Met de opvatting dat tuinieren betekent dat je de natuur je wil oplegt, ben ik het eens. Maar om dan struikjes als een poedeltje te knippen en te scheren en zelfs in de vorm van een poedeltje te modelleren gaat me te ver. Diverse vormen van de buxusfamilie lenen zich er goed voor om op een soort procrustesbed van ijzerdraad te worden gebonden om te veranderen in obelisk of zelfs teddybeer of broedende kip. En als iets kan, dan zijn er altijd mensen die dat willen proberen. Het is een manier van tuinieren die slechts een kleine stap weg ligt van overal tuinkabouters plaatsen en kunstgras nemen in plaats van levend gras dat steeds maar moet worden gemaaid.

 

Toch heeft het iets aanlokkelijks om knip-knip-knip met een kleine heggeschaar of stevige grote schaar met een struikje bezig te zijn, zoals kleine kinderen ook graag een schaar gebruiken om elkaars haar af te knippen. De knip-beweging lijkt bijna van nature in onze hand te zijn ingebakken. En dat een Engelse dameskapper besloot om vormsnoeier te worden en de salon voor de tuin in te ruilen, kan ik me dan ook helemaal voorstellen. Slangen, theemutsen of gewoon een bol op een stokje kun je bij hem bestellen (www.topiaryarts.com). Topiary , zoals de Engelsen het noemen, zie je als term ook in Nederlandse publicaties terug. Vormsnoei is een duidelijker omschrijving. Kunstsnoei gaat me iets te ver.

 

Moeilijk zou het allemaal niet zijn, als je maar geduld hebt. Op een van de sites staat aanbevolen om een kinderkleurboek te kopen of een geïllustreerd leesboekje voor de allerjongsten om een niet al te moeilijke vorm uit te kunnen kiezen. Voor wie niet al te speels wil zijn, is er altijd ook nog de bol, het vierkant en de piramide. In mijn eigen tuin staan achter in de border enkele wintergroene hebestruikjes - vermoedelijk hebe buxifolia - die in toom moeten worden gehouden. Langzaam maar zeker krijgen ze door die knipbeurt een bolvorm en dat misstaat niet. Mijn grote buxusstruik laat ik echter met rust zo lang hij niet te veel over de rand van het pad naar het schuurtje uitgroeit.

 

In een artikel over vormsnoei werd ook de phillyrea latifolia genoemd, een struik die ik nog niet kende en die ook als pseudo-liguster door het leven gaat, maar meer familie is van de olijfwilg. Net als de liguster zou hij zich ook graag voor een regelmatige knipbeurt lenen. Ik heb hem op mijn lijstje gezet om hem eens in een kwekerij te gaan bekijken. Misschien zie ik daar dan ook de ulmus parviflora Hokkaido, een dwergiep. En als die er niet is, dan kan ik altijd nog een uitstapje maken naar Madurodam, waar een minivorm van deze dwergiep in de tuin van het Vredespaleis aldaar staat. Maar misschien moet ik eerst op een vakantie in Engeland naar het landgoed Chatsworth van de hertog van Devonshire gaan, waar uit haag en struik een woonkeuken is geknipt, inclusief een schouw en open haard en een bank en een tafel.

 

Nu de winterse dagen eraan komen, zou je ook de kniplust binnenshuis kunnen uitleven en aan bonsai kunnen gaan doen. Voorlopig heb ik iets anders op mijn verlanglijstje gezet. Ik zag dat er smalle tuinschepjes in de handel zijn die uitermate handig zijn om in een rotstuin te wrikken en wroeten, of in een border voorzichtig tussen de planten. Je kan kiezen voor een schepje model Maxima, een eigenaardige aanduiding voor iets dat eerder Minima zou moeten heten. Ik heb een voorkeur voor het schepje van de Engelse firma Darlac. Die verkopen een schepje waarop een maatverdeling staat voor dieptes, zodat het ook heel handig is voor het planten van bollen. De tulp moet weer dieper in de grond dan bijvoorbeeld de krokus. De kracht die je moet uitoefenen om de klassieke bollenplanter - een groot model appelboor - in de grond te duwen, leidt snel tot een flinke rode moet in je handen die dagen later nog zichtbaar is en anderen de indruk kan geven dat je lid van een eigenaardige sekte bent. Daar zit natuurlijk een kern van waarheid in als je met genoegen in de aarde zit te woelen of je bezighoudt met het bijknippen van buxusstruikjes.