Amsterdammers schimpen, zieken en zeiken graag en Rotterdam is dan een dankbaar onderwerp, maar René van de Meerakker draait de zaak om in Ontmaskerd (Uitgeverij M, € 14,50). Amsterdam is een ingeslapen kunstenaarskolonie, laat hij een van zijn hoofdpersonen overdenken. Heel anders dan Rotterdam, een stad voor mannen die iets van hun leven willen máken. Die gedachten komen in hem op als hij naar Amsterdam trekt om het losgeld te incasseren voor een zakenman die hij ontvoerd heeft.

Van de Meerakker heeft de ontvoerder treffend De Man als achternaam gegeven. Hij is een klassieke psychopaat die al bij voorbaat begint te rammen als hij vermoedt dat mensen hem inderdaad een psychopaat vinden.

Ontmaskerd is het tweede misdaadboek van deze - uiteraard - Rotterdamse schrijver en nog meer dan in zijn debuut Doodlot komen er alleen verknipte mensen in voor. De ontvoerder krijgt een hoer uit de betere kringen tegenover zich die helemaal verkikkerd is op een leugenachtige burgeremployee van de politie. "Nukubu's" schijnen die in geüniformeerde kringen te heten, oftewel "nutteloze kutburgers". Het is een term die in het boek niet voorkomt en eigenlijk ook niet past bij deze functionaris. Hij lijkt een watje, maar is geslepener dan je denkt.

 

Het verhaal wordt na een forse aanloop op gang gehouden door de ontvoering. Zolang die niet plaatsvindt heeft alles wel enige plausibiliteit, maar daarna wordt het geloven tegen beter weten in. Op zich is dat niet heel erg, omdat de vaart er goed in blijft en de personages - hoewel veelal uiterst onaangenaam en weerzinwekkend - voor een glimlach zorgen. De volkse types uit zijn debuut zijn door Van de Meerakker dit keer omgevormd tot vreemde en verknipte criminelen die desondanks het verhaal dragen. Ik blijf overigens mijn twijfel houden of het tegenwoordig nou echt swingt als de pest in Rotterdam. Het gedicht uit 1959 van C.B. Vaandrager A foggy day in Rotterdam lijkt de stemming ter plaatse nog steeds heel behoorlijk aan te duiden.

 

Amsterdam speelt de hoofdrol in Op de huid van de Engelse schrijver Stav Sherez (Karakter Uitgevers, € 17,99). De stad is een zondige tuin der lusten die door lezers die er echt wonen niet altijd meteen zal worden herkend. Sherez laat een groot deel van het verhaal midden in de hoerenbuurt spelen en begint met een lijk in een parkje bij de Oude Kerk. Parkje? Misschien schept de vertaler hier verwarring en gaat het om niet meer dan bosjes, maar zijn zelfs die er wel? Zo moedigt een boek aan om de Walletjes te bezoeken.

 

De vertaler is wel eens meer de draad kwijt door bijvoorbeeld een club Het nieuwe genootschap van het bloed te noemen, terwijl verderop in het verhaal blijkt dat hij vernoemd is naar de beruchte Bloedraad van Alva.

Op de huid is op zich goed voor de algemene ontwikkeling en vooral om je muzieksmaak uit te breiden. Voor het eerst las ik verwijzing naar het werk van Frank Zappa in een thriller (Waka/Jawaka; voorbehouden aan de geharde fans) en vele andere verre popmuziek die ik in het geheel niet kende.

 

Op de huid is meer een zoektocht dan een thriller en dan meer een zoeken in de eigen psyche dan in de omgeving. Een politieman met een vader die in plaats van verzetsheld juist een nazihelper was, een Amerikaanse met masochistische neigingen, een Engelsman die zich van zijn Jood-zijn bewust raakt en een oude man die verslaafd is aan auto-mutilatie zijn bepalend voor het verhaal.

Ogenschijnlijk is het een jacht op een seriemoordenaar waarvan ook de oude man slachtoffer is geworden, maar in werkelijkheid is het veel dwalen door de stad, filosofische en emotionele gesprekken en overwegingen en vreemde seks en drugs. Ook de politieman blowt graag, als hij zich niet te goed doet aan kwarktaart van vaak buitenissige samenstelling.

 

De wreedheden tegen en de uitroeiing van de joden in WO II komen prominent aan bod. Weerzinwekkende films en piercing als marteling worden je pats-boem voorgeschoteld. Dat maakt het niet tot een lekker weglezend boek, maar je krijgt wel bewondering voor de kracht van de auteur, ondanks dat met name het thrillerelement behoorlijk krakkemikkerig in elkaar steekt.

Amsterdam is een smoezelige, viezige stad waar iedereen in een roes leeft en zijn aberraties zonder enige terughoudendheid uitleeft. Geen nieuws vermoedelijk voor Rotterdammers en voor Amsterdammers mogelijk enige aanleiding voor nederigheid.