archiefvorig nr.lopend nr. |
||||
Nummer 5 Jaargang 14 15 december 2016 |
|
|||||||||||||||||||||||||||||
Vermaak en Genot > Misdaadboeken | ||||
Josephine Tey (1896-1952) | Frits Hoorweg | |||
Bij een inspectie van de boekenkast in de gang (zo’n geval met glazen deurtjes ervoor) kwam ik een oudje van Josephine Tey tegen: The Franchise Affair. De eerste druk verscheen in 1948, maar mijn exemplaar is in 2001 uitgegeven, door de Folio Society, die het heeft laten illustreren door Paul Hogarth. Op zich zou het een sieraad voor iedere boekenkast kunnen zijn. Waarom heb ik het daar in dat hoekje terecht laten komen? Ongelezen nog wel. Het voordeel is dat ik nu nog wat tegoed had. Eerlijk gezegd wist ik niet dat Tey zo’n goeie schrijfster was. Wat een genoegen om weer eens een detectiefje te lezen dat goed in elkaar zit en overzichtelijk van omvang is. Er is zelfs sprake van romantiek, maar de schrijfster houdt het gelukkig netjes en weet ook te voorkomen dat het larmoyant wordt. Het dorpse Engelse gedoe van net na de oorlog is waarschijnlijk niet ieders ‘cup of tea’, maar ik vind het goed te verteren. De plot is ijzersterk: een wat suffige, bedaarde dorpsadvocaat raakt gefascineerd door een schandaal dat een oudere dame en haar ook al niet meer zo jonge dochter te gronde dreigt te richten. In een bijzonder informatieve inleiding zet Antonia Fraser uiteen dat de plot geïnspireerd is op een ‘cause celèbre’ uit de 18e eeuw. En verder ook nog dat het thema heel actueel was: twee vrouwen zitten te springen om huishoudelijke hulp; het huis waarmee ze zijn opgezadeld is veel te groot en duur in onderhoud. Er waren na de Tweede Wereldoorlog nogal wat mensen in Engeland die in een vergelijkbare positie terecht waren gekomen. Op een dag komt er een meisje die een paar weken vermist is geweest bij de politie terecht. Zij beweert dat twee vrouwen haar gevangen hebben gehouden, en mishandeld, en dat ze onder dwang huishoudelijke werkzaamheden heeft moeten verrichten. De beschrijvingen die zij van het huis en de inhoud ervan geeft, lijken maar tot één mogelijke conclusie te leiden. Inspecteur Grant van Scotland Yard (die in meerdere boeken van de schrijfster optreedt) twijfelt wel, maar het lukt hem niet bewijzen van het tegendeel boven tafel te krijgen. Uiteindelijk moet hij in dit boek qua speurwerk zijn meerdere erkennen in de dorpsadvocaat Robert Blair. Josephine Tey werd in 1896 geboren te Inverness, als Elizabeth Mackintosh. Haar eerste liefde kwam om in de Eerste Wereldoorlog, het bekende verhaal. Ze kreeg een opleiding als gymlerares en kwam in het onderwijs terecht, ergens in het zuiden van Engeland. In 1923 ging ze terug naar Inverness om haar zieke moeder te verzorgen en toen die overleden was bleef ze daar omdat ze haar vader liever niet alleen liet. Daar is ze waarschijnlijk begonnen met schrijven, na verloop van tijd met succes. Ze brak door met het toneelstuk ‘Richard of Bordeaux’. Antonia Fraser, uit haar inleiding is een groot deel van deze informatie afkomstig, haalt herinneringen op aan een amateuruitvoering van dat beroemde stuk waaraan zijzelf als kind meedeed. Maar let wel, het stuk werd beroemd met een uitvoering waarin de hoofdrol werd gespeeld door de toen 29-jarige John Gielgud, die trouwens ook de regie voor zijn rekening nam. In 1933 was dat. Voor haar toneelwerk bediende de schrijfster zich van het pseudoniem Gordon Daviot. In 1927 had ze trouwens onder die naam ook al een detective-boek geschreven: ‘The Man in the Queue’, het eerste optreden van Inspecteur Grant. Waarschijnlijk heeft ze na het succes van ‘Richard of Bordeaux’ besloten om zich als detective-schrijfster een andere naam aan te meten: Josephine Tey. Na lezing van ‘The Franchise Affair’ en de inleiding, wilde ik natuurlijk meer. In de bibliotheek van Den Haag trof ik maar één boekje aan (‘The Singing Sands’). Vervolgens keek ik eens op Internet en dan blijken al haar detectives nog wel leverbaar te zijn, in het Engels. Op dat onvolprezen net bleek mij ook dat van het hier besproken boek in 2001 een Nederlandse vertaling is uitgegeven onder de titel ‘De Heksen van Milford’. Weer even later kwam ik op de site van de Folio Society terecht en daar ontdekte ik dat de prachtige uitgave van de ‘Franchise Affair’ die ik in huis heb nog steeds leverbaar is. Het kost een paar centen, maar dan heb je wel iets prachtigs. Ook ‘Brat Farrar’, volgens Antonia Fraser misschien wel haar meest geslaagde boek, is leverbaar in zo’n prachtige geïllustreerde uitgave. Ik weet niet of ik daar lang weerstand aan kan bieden. In totaal schreef Josephine Tey acht boeken die als detectives zijn aan te merken *). Die worden allemaal nog uitgegeven door Arrow Books, in pocketformaat. In Nederland heb ik ze nog nooit op de plank zien staan, maar bestellen is vast mogelijk. Als de boekhandel op de hoek daar niet aan mee wil werken, kun je dat zelf doen, via ‘Book Depository’ bijvoorbeeld. Zoeken in antiquariaten is natuurlijk ook een goede mogelijkheid en wel zo leuk. Bij ‘Book Exchange’ aan de Kloveniersburgwal 58 in Amsterdam vond ik er zomaar drie in pocketformaat. Leuk winkeltje trouwens! *) The man in the queue, A shilling for candles, Miss Pym disposes, The Franchise affair, Brat Farrar, To love and be wise, The daughter of time en The singing sands. ----- Het eerste plaatje is het vooraanzicht van het boek. Paul Hogarth is, neem ik aan, de ontwerper. Plaatje 2 is afkomstig van de Facebook-pagina van Book Exchange. |
||||
© 2016 Frits Hoorweg | ||||
powered by CJ2 |