archiefvorig nr.lopend nr. |
||||
Nummer 17 Jaargang 13 7 juli 2016 |
|
|||||||||||||||||||||||||||||
Beschouwingen > In de polder | ||||
Feest voor de democratie? | Carlo van Praag | |||
Sommige beslissingen hebben te veel gewicht om ze aan de kiezers over te laten; de meeste beslissingen eigenlijk. Ik ben dan ook vurig tegen referenda en allen die er anders over denken, zijn mij tot vijand, die extremisten van D’66 voorop. Moge hun ‘kroonjuwelen’ op de bodem van de hofvijver verkommeren. Zij krijgen nu hun trekken thuis: vóór referenda en tegelijk voorstanders van een krachtige EU. Wat kunnen zij nog doen dan woelen in hun slaap? Ik ga weer eens te keer, maar ik ben heus niet de enige. Er zijn grotere geesten die zich even negatief uiten. Herman Pleij vindt het Brexitreferendum ‘een hardhandige les in stompzinnigheid’. Hij vindt referenda een ‘vrijbrief voor volksmennerij’. Hij is trots op onze getrapte democratie waarin het denkwerk niet wordt overgelaten aan een simpele jongen die niet gewend is ergens over na te denken (Leidsch Dagblad van 25 juni 2016). O heerlijk elitair, schijnbaar achterhaald, totaal tegen de politieke mode indruisend standpunt! Democratie is beter dan dictatuur, zowel in principe als in praktijk. De mensen vluchten niet naar dictaturen maar naar democratieën, zelfs degenen die de democratie geen goed hart toedragen. In democratieën is het leven beter, of misschien zijn welvarende landen meer geneigd tot democratie. De Arabische oliestaten vormen in dat opzicht een treurige uitzondering. Een regering, gecontroleerd door een parlement op basis van algemeen kiesrecht, mits in haar machtsuitoefening beperkt door grondwettelijk vastgelegde mensenrechten en een onafhankelijke rechterlijke macht, lijkt mij het beste bestuur, maar ik ben intussen wel opgehouden over democratie te zwijmelen. De uitkomst van het democratische proces is lang niet altijd plezierig. Zij zadelt ons op met leiders als Poetin, Erdogan, Orbán en Kaczynski en zelfs in landen met een lange democratische traditie blijken figuren als Berlusconi en Netanyahu boven te kunnen drijven. Schreeuwlelijks als Trump en Wilders zullen wellicht de macht niet overnemen, maar steunen op meer dan genoeg kiezers om een land welhaast onbestuurbaar te maken. Democratie jawel, maar eerder minder dan meer verkiezingen. Eens per vier jaar is eigenlijk al meer dan de bevolking verdient. Laat burgemeesters gewoon van bovenaf aanwijzen,voor het leven, of tot zij er met de kas vandoor gaan. Laat hun benoeming van de kiezers afhangen en je krijgt op zijn best een feestneus of een lokale voetbalmecenas als burgervader. Zo’n referendum is niets anders dan een door de overheid geregisseerde twitterexplosie waarin waarheid en leugen, gerucht en feit dezelfde status hebben, een goedkope versie van het circus dat in Amerika wordt georganiseerd rond de verkiezing van presidentskandidaten. Maar daarbij gaat het tenminste nog om de keuze tussen personen, zoals in de vermoedelijke toekomst hier tussen burgemeesterskandidaten. Is het onderwerp een vertrek uit de EU, dan ligt de zaak wat moeilijker, zo moeilijk dat verreweg de meeste kiezers geen flauw idee hebben van de draagwijdte van hun beslissing. Zij hebben ‘de vrijheid herwonnen’, zij kunnen weer ‘zelf de dienst uitmaken’, zij hebben de ‘elite afgestraft’. En hoe nu verder: ‘don’t now’, ‘worry about that later’. Bij dat alles ben ik geen Euro-chauvinist. Ik heb heel wat op de Unie aan te merken. Te hoge bestuurskosten, te veel erkende talen, te veel geld naar landbouw, Italië en Griekenland binnengesmokkeld, uitbreiding met andere bestuurlijk en economisch krakkemikkige Balkanlanden, geen eigen defensiebeleid, ook bij gebrek aan een eigen defensie. Maar met al mijn scepsis zal ik nooit voor een Nexit stemmen en ik hoop dat zo’n referendum er ook nooit komt. De cynici die ons met het Oekraïne-referendum hebben opgezadeld zullen evenwel niet stilzitten. De schrijver van een ingezonden stukje in de NRC noemt het Brexitreferendum, ongeacht de inmiddels bekende uitslag, een feest voor de democratie. Ja, zoals het gejoel en het gejouw op de tribunes een feest is voor de sport! -------------- De tekening is van Elène Klaren |
||||
© 2016 Carlo van Praag | ||||
powered by CJ2 |