archiefvorig nr.lopend nr.

Nummer 12
Jaargang 13
14 april 2016
Beschouwingen > Amsterdam werelddorp delen printen terug
Boeken met een missie Katharina Kouwenhoven

1312BS AmstelRecentelijk vielen mij twee boeken over Amsterdam in handen, een van een Amerikaan die al enige jaren in Amsterdam woont* en een van een in Amsterdam Noord getogen inwoner**. Beide boeken hebben een missie.

De missie van Russell Shorto blijkt uit de subtitel: A History of the World’s Most Liberal City; het portretteren van Amsterdam als een liberale stad, zelfs als stad waar het liberalisme geboren zou zijn.
De missie van Bas Kok is tweeledig: aantonen dat Amsterdam helemaal niet aan de Amstel ligt, maar aan het Die en pleiten voor het bouwen van bruggen over het IJ.

Als je praat over een liberale stad verzand je al snel in spraakverwarring, vanwege de meervoudige betekenis van het woord ‘liberaal’ en de tegenstelling tussen het Amerikaanse en Europese liberaal. Wat de auteur er onder verstaat: individuele vrijheid en individuele rechten voor jezelf en voor iedereen hoog in het vaandel dragen. Dat dit principe in Amsterdam geboren is zouden we te danken hebben aan Spinoza. Zo zou je net zo goed Rotterdam als de bakermat kunnen beschouwen, want die had Erasmus.

Amsterdam is geen liberale stad in bovengenoemde zin. Amsterdam is een kapitalistische stad, een stad van kooplieden, zoals iedereen weet, en kooplieden zijn niet principieel, maar pragmatisch. Als er bij tijd en wijle een relatief grote tolerantie voor ‘vreemdelingen’ waar te nemen viel, was dat omdat ze kapitaal meebrachten of ontbrekende vaardigheden. Het toestaan van het kraken van huizen is een handige oplossing voor het probleem van de woningnood; zonder dat de overheid daar dan in hoeft te investeren, maar er wel inkomsten aan ontleent. En het gedoogbeleid in de drugsproblematiek, overigens niet typisch Amsterdams, bespaart kosten op het gebied van opsporing, juridische procedures en detentie.

Als je eigenlijk al niet kunt aantonen dat Amsterdam een liberale stad is, wordt het ondenkbaar aan te tonen dat Amsterdam de liberaalste stad van de wereld is. Bovendien zal daarvoor toch wat vergelijkend onderzoek verricht moeten worden. Het hele boek staat vol met dingen die net niet helemaal waar zijn. Het is daarom vast niet bedoeld1312BS Boeken voor Amsterdammers, die wel beter weten, maar natuurlijk voor Amerikanen, die altijd al rare ideeën over Amsterdam hadden.

Dat boek over Amsterdam gezien vanuit Noord is veel verfrissender, omdat daar dingen in staan die niet algemeen bekend zijn. Bijvoorbeeld dat het IJ een hele periode een droog gebied was, zodat je wandelend of te paard kon lopen naar landtong Volewijck, waar jarenlang de gehangenen hingen te rotten. En dat de rivier De Amstel vanaf de Omval gekanaliseerd is, omdat de rivier daar terugboog naar Diemen en dat het Die, de veenstroom uit Noord, die het IJ overstak op dat kanaal aansloot. Deze ideeën van Kok zijn niet onomstreden. Hij baseert zich vooral op oude kaarten en je weet natuurlijk nooit hoe betrouwbaar die zijn. Maar het zijn aansprekende ideeën en ze zullen vast wel verder onderzocht worden.

Die brug over het IJ is een ander probleem. Eerlijk gezegd heb ik me nooit gerealiseerd hoe absurd het is dat er nooit een fiets-voetgangersbrug over het IJ is aangelegd. Er is wel een brug, maar die ligt buiten het IJ en ver van het centrum. Ik dacht dat het niet kon, vanwege de scheepvaart of omdat er te lange aanrijroutes voor fietsers en voetgangers nodig waren. Volgens Kok is dit allemaal onzin, zo’n brug is ook helemaal niet zo duur en overal elders op de wereld worden ze onder vergelijkbare omstandigheden ook gebouwd.

Amsterdam Noord trekt steeds meer mensen en die moeten allemaal met die paar ponten, waarvan er ook slechts een de hele nacht doorvaart. Soms moet je twee ponten laten gaan om mee te kunnen. De Noord-Zuidlijn zal wel enige verlichting brengen, maar daarin mag je je fiets niet meenemen.

Ik hou van de pont, al vind ik het ook vaak een crime. Maar met een bijzondere brug kun je veel eer inleggen en toeristen lokken naar de B&B’s van Noord. Ik zie dat wel zitten.

*Russell Shorto (2013), Amsterdam, Abacus (Londen).
** Bas Kok (2016), Oerknal aan het IJ, Oliviamedia.

------
Het plaatje is van Katharina Kouwenhoven
-------
Bestel uw boeken en wat al niet
bij bolcom, via de banner rechts.
Dan steunt u De Leunstoel!


© 2016 Katharina Kouwenhoven meer Katharina Kouwenhoven - meer "Amsterdam werelddorp" -
Beschouwingen > Amsterdam werelddorp
Boeken met een missie Katharina Kouwenhoven
1312BS AmstelRecentelijk vielen mij twee boeken over Amsterdam in handen, een van een Amerikaan die al enige jaren in Amsterdam woont* en een van een in Amsterdam Noord getogen inwoner**. Beide boeken hebben een missie.

De missie van Russell Shorto blijkt uit de subtitel: A History of the World’s Most Liberal City; het portretteren van Amsterdam als een liberale stad, zelfs als stad waar het liberalisme geboren zou zijn.
De missie van Bas Kok is tweeledig: aantonen dat Amsterdam helemaal niet aan de Amstel ligt, maar aan het Die en pleiten voor het bouwen van bruggen over het IJ.

Als je praat over een liberale stad verzand je al snel in spraakverwarring, vanwege de meervoudige betekenis van het woord ‘liberaal’ en de tegenstelling tussen het Amerikaanse en Europese liberaal. Wat de auteur er onder verstaat: individuele vrijheid en individuele rechten voor jezelf en voor iedereen hoog in het vaandel dragen. Dat dit principe in Amsterdam geboren is zouden we te danken hebben aan Spinoza. Zo zou je net zo goed Rotterdam als de bakermat kunnen beschouwen, want die had Erasmus.

Amsterdam is geen liberale stad in bovengenoemde zin. Amsterdam is een kapitalistische stad, een stad van kooplieden, zoals iedereen weet, en kooplieden zijn niet principieel, maar pragmatisch. Als er bij tijd en wijle een relatief grote tolerantie voor ‘vreemdelingen’ waar te nemen viel, was dat omdat ze kapitaal meebrachten of ontbrekende vaardigheden. Het toestaan van het kraken van huizen is een handige oplossing voor het probleem van de woningnood; zonder dat de overheid daar dan in hoeft te investeren, maar er wel inkomsten aan ontleent. En het gedoogbeleid in de drugsproblematiek, overigens niet typisch Amsterdams, bespaart kosten op het gebied van opsporing, juridische procedures en detentie.

Als je eigenlijk al niet kunt aantonen dat Amsterdam een liberale stad is, wordt het ondenkbaar aan te tonen dat Amsterdam de liberaalste stad van de wereld is. Bovendien zal daarvoor toch wat vergelijkend onderzoek verricht moeten worden. Het hele boek staat vol met dingen die net niet helemaal waar zijn. Het is daarom vast niet bedoeld1312BS Boeken voor Amsterdammers, die wel beter weten, maar natuurlijk voor Amerikanen, die altijd al rare ideeën over Amsterdam hadden.

Dat boek over Amsterdam gezien vanuit Noord is veel verfrissender, omdat daar dingen in staan die niet algemeen bekend zijn. Bijvoorbeeld dat het IJ een hele periode een droog gebied was, zodat je wandelend of te paard kon lopen naar landtong Volewijck, waar jarenlang de gehangenen hingen te rotten. En dat de rivier De Amstel vanaf de Omval gekanaliseerd is, omdat de rivier daar terugboog naar Diemen en dat het Die, de veenstroom uit Noord, die het IJ overstak op dat kanaal aansloot. Deze ideeën van Kok zijn niet onomstreden. Hij baseert zich vooral op oude kaarten en je weet natuurlijk nooit hoe betrouwbaar die zijn. Maar het zijn aansprekende ideeën en ze zullen vast wel verder onderzocht worden.

Die brug over het IJ is een ander probleem. Eerlijk gezegd heb ik me nooit gerealiseerd hoe absurd het is dat er nooit een fiets-voetgangersbrug over het IJ is aangelegd. Er is wel een brug, maar die ligt buiten het IJ en ver van het centrum. Ik dacht dat het niet kon, vanwege de scheepvaart of omdat er te lange aanrijroutes voor fietsers en voetgangers nodig waren. Volgens Kok is dit allemaal onzin, zo’n brug is ook helemaal niet zo duur en overal elders op de wereld worden ze onder vergelijkbare omstandigheden ook gebouwd.

Amsterdam Noord trekt steeds meer mensen en die moeten allemaal met die paar ponten, waarvan er ook slechts een de hele nacht doorvaart. Soms moet je twee ponten laten gaan om mee te kunnen. De Noord-Zuidlijn zal wel enige verlichting brengen, maar daarin mag je je fiets niet meenemen.

Ik hou van de pont, al vind ik het ook vaak een crime. Maar met een bijzondere brug kun je veel eer inleggen en toeristen lokken naar de B&B’s van Noord. Ik zie dat wel zitten.

*Russell Shorto (2013), Amsterdam, Abacus (Londen).
** Bas Kok (2016), Oerknal aan het IJ, Oliviamedia.

------
Het plaatje is van Katharina Kouwenhoven
-------
Bestel uw boeken en wat al niet
bij bolcom, via de banner rechts.
Dan steunt u De Leunstoel!
© 2016 Katharina Kouwenhoven
powered by CJ2