archiefvorig nr.lopend nr. |
||||
Nummer 12 Jaargang 11 10 april 2014 |
|
|||||||||||||||||||||||||||||
Vermaak en Genot > Een omweg waard | ||||
Het goud van de Krim | Dik Kruithof | |||
In het Allard Piersonmuseum in Amsterdam, het archeologisch museum van de Universiteit van Amsterdam, is een tentoonstelling over het goud van de Krim. Toen ze met de organisatie bezig waren, en zelfs toen de tentoonstelling open ging, op 7 februari, zullen ze niet gedacht hebben dat deze archeologische schat tot een internationaal conflict zou kunnen leiden. Het goud is uitgeleend door de Oekraïne, maar wordt (blijkens een bericht in de NRC van 4 april) nu opgeëist door Rusland: het moet terug naar de musea in de Krim. De Krim, uit de recente historie vooral bekend als bakermat van de Florence Nightingale mythe en daarna als vakantieoord voor de Russische elite, blijkt ook een veel oudere geschiedenis te hebben. Al in de zevende eeuw voor het begin van onze jaartelling was het de graanschuur voor de Griekse steden, die er later kolonies stichtten om dat graan op te kopen en te verschepen. Ze betaalden met goud dat de graanverbouwende Scythen weer gebruikten om prachtige siervoorwerpen mee te maken, die ze aan hun doden meegaven. Bijna alles wat in de tentoonstelling te zien is komt uit de graven van de volken die op het schiereiland de baas zijn geweest. De Griekse kolonies lagen vooral aan de Straat van Kertsj, die de zee van Azov verbindt met de Zwarte Zee. De belangrijkste kolonie was Bosporus, later bekend onder de naam Pantikapaion, de naam van de oorspronkelijke vestiging van de Scythen op die plaats. Waarschijnlijk werden de gouden sieraden die in de Scythische grafheuvels zijn gevonden daar gemaakt. Op de tentoonstelling zijn er mooie voorbeelden van te zien, het pronkstuk is een puur gouden helm. Dankzij het graan werd de stad een van de belangrijkste handelspartners van Athene. Pantikapaion was zelfs het eindpunt van een vertakking van de zijderoute, de oude handelsroute dwars door Azië waarlangs zijde en andere voorwerpen uit China naar Europa kwamen. Ook dit blijkt uit grafvondsten: in een graf uit die tijd zijn kistjes gevonden van Chinees lakwerk. Ze zijn te zien op de tentoonstelling en vormen er het tweede hoogtepunt, compleet met het verhaal van Chinese deskundigen en een zorgvuldig nagemaakte hedendaagse versie die laat zien hoe het er meer dan twintig eeuwen geleden uitgezien heeft. Adembenemend mooi. Op de Krim woonden de Grieken in de kustgebieden, de Scythen op de centrale vlakte en de Tauriërs in het gebergte ertussen. Er zijn op de tentoonstelling ook veel vondsten te zien uit de latere nieuwe hoofdstad van de Scythen, die naar Grieks model op de vlakte werd gebouwd. Uit die tijd zijn naast gouden sieraden ook veel gebruiksvoorwerpen te zien en beeldhouwwerk, meestal in reliëfs die waarschijnlijk dienden als grafsteen. De Griekse nederzettingen vormden het Bosporuskoninkrijk, dat zich ongeveer een eeuw voor onze jaartelling onder de bescherming stelde van het Noord-Turkse koninkrijk Pontus en later met Turkije onderdeel werd van het Romeinse Rijk. Rond het jaar 370 kwamen de Hunnen en werd het gebied omspoeld door volksverhuizingen. In die tijd eindigt de tentoonstelling ook, die dus een mooi beeld geeft van de eerste tien eeuwen op het westen gerichte beschaving op de Krim. -------------------------------------- De foto’s zijn van Dik Kruithof ---------------------------------------------------------------------------------------------- Wie zijn bestellingen via deze link: (www.bol.com) doet, steunt De Leunstoel! |
||||
© 2014 Dik Kruithof | ||||
powered by CJ2 |