waren het lang niet altijd eens. Voor de gebroeders De Witt was het echter de ‘ware republiek’ en de ‘ware vrijheid’ en zij hebben er alles aangedaan om haar in stand te houden.Bij een republiek horen geen Oranje-stadhouders en zij probeerden het benoemen van Stadhouder Willem III tegen te houden. Die strijd hebben zij uiteindelijk verloren en had hun dood tot gevolg. Nadat de Oranjes in 1795 verdreven waren werd het de Bataafse Republiek. De regelgeving hiervan was een voorbeeld van verlicht beleid en het schijnt dat wij daar nog een puntje aan kunnen zuigen. Helaas kwam hier in 1806 alweer een einde aan, toen het Koninkrijk Holland als Franse vazalstaat werd gesticht. Hoe onbegrijpelijk ook: Nederland is nu nog steeds een Koninkrijk. Geen democratie, maar een constitutionele monarchie, met alle rarigheid van dien: de vorst hoeft geen verantwoording af te leggen, zijn invloed is oncontroleerbaar en de functie van vorst is erfelijk. Die erfopvolging is in strijd met art. 3 van onze grondwet, dat stelt nl. dat alle Nederlanders op gelijke voet in openbare diensten benoembaar zijn. Maar voor leden van het Koninklijk Huis worden wel vaker uitzonderingen gemaakt op wettelijke bepalingen. Zij oefenen graag invloed uit om zaken in hun voordeel te beslissen en kunnen zo nodig aardig wat druk uitoefenen. Een leuk voorbeeld is het geval van Minister Vredeling, in 1985 benoemd tot minister van Defensie, die een groot tegenstander was van het gebruik van het militaire apparaat voor feesten en partijen. Maar Juliana en Bernard hadden hun zinnen gezet op een viering van Bernards verjaardag met veel toeters (rollende tanks) en bellen (overvliegende vliegtuigen). Vredeling ging hierin niet mee en bezweek ook niet onder de druk van Juliana, die vond dat het volk hier recht op had. De vorst heeft wekelijks overleg met de Minister President en over wat daar speelt komt niets naar buiten. Maar ook daar wordt getracht beslissingen en vooral benoemingen te beïnvloeden. De vorst is niet verantwoordelijk voor zijn handel en wandel, maar de ministers zijn dat wel. Zij moeten zich verantwoorden voor dingen die zij niet zelf gedaan hebben. Deze situatie kan tot veel complicaties leiden en is de reden geweest om slechts een beperkt aantal leden van de koninklijke familie het lidmaatschap van het Koninklijk Huis toe te bedelen. Alleen de laatsten vallen onder de ministeriële verantwoordelijkheid. Het is onbegrijpelijk dat deze ondemocratische situatie nog steeds bestaat, maar het heeft vast te maken met de misverstanden die er bij monarchisten bestaan over de monarchie. In het ‘Klein republikeins handboek’ * van Hans van den Bergh worden 100 van deze misverstanden geanalyseerd. Er staat van alles in dat je niet wist, maar hoogstens vermoedde. Het was mijn belangrijkste bron voor deze wetenswaardigheden. *Hans van den Bergh, 2002, m.m.v. Pierre Vinken en bewerkt en geactualiseerd door Gerard Aalders, Klein republikeins handboek. ------- Het plaatje is van Petra Busstra |
||||
| © 2018 Katharina Kouwenhoven | ||||
|
|
|
||
|
powered by CJ2 | |||