archiefvorig nr.lopend nr. |
||||
Nummer 15 Jaargang 12 4 juni 2015 |
|
|||||||||||||||||||||||||||||
Beschouwingen > Buitenlandse zaken | ||||
Een nieuwe bewapeningswedloop | Paul Bordewijk | |||
Het is gedaan met het ‘vredesdividend’ dat Nederland geïncasseerd heeft na de ‘Val van de muur’, in de vorm van lagere defensie-uitgaven. Er lijkt een brede consensus te zijn ontstaan dat er juist weer meer geld naar defensie moet en het kabinet maakt daar volgend jaar ook een beginnetje mee. Dit wordt vooral beargumenteerd vanuit de ontwikkelingen in en nabij Rusland. Het regiem van Poetin wordt steeds minder verdraagzaam en is tegelijkertijd bezig zijn leger te versterken. Daar moeten we wat tegenover stellen, anders dreigt een Russische aanval. Hoe gevaarlijk Rusland is blijkt wel uit het annexeren van de Krim en het neerhalen van MH17 vorig jaar. De manier waarop hierover gesproken wordt vervult mij echter met diep wantrouwen. Het lijkt wel of de staf van de NAVO eindelijk weer een rechtvaardiging voor zijn eigen bestaan heeft gevonden. Het neerhalen van de MH17 werd afgeschilderd als een bewuste terreurdaad die nieuwe sancties tegen Rusland rechtvaardigde en de Oekraïense hulpverleners die in de hitte en de stank de lichamen borgen werden gedemoniseerd. Zo werden de slachtoffers misbruikt in een bureaupolitiek spel. Iedereen kan begrijpen dat het neerhalen van de MH17 een vergissing moet zijn geweest, zoals die wel vaker in een oorlog wordt gemaakt. Je kunt het vergelijken met de geallieerde bombardementen op Nijmegen en op het Haagse Bezuidenhout tijdens de Tweede Wereldoorlog. Uit afgeluisterde telefoongesprekken bleek duidelijk dat de rebellen in Oost Oekraïne veronderstelden dat het een Oekraïens legervliegtuig was dat aanstalten maakte voor een bombardement en er is geen enkele reden aan te nemen dat men opzettelijk een passagiersvliegtuig uit de lucht geschoten heeft. Wel zouden de Russen en hun bondgenoten in Oost Oekraïne er beter aan doen daar gewoon voor uit te komen, in plaats van te vluchten in fantasieverhalen dat de MH17 door de Oekraïners zou zijn neergeschoten. Maar het verbaast mij dan weer dat wij zonder meer accepteren dat de Oekraïne dood en verderf zaait onder de eigen landgenoten wanneer die in opstand zijn gekomen. Stel dat we nog eens zouden beleven dat Friesland zich afscheidt. Gaan wij dan Leeuwarden bombarderen? In Rusland is er brede steun voor een versterking van het leger, omdat men zich daar door het Westen bedreigd acht. Die angst is niet reëel, maar ook een irreële angst is een feit. En het is niet zo moeilijk te verklaren waar die angst vandaan komt. Rusland is tweemaal vanuit het westen binnen gevallen, door Napoleon en door Hitler. Na de val van de muur heeft de NAVO zijn grenzen in de richting van Rusland opgeschoven, in strijd met de afspraken die met Gorbatsjov waren gemaakt bij de hereniging van Duitsland. Het westen heeft ook Gorbatsjov niet economisch willen steunen, maar handenwrijvend toegezien hoe onder drinkebroer Jeltsin in Rusland het neoliberalisme werd ingevoerd en het land volledig ineenstortte. Dat heeft het geloof in de democratie in Rusland niet versterkt. Versterking van het leger is een middel om het in de Jeltsin periode verloren gegane prestige van Rusland weer op te krikken. Dat prestige probeerde Poetin ook op te krikken door in Sotsji te ‘pilzen’ met ons koninklijk paar, maar dat mislukte door het anti-homobeleid dat Rusland tegelijkertijd voerde. In Estland en Letland zijn Russen tweederangsburgers, zonder dat de EU iets onderneemt tegen deze schendingen van de mensenrechten binnen de Unie. Bij de inval in Irak heeft Amerika zich niets van de Veiligheidsraad en dus van Rusland aangetrokken en in Libië heeft het Westen zijn mandaat overschreden. In de Oekraïne hebben de Europarlementariërs Van Baalen en Verhofstadt zichtbaar geageerd voor een ‘regime change’ en wie weet wat er achter de schermen allemaal is gebeurd. Groeperingen die daar in de Tweede Wereldoorlog aan de kant van Nazi-Duitsland hebben gevochten worden opnieuw geëerd. Het bombarderen van Russisch sprekende opstandelingen door het regiem in Kiev wordt in het westen beschouwd als een normale manier om de eenheid van het land te herstellen, niet als een oorlogsmisdaad. Het is allemaal niet genoeg om de angst te rechtvaardigen dat Amerika binnenkort het Kremlin zal bombarderen zoals men dat met de paleizen van Saddam Hoessein heeft gedaan, maar dat men in Rusland het binnenvallen van Irak en Libië als onaangename precedenten ziet valt toch ook wel weer te begrijpen. Dat maakt het ook weer moeilijk om met Rusland afspraken te maken over de aanpak van Syrië. Daar staan dan tegenover de annexatie van de Krim en de Russische steun aan de rebellen in Oost-Oekraïne. Daarmee heeft Rusland de territoriale integriteit van de Oekraïne geschonden. Maar het is wel plausibel dat de Russisch sprekende meerderheid in die gebieden daar achter staat. We zien hier het curieuze verschijnsel dat wanneer een staat uiteenvalt, de internationale gemeenschap de grenzen van de onderdelen daarvan sacrosanct verklaart, terwijl voor die tijd het land volledig vrij is die grenzen te wijzigen. Toen Chroetsjov in een dronken bui de Krim bij Oekraïne indeelde, heeft niemand de vraag gesteld wat de inwoners van de Krim daar eigenlijk zelf van vonden. Ook bij het uiteenvallen van Joegoslavië speelde dit. Eerst verzette Europa zich daartegen – de premier van Luxemburg kwam in Slovenië uitleggen dat Slovenië veel te klein was voor een zelfstandige staat – maar daarna accepteerde men niet dat Bosnië-Herzegovina verder uiteenviel. Na veel ellende werd wel Kosovo afgescheiden van Servië, maar dat moest dan weer voor heel Kosovo gelden, ook voor het noorden van Kosovo waar hoofdzakelijk Serven wonen. Stel dat Friesland nog eens een keer onafhankelijk zou worden, maar dat Vlieland bij Nederland zou willen blijven. Ten slotte spreken ze daar Nederlands en geen Fries, en hoorde Vlieland bij Noord-Holland tot het in 1942 door de Duitse bezetter bij Friesland werd ingedeeld. Daar moet dan toch over te praten zijn in plaats van oorlog te voeren. Dat zou ook moeten gelden voor delen van de voormalige Sovjet-Unie waar de bevolking liever bij Rusland wil horen. Van zo’n politieke oplossing willen we echter niets weten, liever verhogen we de defensie-uitgaven. Maar hoe zal Rusland daarop reageren? Bindt Poetin dan in? Of bevestigt het alleen maar zijn angst voor een opmars van de NAVO en gaat Rusland dan weer verder bewapenen? We krijgen dan dus een ouderwetse bewapeningswedloop, met alle risico’s van dien voor de veiligheid. Waar zijn de polemologen gebleven die dit soort processen bestudeerden? ------------------------------------------------ De foto's zijn gemaakt door de schrijver -------------------------------------------------- Bestel uw boeken, CD's en nog veel meer bij bolcom, via de banner rechts. Dan steunt u De Leunstoel! |
||||
© 2015 Paul Bordewijk | ||||
powered by CJ2 |