archiefvorig nr.lopend nr.

Nummer 5
Jaargang 14
15 december 2016
Vermaak en Genot > Een omweg waard delen printen terug
Rondtrekkende kunstenaars in Assen Dik Kruithof

1405VG Drents Museum1In de tweede helft van de negentiende eeuw werd door jonge kunstenaars in Rusland de maatschappij voor reizende kunstexposities opgericht. De bedoeling was om de schilderkunst een breder publiek te geven dan Moskou en Leningrad, de steden waar alles gebeurde. Behalve dat alles er gebeurde was ook alles voorgeschreven, de onderwerpen en de manier waarop geschilderd moest worden.

De Peredvizhniki zoals de beweging genoemd werd wilde daar van af. Niet langer onderwerpen uit de Europese oudheid, maar het leven van de gewone man in Rusland moest onderwerp voor de kunst worden. In de belangrijkste dertig jaar van zijn bestaan, van 1870-1900, hield P. ruim 230 tentoonstellingen, waarvan bijna 200 buiten de twee grootste steden. En in 1873 schildert Ilya Repin De Wolgaslepers, een groot en  indrukwekkend schilderij van een groep mannen die een boot de Wolga opslepen. Hoewel het eerst ook wel verguisd wordt – de mensen zijn niet mooi – werd het toch al snel gezien als een belangrijk en veelzeggend schilderij. Het wordt nu wel de ‘Nachtwacht van Rusland’ genoemd. Het is het pronkstuk van een tentoonstelling van deze beweging in het Drents Museum in Assen.

De schilderijen zijn in vier onderwerpen ondergebracht, beginnend bij Het Landschap. Zo is er het Naaldbos van Shiskin, maar het Maanlicht over de Djnepr mag er ook zijn.
In Verhalen van het Volk wordt de nadruk gelegd op het individu, in die tijd een (bijna) revolutionaire stap vooruit. Zo is er het verhaal bij een schilderij van Repin van twee jonge mensen in de branding aan de kust van de Finse Golf. Hij ziet het zelf als een lofzang op de natuur, maar de belangrijke criticus van die tijd, Stasov,1405VG Drents Museum2 zag het als een symbool van hoop voor de toekomst van de Russische jeugd.

Op zoek naar de Ziel maakt duidelijk dat de portretkunst in deze tijd tot grote hoogte is gestegen. Zo is er het portret van de gewetenloze graaf Yusupov, later betrokken bij de moord op Raspoetin, van Serov. Van Repin wordt het bijna manshoge portret van Lev Tolstoy blootsvoets, getoond. Dezelfde Tolstoy werd later nog eens geschilderd door Nikolay Geh; die werd zelf dan weer vastgelegd door Yaroshenko. Het wereldje was daar op een bepaalde manier ook klein. Met name bij de portretten is het absolute meesterschap van Repin duidelijk zichtbaar. Alles wat hier van hem hangt is van de hoogste klasse.   

Een eigen Geschiedenis geeft beelden uit het gewone leven, zoals de Bestorming van een Sneeuwstadje als winters spel tot De droefgeestige Ridder op een driesprong met een van de helden uit een oud Russisch volksverhaal. Via de Tsaar op Valkenjacht loopt het uit naar een volksfeest in St Petersburg. In het filmpje wordt het navrante verhaal verteld van een landschapsschilder die een karrespoor door de steppe schilderde en later van zijn vrouw te horen kreeg dat dit pad naar één van de strafkampen in Siberië voerde.  

Armoede en Onrust: voor de meeste Russen was het een uiterst armoedige tijd en dat is in de schilderijen vastgelegd. Het hele dorp is uitgelopen om afscheid te nemen van de soldaat die naar het front moet tijdens de Russisch-Turkse oorlog van 1877-1878. In een ouder schilderij ernaast is De terugkeer van een Zoon, na een dienstplicht die effectief wel 15 jaar kan hebben geduurd, vastgelegd.

------
De plaatjes zijn van Dik Kruithof


© 2016 Dik Kruithof meer Dik Kruithof - meer "Een omweg waard" -
Vermaak en Genot > Een omweg waard
Rondtrekkende kunstenaars in Assen Dik Kruithof
1405VG Drents Museum1In de tweede helft van de negentiende eeuw werd door jonge kunstenaars in Rusland de maatschappij voor reizende kunstexposities opgericht. De bedoeling was om de schilderkunst een breder publiek te geven dan Moskou en Leningrad, de steden waar alles gebeurde. Behalve dat alles er gebeurde was ook alles voorgeschreven, de onderwerpen en de manier waarop geschilderd moest worden.

De Peredvizhniki zoals de beweging genoemd werd wilde daar van af. Niet langer onderwerpen uit de Europese oudheid, maar het leven van de gewone man in Rusland moest onderwerp voor de kunst worden. In de belangrijkste dertig jaar van zijn bestaan, van 1870-1900, hield P. ruim 230 tentoonstellingen, waarvan bijna 200 buiten de twee grootste steden. En in 1873 schildert Ilya Repin De Wolgaslepers, een groot en  indrukwekkend schilderij van een groep mannen die een boot de Wolga opslepen. Hoewel het eerst ook wel verguisd wordt – de mensen zijn niet mooi – werd het toch al snel gezien als een belangrijk en veelzeggend schilderij. Het wordt nu wel de ‘Nachtwacht van Rusland’ genoemd. Het is het pronkstuk van een tentoonstelling van deze beweging in het Drents Museum in Assen.

De schilderijen zijn in vier onderwerpen ondergebracht, beginnend bij Het Landschap. Zo is er het Naaldbos van Shiskin, maar het Maanlicht over de Djnepr mag er ook zijn.
In Verhalen van het Volk wordt de nadruk gelegd op het individu, in die tijd een (bijna) revolutionaire stap vooruit. Zo is er het verhaal bij een schilderij van Repin van twee jonge mensen in de branding aan de kust van de Finse Golf. Hij ziet het zelf als een lofzang op de natuur, maar de belangrijke criticus van die tijd, Stasov,1405VG Drents Museum2 zag het als een symbool van hoop voor de toekomst van de Russische jeugd.

Op zoek naar de Ziel maakt duidelijk dat de portretkunst in deze tijd tot grote hoogte is gestegen. Zo is er het portret van de gewetenloze graaf Yusupov, later betrokken bij de moord op Raspoetin, van Serov. Van Repin wordt het bijna manshoge portret van Lev Tolstoy blootsvoets, getoond. Dezelfde Tolstoy werd later nog eens geschilderd door Nikolay Geh; die werd zelf dan weer vastgelegd door Yaroshenko. Het wereldje was daar op een bepaalde manier ook klein. Met name bij de portretten is het absolute meesterschap van Repin duidelijk zichtbaar. Alles wat hier van hem hangt is van de hoogste klasse.   

Een eigen Geschiedenis geeft beelden uit het gewone leven, zoals de Bestorming van een Sneeuwstadje als winters spel tot De droefgeestige Ridder op een driesprong met een van de helden uit een oud Russisch volksverhaal. Via de Tsaar op Valkenjacht loopt het uit naar een volksfeest in St Petersburg. In het filmpje wordt het navrante verhaal verteld van een landschapsschilder die een karrespoor door de steppe schilderde en later van zijn vrouw te horen kreeg dat dit pad naar één van de strafkampen in Siberië voerde.  

Armoede en Onrust: voor de meeste Russen was het een uiterst armoedige tijd en dat is in de schilderijen vastgelegd. Het hele dorp is uitgelopen om afscheid te nemen van de soldaat die naar het front moet tijdens de Russisch-Turkse oorlog van 1877-1878. In een ouder schilderij ernaast is De terugkeer van een Zoon, na een dienstplicht die effectief wel 15 jaar kan hebben geduurd, vastgelegd.

------
De plaatjes zijn van Dik Kruithof
© 2016 Dik Kruithof
powered by CJ2