archiefvorig nr.lopend nr. |
||||
Nummer 11 Jaargang 14 30 maart 2017 |
|
|||||||||||||||||||||||||||||
Beschouwingen > Buitenlandse zaken | ||||
Wat als Hollande .... ? | Wilko Voordouw | |||
Een minister die aftreedt omdat hij zijn dochters een zomerbaantje had gegeven toen hij nog Kamerlid in Frankrijk was. Bruno le Roux was een van de kortst zittende ministers van binnenlandse zaken ooit. Dinsdag nam hij ontslag. Met die daad redde hij de laatste weken van het presidentschap van François Hollande. En discrediteerde hij François Fillon, de rechtse presidentskandidaat nog een beetje meer. Het Franse politieke landschap lijkt steeds meer op een rokende puinhoop. Waar, als de voortekenen niet bedriegen, de pas 39-jarige Emmanuel Macron van gaat profiteren. De oud-minister en voormalige zakenbankier kan als ‘rookie’ een doodklap geven aan de Franse gewoonte dat een president een oudere, wijze, door de wol geverfde man moet zijn. Het Élysée als stek voor mannen van middelbare leeftijd heeft na 7 mei misschien wel afgedaan. Met de kennis van nu is het interessant om even een blik te werpen op de gebeurtenissen van de afgelopen maanden. Laten we eens even, voor een keertje, duiken in politieke fictie. In What if ... Wat als François Hollande, de slechtste president van Frankrijk sinds mensenheugenis, zich op 1 december niet had teruggetrokken van het politieke toneel? Stel, hij zou gezegd hebben: ik wil een tweede mandaat van vijf jaar omdat ik de klus die ik in 2012 heb gekregen helemaal wil afmaken. Dat kon niet in die vijf jaar omdat we aan het einde van de crisis zaten en omdat er hervormingen moesten komen die er nog niet waren. De werkloosheid begint nu echt te dalen. En dat was, beste dames en heren, de belofte waarop u mij mocht afrekenen. Voordat ik tot de slotsom kom dat François Hollande een prima kans zou hebben gehad om zichzelf op 7 mei te kunnen opvolgen, zet ik even een paar stappen verder terug in de tijd. Om precies te zijn naar 2012, het jaar dat Hollande president werd. In de maanden daarvoor hadden zich onwaarschijnlijke gebeurtenissen afgespeeld. Voor Hollande vond iedereen in Frankrijk Nicolas Sarkozy de slechtste president ooit. De 'omnipresident', de hyperpresident, de president die sneller schiet dan zijn schaduw, de president blingbling had de waardigheid van het ambt doen smelten als sneeuw voor de zon met zijn rolexen, rijke vrienden en onpresidentiële taalgebruik en handelswijze. Dat moest dus anders, vond vrijwel iedereen in het land. Probleempje: Sarkozy was de natuurlijke kandidaat voor een tweede termijn. En dus moest verlossing van links komen. Daar was één man die Sarko wel even zou wegblazen: Dominique Strauss-Kahn. De alom gerespecteerde hoogste baas van het IMF hoefde zich maar te kandideren en het spel zou gespeeld zijn. Maar toen kwam ineens zijn arrestatie in New York omdat hij het kamermeisje Nafissatou Diallo in een hotel had aangerand. Ook kwamen er verhalen naar buiten van andere vrouwen die door hem zouden zijn aangerand of verkracht en andere seksuele uitspattingen waarbij DSK zich weinig presidentieel zou hebben gedragen. DSK was door zijn gedrag, dat nu ineens op straat lag, uitgerangeerd: links snakte naar een 'normaal' staatshoofd. En daar kwam als duveltje uit een doosje François Hollande. Vader van vier kinderen, inmiddels gescheiden van Ségolène Royal, een keurige relatie met een gerespecteerde journaliste van Paris-Match: de gedroomde president van een land dat naar rust en evenwicht snakte. En zo gebeurde. Midden in de crisis beloofde Hollande banen, banen en nog eens banen. Hij beloofde de arbeidswetgeving wat te versoepelen en vooral: geen rare strapatsen. Door het uitblijven van die banen en zijn misschien wat al te kleurloze leven (Fransen blijven Fransen, ze willen toch wat opwinding in hun dagelijkse bestaan) groeide hij uit tot de minst populaire president ooit. Zijn nachtelijke scooterritjes naar zijn maîtresse, de actrice Julie Gayet, werden hem niet aangerekend. Sterker: hij leek daardoor in de publieke opinie weer wat meer kleur te krijgen. Maar hij bleef impopulair. Op 1 december 2016, luttele dagen nadat de conservatieven François Fillon hadden aangewezen als hun kandidaat, trok Hollande zich terug. Hij wilde de weg banen voor zijn premier, Manuel Valls. Maar die beet in het stof in de voorverkiezingen van de socialisten. Benoît Hamon, lieveling van de linkervleugel van de partij, won voor Valls. Hamon kreeg extra concurrentie van de extreem-linkse Jean-Luc Mélenchon. Links is daardoor totaal versplinterd, want de gematigde leden van de partij vluchten massaal naar Emmanuel Macron, die met zijn beweging En Marche grote stappen heeft kunnen zetten. Zijn aanhang groeit nog verder. Niet vanwege briljante ideeën (zijn programma blijft redelijk vaag) maar omdat de naar het politieke midden neigende aanhangers van François Fillon, geplaagd worden door de affaires met de spookbanen en peperdure maatkostuums, die in hem een redelijk alternatief hebben gevonden. Komen we terug bij de vraag: wat als ... . Ik denk dat François Hollande een goede kans zou hebben gemaakt om nog vijf jaar op het Élysée te mogen wonen. Want ga maar na: grote politieke fouten heeft hij niet gemaakt. Ook de meest recente crisis rond Bruno le Roux heeft hij vlot opgelost. Hij heeft adequaat gereageerd na de aanslagen in Parijs en Nice. Gedroeg zich waardig als een president en nam snel de juiste maatregelen. In het buitenland heeft hij keurig op de winkel gepast. Zeker, Hollande is geen groot vernieuwer, maar gezien de Brexit, Trump en opkomend populisme wordt hij, net als Angela Merkel, gezien als een baken van betrouwbaarheid. Daarnaast heeft zijn latrelatie met Julie Gayet de man een menselijk randje gegeven. De verbeterende arbeidsmarkt in Frankrijk kwam voor hem net te laat om zijn populariteitscijfers op te krikken. En intussen is de omgeving in Frankrijk zelf sterk veranderd. Was Emmanuel Macron uitgegroeid tot het fenomeen dat hij nu is? Zeer waarschijnlijk niet. Hij zuigt vooral de teleurgestelden uit de kampen der gematigden aan. De affaires rond Fillon kwamen pas begin van dit jaar uit. Toen bleek ook hoe fragiel de partij Les Républicains is. De steun voor Fillon brokkelt iedere dag verder af. Wie er ook van profiteert, niet Benoît Hamon, Jean-Luc Mélenchon of Marine le Pen. Die zitten in de peilingen zo rond het maximum dat ze kunnen halen. Enige voorwaarde waar Hollande aan had moeten voldoen, als hij nog vijf jaar president had willen worden, is de loyaliteit van zijn secondant Manuel Valls belonen. En de partij in toom houden. Maar daar zou hij als voormalig algemeen secretaris als geen ander toe in staat zijn geweest. -------- Het plaatje is van Henk Klaren |
||||
© 2017 Wilko Voordouw | ||||
powered by CJ2 |