archiefvorig nr.lopend nr. |
||||
Nummer 10 Jaargang 11 13 maart 2014 |
|
|||||||||||||||||||||||||||||
Beschouwingen > Een rustig mens | ||||
Weer gewoon de melkput in | Frits Hoorweg | |||
Aardig Tv-programma is het wel: ‘Vijf jaar later’ van Jeroen Pauw. Laten wij daar eens een voorbeeld aan nemen. Vooral als ‘rustige mensen’ radicaal van koers lijken te zijn veranderd is het leerzaam om te horen wat hen heeft bewogen. Ruim vier jaar geleden interviewde ik Gerard de Groot jr., inmiddels 48 jaar oud, veehouder in de Meerpolder aan de rand van Zoetermeer.
Dat interview (link) eindigde een beetje in mineur. ‘Eerlijk gezegd kan ik mij niet goed voorstellen dat er na mij nog een generatie van onze familie hier boert.’ Dat somde het zo’n beetje op. Met maar 50 koeien had het bedrijf op de lange duur onvoldoende vooruitzichten. Om naar de vereiste 100 te groeien zou er veel geïnvesteerd moeten worden (in meer grond en een melkrobot) en daar zag hij geen heil in. Bij het maken van die afweging speelde zeker een rol dat de melkprijs toen tot een historisch dieptepunt was gezakt. De alternatieve route: van je boerderij een educatieve/recreatieve voorziening maken (geheel of ten dele) sprak hem ook niet aan.
Via-via hoorde ik een tijdje later dat hij de boel in feite had geliquideerd, het vee grotendeels verkocht en voor de melkquota een aardig bedrag geïncasseerd. Het leek mij het logische gevolg van zijn analyse tijdens ons gesprek, maar mijn zegslieden leken eerder geneigd het te zien als een buitengewoon slimme zet. Die melkquota stonden op de nominatie afgeschaft te worden (dat gaat in april 2015 inderdaad gebeuren) en wie weet …… . Kortgeleden hoorde ik dat hij begonnen was met de opbouw van een nieuwe veestapel. Hoe zit dat: was dit een demonstratie van pure handelsgeest, of is er ook sprake van veranderde inzichten?
‘Nou, misschien wel allebei. Ik ben blij dat ik nog een paar ton heb kunnen incasseren voor die melkquota. Zo meteen zijn ze niks meer waard. Ja, iedereen wist dat dat eraan zat te komen, maar er waren blijkbaar zat boeren die haast hadden met uitbreidingsplannen, of toen al zoveel overproductie hadden dat het toch de moeite waard was die rechten te kopen, al was het maar voor een paar jaar. Waarom er toe besloten is, die afschaffing? Precies weet ik het niet, maar ik vermoed dat het initiatief afkomstig was uit de kring van de voorstanders van een vrije markt. En na enig tegenstribbelen hebben de organisaties van boeren en andere belanghebbenden het op den duur omarmd. Want ja, het was natuurlijk ook wel een monstrum geworden.
En waarom toch weer beginnen? Nou ik kijk nu toch anders tegen de alternatieven aan. Gigantische investeringen daar zie ik eigenlijk nog steeds niets in. Het blijft namelijk een feit dat er veel kapitaal in dit bedrijf zit dat als je het op de keper beschouwd niet genoeg oplevert, vergelijkenderwijs. Maar ik geloof nu wel dat, zolang je een ordentelijke prijs per liter krijgt, het met 50 koeien moet lukken een redelijk inkomen te verdienen. Dat is de voornaamste reden dat ik heb besloten ‘biologisch’ te gaan werken. Daarmee moet het mogelijk zijn om in de buurt te blijven van de 50 cent per liter die we vorig jaar over de hele linie even hadden, maar dat is nu al weer wat minder. Ik denk dat het met biologisch geproduceerde melk wel redelijk is je plannen daarop te baseren.
Nou moet gezegd worden dat ik wel een beetje geluk heb gehad dat ze geen ‘dierrechten’ hebben ingevoerd, ter vervanging van die melkquota, daar was even sprake van. Want dan had ik geen beste uitgangspositie gehad, beginnend met nul. Biologisch produceren betekent o.a. dat je geen kunstmest mag gebruiken en daarom moeten we om 50 koeien te kunnen melken wat land bijhuren. Hopelijk lukt dat. Voor het afvoeren en vermarkten van de biologische melk zijn diverse mogelijkheden. Ik denk me aan te gaan sluiten bij Eko Holland, een echte klassieke coöperatie, die zelf geen fabriek heeft, maar de melk verkoopt aan verschillende fabrieken. Voorzover ik weet zijn wij de enige in deze omgeving die dit van plan zijn. De buurman aan de overkant van de weg gaat investeren in een reusachtige schuur, die kiest een heel andere weg.
Nee, ik blijf erbij dat de aanschaf van een melkrobot een te grote investering is. Over een poosje ga ik gewoon weer twee keer per dag de melkput in. Nevenoverweging is dat het voor de mensen op het erf educatiever is. Inderdaad, dat is ook een verandering van inzicht. Wij willen nu dat biologisch boeren propageren. Het idee is bijvoorbeeld dat een groep van de buitenschoolse opvang van mijn vrouw (zij is mededirecteur van een kindercentrum) hier twee keer in de week een middag komt. Ja, dat is wel een hele verandering sinds de vorige keer. Je moet wel eens een beetje opschuiven, toch?!
Wat zeker een rol speelt is dat de twee jongste kinderen (een meisje en een jongen) inmiddels ook wel idee in het boerenbedrijf hebben. Met de twee oudste (ook een meisje en een jongen) is/was dat niet het geval en dan kijk je er toch wat anders tegenaan. Op een boerenbedrijf is de opvolging nu eenmaal altijd een issue. Het is geen vanzelfsprekendheid meer, zoals heel vroeger, maar het is wel zeer bepalend voor de lange-termijn beslissingen.’
In de stal is het voorlopig rustig. Er staan nog enkele koeien van de vorige lichting en de stal zal zich vanaf nu geleidelijk vullen met blaarkoppen, er staat al wat jongvee. Gerard koopt zo hier en daar af en toe een kalfje dat hem bevalt en zo groeit het bedrijf toe naar de situatie dat er weer melk kan worden verkocht.
‘Zoals je ziet mik ik op blaarkoppen. Dat is een mooi, sterk ras om biologisch mee te boeren. Koeien horen tenslotte in de wei. De nadruk ligt iets meer op de vleesproductie, maar niet alleen. In de Middeleeuwen werd dit ras al beschreven. Het kwam vooral in Groningen voor, maar ook in de Rijnstreek.’ -------- Foto 1 is van vier jaar geleden en gemaakt door de interviewer. Foto 2 is gemaakt door Erik Hoorweg. |
||||
© 2014 Frits Hoorweg | ||||
powered by CJ2 |