archiefvorig nr.lopend nr.

Nummer 2
Jaargang 16
25 oktober 2018
Beschouwingen > Brief uit ... delen printen terug
Ottendorf in Landkreis Cuxhaven Dik Kruithof

1602BS Otterndorf1Otterndorf is de hoofdplaats van de Samtgemeinde Land Hadeln in de Landkreis (zeg maar Provincie) Cuxhaven. Het Cuxhavener Land is de landstreek die tussen de mondingen van Weser en Elbe het waddengebied in steekt. Het is een prachtig gebied dat bestaat uit een aantal zandruggen, daar tussen lagen, inmiddels grotendeels drooggelegde, moerassen, met vanaf de zandruggen naar zee aflopende klei en slibgebieden, zoals in Nederland. Daar ligt ook de aanleiding van onze reis naar het Cuxhavener land, want aan de linkerkant ligt een gebied waar omstreeks 600 na Chr. Friezen zijn gaan wonen en in het Land Hadeln zijn in de twaalfde eeuw Hollanders te hulp geroepen bij de inpoldering en de inrichting van de waterhuishouding.  Er ontstond een soort boerenrepubliek met een eigen plaatselijk bestuur dat uiteindelijk pas rond 1852 onder het bewind van het Koninkrijk Hannover verloren ging. Ik vroeg mij af of er in Otterndorf iets van terug te vinden was.

Dat bleek niet veel te zijn. In het streekmuseum hadden ze wel eens gehoord van Hollanders, maar er was niets wat uit die tijd stamde, of eraan deed denken. Overigens best een mooi museum, gevestigd in een uit 1584 stammend koopmanshuis, het Kranichhaus (er staat dan ook een  kraanvogel op de nok) dat in latere eeuwen is uitgebreid en in de vorige eeuw door Landkreis Hadeln werd gekocht. Het is eerst in gebruik genomen als archief en vanaf 1964 is het een museum dat bedoelt de bloei van de burgerij in de vorige eeuwen te laten zien. Dat lukt goed, ook de hele binnenstad van Otterndorf is daar trouwens een bewijs van: prachtige oude baksteengebouwen, soms met vakwerkbalken, allemaal mooi onderhouden.  

In een klein stadsboekje las ik dat Otterndorf omstreeks 1100 is gebouwd op een aanzienlijke terp of wurt, zoals ze in dat gebied genoemd worden. Het bestond dus al voor de 'algemeine Eindeichung im 11ten Jahrhundert'. Bij de haven van Otterndorf staat een beeldengroep ter herinnering aan de dijkaanleg: een groepje van drie dijkwerkers die met een1602BS Otterndorf2 kruiwagen bezig zijn om grond de dijk op te brengen. De gedenkplaat draagt de uit Oost Friesland bekende regels 'Keen nicht will dieken de mutt wieken'. Wie niet dijken wil moet wijken, een spreekwoord in Nederland en op Schokland vastgelegd als de grondslag voor het behoud van het eiland.  

Op weg naar die haven kwamen we buiten de stad op een fietsroute een bordje tegen van de Hadler Sagenweg, een fietstocht door landschappen met geschiedenisverhalen van het Land Hadeln. Op wiki allemaal terug te vinden en de laatste heet 'Raus aus dem sumpf' (Uit het moeras) en luidt als volgt:

‘Im Sietland siet es ja aus wie im Holland, um das land nicht versumpfen zu lassen wurde es durch schnurgerade Gräben, den “Weddern”, entwassert. Daneben lauft meistens eine Strasze und auf beiden seiten stehen die Häuser. Über die Kanäle gibt es immer kleine Brücken von einer zur anderen seite.’

Sietland is een gemeente ten zuiden van Otterndorf, die in 2012 is opgegaan in het grotere Land Hadeln. Weddern zijn afwateringssloten. Duidelijk is dus dat Sietland op Holland is gaan lijken door het moerassige gebied te ontwateren. Hoewel historisch misschien niet helemaal verantwoord vond ik het toch wel een mooie ondersteuning van het verhaal over de Hollandse dijkarbeiders.

Aan de rand van de mooie oude binnenstad heeft Otterndorf het enige museum voor moderne kunst van de hele Landkreis Cuxhaven: het Museum gegenstandsfreier Kunst. Ik zou het vertalen als museum voor abstracte kunst. Het zit in een modern gebouw van twee verdiepingen dat aan de straatzijde uitdagend modern is uitgevoerd. Er was een tentoonstelling van de in Oostenrijk opgeleide Italiaanse kunstenares Esther Stocker, met de titel Geometrisches Glück, indrukwekkend. Vasarely werd genoemd als bedenker, maar haar werk waaiert alle kanten uit. Wat er in wit en zwart en in blokjes en lijnen te bedenken is laat zij zien, soms groot en indrukwekkend, vaak verstild en subtiel.

------
De foto's zijn van de schrijver


© 2018 Dik Kruithof meer Dik Kruithof - meer "Brief uit ..." -
Beschouwingen > Brief uit ...
Ottendorf in Landkreis Cuxhaven Dik Kruithof
1602BS Otterndorf1Otterndorf is de hoofdplaats van de Samtgemeinde Land Hadeln in de Landkreis (zeg maar Provincie) Cuxhaven. Het Cuxhavener Land is de landstreek die tussen de mondingen van Weser en Elbe het waddengebied in steekt. Het is een prachtig gebied dat bestaat uit een aantal zandruggen, daar tussen lagen, inmiddels grotendeels drooggelegde, moerassen, met vanaf de zandruggen naar zee aflopende klei en slibgebieden, zoals in Nederland. Daar ligt ook de aanleiding van onze reis naar het Cuxhavener land, want aan de linkerkant ligt een gebied waar omstreeks 600 na Chr. Friezen zijn gaan wonen en in het Land Hadeln zijn in de twaalfde eeuw Hollanders te hulp geroepen bij de inpoldering en de inrichting van de waterhuishouding.  Er ontstond een soort boerenrepubliek met een eigen plaatselijk bestuur dat uiteindelijk pas rond 1852 onder het bewind van het Koninkrijk Hannover verloren ging. Ik vroeg mij af of er in Otterndorf iets van terug te vinden was.

Dat bleek niet veel te zijn. In het streekmuseum hadden ze wel eens gehoord van Hollanders, maar er was niets wat uit die tijd stamde, of eraan deed denken. Overigens best een mooi museum, gevestigd in een uit 1584 stammend koopmanshuis, het Kranichhaus (er staat dan ook een  kraanvogel op de nok) dat in latere eeuwen is uitgebreid en in de vorige eeuw door Landkreis Hadeln werd gekocht. Het is eerst in gebruik genomen als archief en vanaf 1964 is het een museum dat bedoelt de bloei van de burgerij in de vorige eeuwen te laten zien. Dat lukt goed, ook de hele binnenstad van Otterndorf is daar trouwens een bewijs van: prachtige oude baksteengebouwen, soms met vakwerkbalken, allemaal mooi onderhouden.  

In een klein stadsboekje las ik dat Otterndorf omstreeks 1100 is gebouwd op een aanzienlijke terp of wurt, zoals ze in dat gebied genoemd worden. Het bestond dus al voor de 'algemeine Eindeichung im 11ten Jahrhundert'. Bij de haven van Otterndorf staat een beeldengroep ter herinnering aan de dijkaanleg: een groepje van drie dijkwerkers die met een1602BS Otterndorf2 kruiwagen bezig zijn om grond de dijk op te brengen. De gedenkplaat draagt de uit Oost Friesland bekende regels 'Keen nicht will dieken de mutt wieken'. Wie niet dijken wil moet wijken, een spreekwoord in Nederland en op Schokland vastgelegd als de grondslag voor het behoud van het eiland.  

Op weg naar die haven kwamen we buiten de stad op een fietsroute een bordje tegen van de Hadler Sagenweg, een fietstocht door landschappen met geschiedenisverhalen van het Land Hadeln. Op wiki allemaal terug te vinden en de laatste heet 'Raus aus dem sumpf' (Uit het moeras) en luidt als volgt:

‘Im Sietland siet es ja aus wie im Holland, um das land nicht versumpfen zu lassen wurde es durch schnurgerade Gräben, den “Weddern”, entwassert. Daneben lauft meistens eine Strasze und auf beiden seiten stehen die Häuser. Über die Kanäle gibt es immer kleine Brücken von einer zur anderen seite.’

Sietland is een gemeente ten zuiden van Otterndorf, die in 2012 is opgegaan in het grotere Land Hadeln. Weddern zijn afwateringssloten. Duidelijk is dus dat Sietland op Holland is gaan lijken door het moerassige gebied te ontwateren. Hoewel historisch misschien niet helemaal verantwoord vond ik het toch wel een mooie ondersteuning van het verhaal over de Hollandse dijkarbeiders.

Aan de rand van de mooie oude binnenstad heeft Otterndorf het enige museum voor moderne kunst van de hele Landkreis Cuxhaven: het Museum gegenstandsfreier Kunst. Ik zou het vertalen als museum voor abstracte kunst. Het zit in een modern gebouw van twee verdiepingen dat aan de straatzijde uitdagend modern is uitgevoerd. Er was een tentoonstelling van de in Oostenrijk opgeleide Italiaanse kunstenares Esther Stocker, met de titel Geometrisches Glück, indrukwekkend. Vasarely werd genoemd als bedenker, maar haar werk waaiert alle kanten uit. Wat er in wit en zwart en in blokjes en lijnen te bedenken is laat zij zien, soms groot en indrukwekkend, vaak verstild en subtiel.

------
De foto's zijn van de schrijver
© 2018 Dik Kruithof
powered by CJ2