archiefvorig nr.lopend nr.

Nummer 1
Jaargang 12
16 oktober 2014
Beschouwingen > In de polder delen printen terug
Van God los? Willem Minderhout

1201BS ChrpolitiekEnige tijd geleden publiceerde Ewout Klei in dit magazine het artikel De kruisweg van het CDA. Hij profeteerde: ‘Het CDA kan als kleinere partij wellicht nog jarenlang mee, maar is niet onbeperkt houdbaar.’ Ik vond hem wat te somber over die toekomstverwachtingen en probeerde dat onder woorden te brengen in het stukkie Waarom Nederland een CDA nodig heeft. Volgens mij heeft het CDA nog best een toekomst als het de door Balkenende ingeslagen weg naar het communitarisme, de leer die - kort gezegd - zoveel mogelijk aan het 'maatschappelijk middenveld' wil overlaten, weer zou vervolgen.

Ewouts stuk is nu in druk verschenen als hoofdstuk 5 van de alleraardigste bundel Van God los? Het einde van de Christelijke politiek? Deze bundel biedt een caleidoscopisch beeld van de geschiedenis van de naoorlogse georganiseerde Christelijke politiek in Nederland, met een nadruk op het meest recente verleden van CDA, ChristenUnie en SGP. Deze beperking wordt niet al te strak gehanteerd, want de auteurs schuwen uitstapjes naar de historische wortels van het katholieke en protestantse politieke denken niet en ze wagen zich zelfs aan doorkijkjes naar de toekomst. Met name die toekomstverwachtingen hebben de laatste tijd veel aandacht getrokken in de pers.

De auteurs dus, want het zijn er twee. Om en om schrijven Ewout Klei en Remco van Mulligen een hoofdstuk. Beide historici zijn in hun studententijd bevriend geraakt binnen PerspectieF, de jongerenorganisatie van de ChristenUnie. Sinds die tijd zijn ze beiden een heel andere weg gegaan: Van Mulligen ging bij de SP, bekeerde zich tot het katholicisme en landde weer (dat kan allemaal tegenwoordig) in het nest van de ChristenUnie en Klei werd lid van D66, de partij van de ‘Christen-pesters’. Wat hen bindt is naast vriendschap en een grote interesse voor en kennis van de geschiedenis van Christelijk Nederland en een ‘afkeer van dogmatisch denken’.

Doordat ze de materie vanuit verschillende perspectieven beschouwen ontstaat er een mooi genuanceerd beeld. Zo heel radicaal verschillen hun perspectieven overigens niet. Dit komt het mooist tot uitdrukking in het enige hoofdstuk dat ze samen geschreven hebben: ‘Een coalitie van D66 en de ChristenUnie’. Hierin concluderen ze dat de CU als politieke organisatie van een kleine minderheid – op het verlies van een aantal lege (maar dierbare) symbolen als het verbod op godslastering, het randschrift van de Euro en wat andere folklore uit onze Christelijke geschiedenis - veel te winnen heeft bij een seculiere samenleving zoals D66 die voorstaat. Een kabinet Klei – Van Mulligen zal de eindstreep wel halen.

De beschrijvingen van de wederwaardigheden in Christelijk Nederland zijn uitermate interessant. De leesbaarheid is bovendien zeer groot door de vele kleine anekdotes. Wie wil weten hoe de SGP-jongeren D66 bevechten met ‘twitter en oranjebitter’, waarom de Spakenburgse Vrijheidspartij zich afsplitste van Betaalbaar Bunschoten en waarom je als progressief denkend mens beter ‘vijf dagen bedenktijd’ in acht kunt nemen voordat je op een uitspraak van een conservatieve Christen reageert, kunnen bij Klei en Van Mulligen terecht.

Maar hoe zit het nou met die toekomst? Misschien zit de crux in het onderscheid dat de auteurs maken tussen Christelijk geïnspireerde en christendemocratische politiek. Christelijk geïnspireerde politiek zal waarschijnlijk, behalve bij een door Van Mulligen (uiteraard) niet uitgesloten massale herkerstening, geen doorslaggevende rol meer spelen. Christelijke inspiratie tref je overigens bij uiteenlopende politici van PVV tot SP – en zelfs bij D66 – aan.

Ook christendemocratische politiek zal volgens de auteurs een kwakkelend bestaan leiden. In ‘De C’s van het CDA’ beschouwt Van Mulligen de conservatieve en – daar is ie eindelijk –  de communitaristische optie voor een geheel geseculariseerd CDA. Nu is conservatisme natuurlijk een lastig te definiëren stroming, met filosofen als Scruton die tegen alle popmuziek is behalve die uit zijn eigen jeugd, maar communitarisme is dat mijns inziens zeker niet. Nu de markt en de overheid beide aan geloofwaardigheid hebben ingeboet zou het toch wel dwaas zijn dat de traditionele kampioen van het maatschappelijk middenveld zich op zijn eigen terrein laat verslaan en de invulling van de ‘participatiesamenleving’ aan liberalen en sociaaldemocraten overlaat?

Ook dit is waarschijnlijk ‘wensdenken’ van iemand die, als een Scrutoniaanse conservatief, terugverlangt naar de min of meer duidelijke ideologische rolverdeling in ‘driestromenland’. We zullen zien hoe het zich ontwikkelt.

‘Van God los?’ is uitgegeven door Nieuw Amsterdam.

--------------------------------------------------------------
Bestel uw boeken via de banner hiernaast bij bol.com
Dan steunt u De Leunstoel!
-----------------------------------------
Wilt u toch graag èrgens bijhoren?
Word lid van Het Genootschap De Leunstoel.
Ga naar: www.deleunstoel.nl/colofon.php

-------------------------------------
Het plaatje is van Henk Klaren


© 2014 Willem Minderhout meer Willem Minderhout - meer "In de polder" -
Beschouwingen > In de polder
Van God los? Willem Minderhout
1201BS ChrpolitiekEnige tijd geleden publiceerde Ewout Klei in dit magazine het artikel De kruisweg van het CDA. Hij profeteerde: ‘Het CDA kan als kleinere partij wellicht nog jarenlang mee, maar is niet onbeperkt houdbaar.’ Ik vond hem wat te somber over die toekomstverwachtingen en probeerde dat onder woorden te brengen in het stukkie Waarom Nederland een CDA nodig heeft. Volgens mij heeft het CDA nog best een toekomst als het de door Balkenende ingeslagen weg naar het communitarisme, de leer die - kort gezegd - zoveel mogelijk aan het 'maatschappelijk middenveld' wil overlaten, weer zou vervolgen.

Ewouts stuk is nu in druk verschenen als hoofdstuk 5 van de alleraardigste bundel Van God los? Het einde van de Christelijke politiek? Deze bundel biedt een caleidoscopisch beeld van de geschiedenis van de naoorlogse georganiseerde Christelijke politiek in Nederland, met een nadruk op het meest recente verleden van CDA, ChristenUnie en SGP. Deze beperking wordt niet al te strak gehanteerd, want de auteurs schuwen uitstapjes naar de historische wortels van het katholieke en protestantse politieke denken niet en ze wagen zich zelfs aan doorkijkjes naar de toekomst. Met name die toekomstverwachtingen hebben de laatste tijd veel aandacht getrokken in de pers.

De auteurs dus, want het zijn er twee. Om en om schrijven Ewout Klei en Remco van Mulligen een hoofdstuk. Beide historici zijn in hun studententijd bevriend geraakt binnen PerspectieF, de jongerenorganisatie van de ChristenUnie. Sinds die tijd zijn ze beiden een heel andere weg gegaan: Van Mulligen ging bij de SP, bekeerde zich tot het katholicisme en landde weer (dat kan allemaal tegenwoordig) in het nest van de ChristenUnie en Klei werd lid van D66, de partij van de ‘Christen-pesters’. Wat hen bindt is naast vriendschap en een grote interesse voor en kennis van de geschiedenis van Christelijk Nederland en een ‘afkeer van dogmatisch denken’.

Doordat ze de materie vanuit verschillende perspectieven beschouwen ontstaat er een mooi genuanceerd beeld. Zo heel radicaal verschillen hun perspectieven overigens niet. Dit komt het mooist tot uitdrukking in het enige hoofdstuk dat ze samen geschreven hebben: ‘Een coalitie van D66 en de ChristenUnie’. Hierin concluderen ze dat de CU als politieke organisatie van een kleine minderheid – op het verlies van een aantal lege (maar dierbare) symbolen als het verbod op godslastering, het randschrift van de Euro en wat andere folklore uit onze Christelijke geschiedenis - veel te winnen heeft bij een seculiere samenleving zoals D66 die voorstaat. Een kabinet Klei – Van Mulligen zal de eindstreep wel halen.

De beschrijvingen van de wederwaardigheden in Christelijk Nederland zijn uitermate interessant. De leesbaarheid is bovendien zeer groot door de vele kleine anekdotes. Wie wil weten hoe de SGP-jongeren D66 bevechten met ‘twitter en oranjebitter’, waarom de Spakenburgse Vrijheidspartij zich afsplitste van Betaalbaar Bunschoten en waarom je als progressief denkend mens beter ‘vijf dagen bedenktijd’ in acht kunt nemen voordat je op een uitspraak van een conservatieve Christen reageert, kunnen bij Klei en Van Mulligen terecht.

Maar hoe zit het nou met die toekomst? Misschien zit de crux in het onderscheid dat de auteurs maken tussen Christelijk geïnspireerde en christendemocratische politiek. Christelijk geïnspireerde politiek zal waarschijnlijk, behalve bij een door Van Mulligen (uiteraard) niet uitgesloten massale herkerstening, geen doorslaggevende rol meer spelen. Christelijke inspiratie tref je overigens bij uiteenlopende politici van PVV tot SP – en zelfs bij D66 – aan.

Ook christendemocratische politiek zal volgens de auteurs een kwakkelend bestaan leiden. In ‘De C’s van het CDA’ beschouwt Van Mulligen de conservatieve en – daar is ie eindelijk –  de communitaristische optie voor een geheel geseculariseerd CDA. Nu is conservatisme natuurlijk een lastig te definiëren stroming, met filosofen als Scruton die tegen alle popmuziek is behalve die uit zijn eigen jeugd, maar communitarisme is dat mijns inziens zeker niet. Nu de markt en de overheid beide aan geloofwaardigheid hebben ingeboet zou het toch wel dwaas zijn dat de traditionele kampioen van het maatschappelijk middenveld zich op zijn eigen terrein laat verslaan en de invulling van de ‘participatiesamenleving’ aan liberalen en sociaaldemocraten overlaat?

Ook dit is waarschijnlijk ‘wensdenken’ van iemand die, als een Scrutoniaanse conservatief, terugverlangt naar de min of meer duidelijke ideologische rolverdeling in ‘driestromenland’. We zullen zien hoe het zich ontwikkelt.

‘Van God los?’ is uitgegeven door Nieuw Amsterdam.

--------------------------------------------------------------
Bestel uw boeken via de banner hiernaast bij bol.com
Dan steunt u De Leunstoel!
-----------------------------------------
Wilt u toch graag èrgens bijhoren?
Word lid van Het Genootschap De Leunstoel.
Ga naar: www.deleunstoel.nl/colofon.php

-------------------------------------
Het plaatje is van Henk Klaren
© 2014 Willem Minderhout
powered by CJ2