archiefvorig nr.lopend nr. |
||||
Nummer 7 Jaargang 12 29 januari 2015 |
|
|||||||||||||||||||||||||||||
Vermaak en Genot > De wereldliteratuur roept | ||||
Op stap met Voskuil in Den Haag (2) | Fokke Zwaan | |||
Dit is de tweede aflevering van een korte serie over Voskuilplekken in Den Haag. En weer zal er nu en dan een citaat vallen, met een afkorting en een paginanummer. Daarom nogmaals de betekenis van de afkortingen: (BNI): J.J. Voskuil – Bij nader inzien (van Oorschot, 1963) (HB): J.J. Voskuil – Het Bureau 1 - 7 (van Oorschot, 1996-2000) (RV): J.J. Voskuil – Requiem voor een vriend (van Oorschot, 2002) (OA): J.J. Voskuil – Onder andere (van Oorschot, 2007) (BdH): J.J. Voskuil – Binnen de huid (van Oorschot, 2009) (JH): J.J. Voskuil – Jeugdherinneringen (van Oorschot, 2010) De geplaatste kleurenfoto's van de beschreven plekken zijn door mij gemaakt. De adresgegevens zijn gebaseerd op de gezinskaart van de familie Haspers, uit het bevolkingsregister in het Haags gemeentearchief. In deze reeks past ook het huis waar Voskuils vrouw Lousje Voskuil-Haspers heeft gewoond. In 1939 vestigt de familie Haspers zich vanuit Rotterdam in Den Haag, Amandelstraat 39 (= hoekhuis, 1e verdieping). (Foto 1,1) ‘In de Amandelstraat zijn de winkels nog open. Langs de stoep zijn boompjes geplant, of de stoep is versmald, maar verder is weinig veranderd. Achter de ramen van het huis van L. staan planten, de ramen zijn vuil. In haar vroegere kamer is de wasbak tegen de zijmuur geplaatst, waar haar bed stond. Daarachter is een muur van witte tegels opgetrokken, ongetwijfeld een douchecel. Als we straks de macht gegrepen hebben, zal dat alles weer in zijn oude staat hersteld moeten worden.’ (OA, 427) Uit zijn verhalen zijn de verschillende scholen in Den Haag bekend waar J.J. Voskuil op heeft gezeten. Vooral de middelbareschooltijd is tamelijk versnipperd, door een aantal herhuisvestingen gedurende de Tweede Wereldoorlog. Ten eerste de lagere school in de Vlierboomstraat. Dit is de openbare lagere school die ook nu nog als openbare basisschool De vlierboom is gehuisvest Vlierboomstraat 366. Op deze school leert hij J.G. Bruggeman kennen, naar Voskuils zeggen zijn beste vriend, in Requiem voor een vriend opgevoerd als Jan Breugelman. ‘In de pauze kwam hij naar me toe. We zaten op school in de Vlierboomstraat, hij in de vijfde, ik in de zesde. [...] Hij was een sprietige jongen, houterig in zijn bewegingen en los gescharnierd, een sprinkhaan. ’ (RV, 7) (Foto 1,2) Andere scholen waar Voskuil op zat zijn de lagere school op de hoek van de Hyacinthstraat en de Zonnebloemstraat (7e klas), de Dalton-HBS op Aronskelkweg 1, het Lyceum Stokroosplein, de HBS aan de Populierstraat 109 en de Handelsdagschool aan de Waldeck Pyrmontkade 5. ‘In het voorjaar van ’39, ruim anderhalf jaar later, deden we allebei toelatingsexamen voor de Dalton-HBS. (Foto 2,1) Hij kwam van de Vlierboomstraat, ik had eerst nog de zevende klas in de Zonnebloemstraat doorlopen. Na de vakantie troffen we elkaar in 1c, een jongensklas, waar nog meer jongens van de openbare scholen aan de Vlierboom- en Zonnebloemstraat waren geplaatst.’ (RV, 7) Na het eerste jaar op de middelbare school werd Voskuil door zijn ouders overgeplaatst naar de gymnasium-afdeling van het Lyceum Stokroosplein. ‘Ik was woedend. “Ik wil geen lettervreter worden!” riep ik toen mijn vader zijn beslissing meedeelde. Later hoorde ik dat hij me daar weg had willen hebben omdat de directeur van de Dalton, De Groot, een vooraanstaand NSB-er was.’ (RV, 8) Dit Lyceum Stokroosplein werd afgebroken voor de aanleg van de Atlantikwall in 1943. Voskuil kreeg op zijn tiende verjaardag een voetbal. Een kostbaar bezit en aanleiding om met zijn klasgenoten een voetbalvereniging op te richten, De Jonge Voetballers, D.J.V. Op de vrije zaterdagen werd op het Heitje (nu nog zichtbaar aan de Ridderspoorweg) een voetbalveld uitgezet. (Foto 2,2) ‘Het Heitje was een achtergebleven stukje duin tussen de Daal en Bergselaan, de Pioenweg, de Laan van Meerdervoort en de Savornin Lohmanlaan. Aan de kant van de Pioenweg lag Wapendal, een klein bosje dat door een hoog raster van de omgeving was afgescheiden. […] De rest bestond uit een zanderige, ongelijke vlakte met hier en daar wat begroeiing, waaronder hard gras en wat struikhei. Op dat terrein zetten we iedere zaterdag een veld uit, trokken met onze hakken de lijnen in het zand en markeerden de doelen met onze jassen, elk doel zeven stappen breed. Dat we geen palen en geen lat hadden, was geen probleem. Elke bal die de doelman passeerde werd door de spelers geschat en, afhankelijk van de lichaamslengte van de doelman, al of niet tot doelpunt verklaard.' (OA, 45) ----------------------------------------------------------------------------------------------- De geplaatste kleurenfoto's van de beschreven plekken zijn door Fokke gemaakt. De adresgegevens zijn gebaseerd op de gezinskaart van de familie Haspers, uit het bevolkingsregister in het Haags gemeentearchief. -------------------------------------------------- Bestel uw boeken, CD's en nog veel meer bij bolcom, via de banner rechts. Dan steunt u De Leunstoel! |
||||
© 2015 Fokke Zwaan | ||||
powered by CJ2 |