archiefvorig nr.lopend nr.

Nummer 19
Jaargang 15
13 september 2018
Vermaak en Genot > De wereldliteratuur roept delen printen terug
Verdiende loon? Frits Hoorweg

1519VG Het BeenIn België zijn ze (Uitgeverij Polis) sinds enige tijd bezig het werk van Elsschot opnieuw uit te geven. Bravo! Heel prettig is de letter die gebruikt wordt: een beetje vet en niet al te klein. Vooral fijn voor de oudere lezer, die na de aanschaf van iemands verzameld werk vaak moet constateren dat zijn ogen slechts beperkte tijd bestand zijn tegen de terreur van het ijle mini-lettertje.

Maar ja, er blijft voor de rechtgeaarde kaaskop natuurlijk altijd iets te zeuren. Zo ben ik niet erg onder de indruk van de stukjes over boek en schrijver die in elk deel (achterin) zijn opgenomen. Daarin wordt elke keer een ander aan het woord gelaten en meestal kun je het net zo goed overslaan. Ook de boekomslagen vind ik geen succes. De grootste tekortkoming is dat er geen lijn in te ontdekken is. Blijkbaar verwacht de uitgever het heil niet van verzamelaars die de hele serie willen aanschaffen. Ik neem tenminste aan dat die prijs zouden stellen op een zekere eenvormigheid. Af en toe is er wel een omslag bij die ik – op zich – aardig vind, bijvoorbeeld die van Tankschip, maar vervolgens is er weer iets heel ergs.

Neem nou dat been op de omslag van de gecombineerde uitgave van Lijmen en Het Been. Hoe kom je erop?! Nou ja, misschien is het wel de wat late, maar terechte straf voor het feit dat Alphons de Ridder zich ertoe heeft laten verleiden (door Menno ter Braak) een vervolg te schrijven op Lijmen. En er vervolgens ook nog stevig op heeft aangedrongen dat beide boeken voortaan in één band zouden worden uitgegeven.

Wat ik tegen Het Been heb? Op zich niet zoveel, als het een eigenstandig boek was geweest. Maar het is nu eenmaal geconstrueerd als een vervolg op Lijmen. Dat is een soort van schelmenroman over een parmantige, gewetenloze zakenman (Boorman) en zijn sukkelige adjudant (Laarmans). Zoiets leent zich, door zijn aard, gewoon niet tot een vervolg, welk dan ook.
In dat vervolg krijgt Boorman wroeging. Aanvankelijk, in een eerste concept, zonder enige aanleiding. Op aanraden van Ter Braak (hij weer!) heeft Elsschot toen nog een verhaalelement toegevoegd: het overlijden van Boormans vrouw.

En nu is dat been de vlag geworden die de gecombineerde uitgave dekt.
Misschien is het wel Elsschots verdiende loon.

-----
PS. Ik heb overigens moeten merken dat de meeste Elsschot-kenners en - liefhebbers hun schouders ophalen over mijn bezwaren tegen Het Been. Maar … ik heb één medestander gevonden: Peter Schröder. Samen staan wij sterk!


© 2018 Frits Hoorweg meer Frits Hoorweg - meer "De wereldliteratuur roept" -
Vermaak en Genot > De wereldliteratuur roept
Verdiende loon? Frits Hoorweg
1519VG Het BeenIn België zijn ze (Uitgeverij Polis) sinds enige tijd bezig het werk van Elsschot opnieuw uit te geven. Bravo! Heel prettig is de letter die gebruikt wordt: een beetje vet en niet al te klein. Vooral fijn voor de oudere lezer, die na de aanschaf van iemands verzameld werk vaak moet constateren dat zijn ogen slechts beperkte tijd bestand zijn tegen de terreur van het ijle mini-lettertje.

Maar ja, er blijft voor de rechtgeaarde kaaskop natuurlijk altijd iets te zeuren. Zo ben ik niet erg onder de indruk van de stukjes over boek en schrijver die in elk deel (achterin) zijn opgenomen. Daarin wordt elke keer een ander aan het woord gelaten en meestal kun je het net zo goed overslaan. Ook de boekomslagen vind ik geen succes. De grootste tekortkoming is dat er geen lijn in te ontdekken is. Blijkbaar verwacht de uitgever het heil niet van verzamelaars die de hele serie willen aanschaffen. Ik neem tenminste aan dat die prijs zouden stellen op een zekere eenvormigheid. Af en toe is er wel een omslag bij die ik – op zich – aardig vind, bijvoorbeeld die van Tankschip, maar vervolgens is er weer iets heel ergs.

Neem nou dat been op de omslag van de gecombineerde uitgave van Lijmen en Het Been. Hoe kom je erop?! Nou ja, misschien is het wel de wat late, maar terechte straf voor het feit dat Alphons de Ridder zich ertoe heeft laten verleiden (door Menno ter Braak) een vervolg te schrijven op Lijmen. En er vervolgens ook nog stevig op heeft aangedrongen dat beide boeken voortaan in één band zouden worden uitgegeven.

Wat ik tegen Het Been heb? Op zich niet zoveel, als het een eigenstandig boek was geweest. Maar het is nu eenmaal geconstrueerd als een vervolg op Lijmen. Dat is een soort van schelmenroman over een parmantige, gewetenloze zakenman (Boorman) en zijn sukkelige adjudant (Laarmans). Zoiets leent zich, door zijn aard, gewoon niet tot een vervolg, welk dan ook.
In dat vervolg krijgt Boorman wroeging. Aanvankelijk, in een eerste concept, zonder enige aanleiding. Op aanraden van Ter Braak (hij weer!) heeft Elsschot toen nog een verhaalelement toegevoegd: het overlijden van Boormans vrouw.

En nu is dat been de vlag geworden die de gecombineerde uitgave dekt.
Misschien is het wel Elsschots verdiende loon.

-----
PS. Ik heb overigens moeten merken dat de meeste Elsschot-kenners en - liefhebbers hun schouders ophalen over mijn bezwaren tegen Het Been. Maar … ik heb één medestander gevonden: Peter Schröder. Samen staan wij sterk!
© 2018 Frits Hoorweg
powered by CJ2