archiefvorig nr.lopend nr. |
||||
Nummer 1 Jaargang 13 15 oktober 2015 |
|
|||||||||||||||||||||||||||||
Vermaak en Genot > Naar de film | ||||
Onderhoudende reis naar hiernamaals | Hans Knegtmans | |||
De Japanner Kiyoshi Kurosawasa is een van mijn favoriete filmregisseurs. Mocht er een retrospectief festival van zijn werk gehouden worden in, zeg, Eindhoven, Nijmegen of Groningen, dan zou ik in die plaats zeker een hotelkamer reserveren en zoveel mogelijk voorstellingen bijwonen. De kans dat dit gebeurt lijkt me helaas niet groot. Kurosawa heeft slechts een bescheiden aanhang. Veel van zijn films heb ik gezien op het festival IFFR, of op TV. Van zijn enorme productie heeft in veel landen slechts een handvol de bioscoop bereikt. Recentelijk zijn dat bij ons het imposante melodrama Tokyo Sonata (2008) en de vijfdelige televisieserie Penance (2012) die, verplakt tot twee bioscoopfilms, in 2013 werd uitgebracht door EYE. En nu is er dan Journey to the Shore. Er zijn slechts vier of vijf kopieën uitgezet, dus u moet uw bezoek zorgvuldig plannen, met behulp van een bioscoopsite op internet. De regisseur heeft een bijna morbide belangstelling voor de dood, en die is in zijn nieuwe film prominenter dan ooit aanwezig. Terwijl pianolerares Mizuki (Eri Fukatsu) bezig is met de bereiding van een dumplingmaaltje, verschijnt uit het niets haar echtgenoot Yusuke (Tadanobu Asano). Op zich niet ongewoon, ware het niet dat die al drie jaar geleden is verdwenen, waardoor iedereen aannam dat hij dood was. Terecht, blijkt nu. Hoewel hij springlevend oogt, is hij volgens eigen zeggen in zee verdronken en door krabben opgegeten. Daarna heeft het hem veel tijd gekost, te voet de lange reis huiswaarts af te leggen. (Hoe hij zijn eigen lichaam heeft teruggekregen, laat hij in het midden. Het is in ieder geval niet van echt te onderscheiden en het functioneert naar behoren. Hij is nog steeds gek op dumplings.) Yusuke vertelt met zoveel enthousiasme over zijn postume belevenissen dat Mizuki graag instemt met zijn voorstel samen een reisje te maken langs een paar van de pleisterplaatsen. Omdat zijn vorige wandelingen wel erg vermoeiend waren, doen ze het nu per openbaar vervoer. Onderweg praat hij zijn vrouw bij over de ins en outs van zijn doodzijn. Zo herkent niemand hem als dode, behalve overleden lotgenoten. Ook hebben veel doden geen benul van hun overleden status, wat tot misverstanden en blunders in het sociaal verkeer kan leiden. Om te beginnen bezoekt het herenigde echtpaar de krantenbezorger Meneer Shimakage, die met Yusukes hulp zijn noodlijdende bedrijfje voor krantendistributie gestroomlijnd heeft. Shimakage weet niet dat hij dood is. Wel herinnert hij zich dat hij tijdens een ruzie iets naar zijn vrouw heeft gegooid, wat hem nog steeds verdrietig maakt. Tijdens het bezoek van Yusuke en Mizuki takelt de oude man snel af. We zien hem niet sterven, maar van de ene dag op de andere is zijn huisje veranderd in een verwaarloosd krot, waarin alle bloemen en planten onmiskenbaar de geest hebben gegeven. Zo gaat het dus wanneer iemand definitief dood gaat. Een volgend bezoek brengt het echtpaar bij de restauranthouder Jinnai en zijn vrouw Fujie. Yusuke helpt in de keuken alsof hij nooit is weggeweest en ook Mizuki voelt zich er thuis. Wanneer zij op een onbewaakt moment een liedje op de piano speelt, komt ze in aanvaring met de gastvrouw. Die legt uit dat het muziekstuk ooit tot een bitter conflict heeft geleid tussen haar en haar jongere zusje, dat het eveneens wilde spelen, zonder daar evenwel de muzikale kennis en vaardigheid voor te hebben. Het conflict is nooit bijgelegd en het zusje is door een dodelijke aandoening vroeg overleden. Dan materialiseert plotseling het overleden kind uit het niets en Mizuki vraagt haar het nog eens te proberen achter de piano. Het resultaat is verbluffend. Een cynische toeschouwer zou deze scène kunnen afdoen als goedkoop magisch realisme, maar de regisseur heeft op mij (en andere filmliefhebbers) het effect dat tijdens het bioscoopbezoek elke vorm en gradatie van cynisme me vreemd is. (Zo bevat Tokyo Sonata een scène waarin het jongetje in de hoofdrol tijdens een muziekconcours het pianostuk Clair de Lune van Claude Debussy ten gehore brengt. Net als ik hoopten de overige bezoekers ongetwijfeld dat ze tijdens de aftiteling hun traanklieren weer op orde zouden hebben.) Zo gaat de reis verder. We komen nog tal van andere doden tegen en overal waar Yusuke verschijnt zijn z’n vrienden van vroeger in de wolken. Niet in de laatste plaats Mizuki. De hobbels die ze op haar huwelijkspad moest nemen lijken een stuk minder serieus door het optreden van haar Ysuke nieuwe stijl. Tegen de tijd dat hij lichamelijk aftakelt – en zij beiden beseffen dat zijn terugkeer op aarde ten einde loopt – voelt zij zich in staat afscheid te nemen. Dit keer voorgoed. Tijdens de aftiteling van de film speelt de soundtrack een even mierzoet als lieflijk Engels walsje, dat zich ogenblikkelijk in het geheugen vastbijt. Gelukkig. Zo kunnen we nog wat nagenieten van de regisseur die in zijn genre een klasse apart is. ------------------ De plaatjes zijn uitgezocht door de schrijver ------------------------- Bestel uw boeken, CD's en nog veel meer bij bolcom, via de banner rechts. Dan steunt u De Leunstoel! |
||||
© 2015 Hans Knegtmans | ||||
powered by CJ2 |