archiefvorig nr.lopend nr.

Nummer 9
Jaargang 11
27 februari 2014
Beschouwingen > Beelden uit soberder tijden delen printen terug
Verdwenen beroepen Peter Schröder

1109BS 132.1Melkmeisjes
Laten we zeggen: per postkaart rondslenteren op de hedendaagse gezellige braderie; we hebben de Biologische BBQ achter ons gelaten, we hebben intensief gekauwd op de Vergeten Groenten en zijn nu beland bij de Verdwenen Beroepen. Kijk nou, Melkmeisjes, dat ziet er gezellig uit! Jongens, meisjes, zie je nou wel, melk komt helemaal niet uit een pak uit een schap van Albert Heijn! Dommies! Echte ambachtelijke melk komt uit deze prachtige melkkannen waarmee dit aardige melkmeisje hier rondloopt. Kijk op kaart 1.a. twee kannen, aan één juk, zo werd echte boerenmelk duurzaam aan de man gebracht. En wat een mooi kostuum had het melkmeisje aan. Mmm, heerlijk die schuimende verse volle melk. Maar ze zijn er niet meer. Zonde! Een complot van Unilever!

Hondenkar
Vroeger waren er niet alleen charmante melkmeisjes die te voet ons melk brachten, er waren ook melkmeisjes en melkboeren die gebruik maakten van een kar, een kar getrokken door een hond, of meer honden, zoals op postkaart 1.b. Hier is een Vlaamse melkmeid te zien met haar broertje bij een kar getrokken door 3 gemuilkorfde honden, zo te zien geen gezellige viervoeters. De beste mensenvriend als trekdier, op de braderie zou het een afdeling treurige trekdieren rechtvaardigen. Ooit een echte hondenkar gezien? In Nederland werden ze vanaf 1963, na jarenlange actie van de Dierenbescherming bij wet verboden. Zouden er ergens in Brabant nog illegale hondenkarraces gehouden worden? Met astronomisch prijzengeld? Misschien is er nog wel ontheffing van het verbod mogelijk, voor demonstraties op een braderie!

Paard van de armen
Trekhonden, man’s best friend als lastdier, het was volstrekt normaal zie Wikipedia. Hondenkarren werden al afgebeeld op antiek Grieks aardewerk. Vanaf  1672 (Rampjaar) zijn Nederlandse gegevens bekend over honden die wagentjes voorttrokken. Overal kwam het gebruik van het paard van de armen voor. Honden werden onder of achter een wagen ingespannen. Vele beroepsgroepen hebben gebruikgemaakt van de trekkracht van de hond, bijvoorbeeld: de bakker, de groenteboer, de olieman, imkers, kruideniers, klompenverkopers, eierenhandelaren, fourniturenverkopers, marskramers, rondtrekkende fotografen, slagers, visboeren, voddenverkopers, verhuizers en diverse ambachtslieden. De PTT heeft tot 1922 brieven en kleine pakketjes met de hondenkar bezorgd. Het Nederlandse leger1109BS 132.2 had ten tijde van WO1 meer dan 1200 honden in militaire dienst. De dieren werden in een tweespan gespannen voor mitrailleur-, munitie- en gereedschapswagens.

Zwart land
Barre hondenjaren! Over naar het Zwarte land, het mijngebied. We gaan hier nu niet uitgebreid in op de historische en sociaaleconomische facetten van de Europese steenkolenwinning. De paradox van onmenselijk barre levensomstandigheden en tegelijk zulke dierbare herinneringen aan het leven onder de grond. Mensen als graaf-, last- en trekdieren en toch zo’n warm gemeenschapsgevoel. Op de braderie kom je niet verder dan zo’n opgepoetste mijnlamp, zo’n helm met een lampje er op en als je boft een oude hoestende man die in slecht verstaanbaar Limburgs vertelt over de kameraadschap in die goeie oude tijden. Hier postkaarten. Postkaart 2.a.  draagt de tekst Souvenir du Pays Noir. De kaart wil ons de Belgische mijnstreek tonen van kort na WO1. Een eigenaardige fotomontage van allerlei zware rokende industrie, een woud van schoorstenen en een indrukwekkende transportband, maar geen lifttorens of bergen kolen en mijnsteen.

Vrouwenemancipatie
Op deze kaart lijkt het vooral theater: allemaal grauwe ellende, maar op de voorgrond een leuke jongedame achter een mijnkarretje. Het karretje is leeg, de jongedame kijkt niet waarheen ze het karretje duwt, het kan ook nergens heen want er ligt geen rails. Of duwt ze het de afgrond in? Mamma, pappa, hier een kaart met een onvergetelijke herinnering aan onze mijnstreek. Indrukwekkend!
Tot slot een veel authentiekere, ambachtelijker foto op kaart 2.b. van twee echt ondergrondse mijnwerkers. Fairtrade, ongenetisch gemanipuleerd! Deze twee stoere mannen hakken steenkool weg in een ader van middelgrote omvang. Ze doen het met hun houweel op hun knieën onder een dak van mijnhout en we mogen hopen dat dat houten dak stevig genoeg is. De kaart zal wel wat ouder zijn, maar beschrijving en verzending dateren uit 1905. De kaart, met onbelangrijke tekst werd per Feldpost door de Duitse bezetter van ergens in België naar Basel verstuurd.

Voor de filosofen en spirituelen onder ons: een verdwenen hondenleven voor ondergrondse medemensen. In oorlogs- en vredestijd. We hebben het uit Europa geëxporteerd naar Zuid Afrika en China.

---------------------------------
De plaatjes komen uit de collectie van Peter Schröder

© 2014 Peter Schröder meer Peter Schröder - meer "Beelden uit soberder tijden" -
Beschouwingen > Beelden uit soberder tijden
Verdwenen beroepen Peter Schröder
1109BS 132.1Melkmeisjes
Laten we zeggen: per postkaart rondslenteren op de hedendaagse gezellige braderie; we hebben de Biologische BBQ achter ons gelaten, we hebben intensief gekauwd op de Vergeten Groenten en zijn nu beland bij de Verdwenen Beroepen. Kijk nou, Melkmeisjes, dat ziet er gezellig uit! Jongens, meisjes, zie je nou wel, melk komt helemaal niet uit een pak uit een schap van Albert Heijn! Dommies! Echte ambachtelijke melk komt uit deze prachtige melkkannen waarmee dit aardige melkmeisje hier rondloopt. Kijk op kaart 1.a. twee kannen, aan één juk, zo werd echte boerenmelk duurzaam aan de man gebracht. En wat een mooi kostuum had het melkmeisje aan. Mmm, heerlijk die schuimende verse volle melk. Maar ze zijn er niet meer. Zonde! Een complot van Unilever!

Hondenkar
Vroeger waren er niet alleen charmante melkmeisjes die te voet ons melk brachten, er waren ook melkmeisjes en melkboeren die gebruik maakten van een kar, een kar getrokken door een hond, of meer honden, zoals op postkaart 1.b. Hier is een Vlaamse melkmeid te zien met haar broertje bij een kar getrokken door 3 gemuilkorfde honden, zo te zien geen gezellige viervoeters. De beste mensenvriend als trekdier, op de braderie zou het een afdeling treurige trekdieren rechtvaardigen. Ooit een echte hondenkar gezien? In Nederland werden ze vanaf 1963, na jarenlange actie van de Dierenbescherming bij wet verboden. Zouden er ergens in Brabant nog illegale hondenkarraces gehouden worden? Met astronomisch prijzengeld? Misschien is er nog wel ontheffing van het verbod mogelijk, voor demonstraties op een braderie!

Paard van de armen
Trekhonden, man’s best friend als lastdier, het was volstrekt normaal zie Wikipedia. Hondenkarren werden al afgebeeld op antiek Grieks aardewerk. Vanaf  1672 (Rampjaar) zijn Nederlandse gegevens bekend over honden die wagentjes voorttrokken. Overal kwam het gebruik van het paard van de armen voor. Honden werden onder of achter een wagen ingespannen. Vele beroepsgroepen hebben gebruikgemaakt van de trekkracht van de hond, bijvoorbeeld: de bakker, de groenteboer, de olieman, imkers, kruideniers, klompenverkopers, eierenhandelaren, fourniturenverkopers, marskramers, rondtrekkende fotografen, slagers, visboeren, voddenverkopers, verhuizers en diverse ambachtslieden. De PTT heeft tot 1922 brieven en kleine pakketjes met de hondenkar bezorgd. Het Nederlandse leger1109BS 132.2 had ten tijde van WO1 meer dan 1200 honden in militaire dienst. De dieren werden in een tweespan gespannen voor mitrailleur-, munitie- en gereedschapswagens.

Zwart land
Barre hondenjaren! Over naar het Zwarte land, het mijngebied. We gaan hier nu niet uitgebreid in op de historische en sociaaleconomische facetten van de Europese steenkolenwinning. De paradox van onmenselijk barre levensomstandigheden en tegelijk zulke dierbare herinneringen aan het leven onder de grond. Mensen als graaf-, last- en trekdieren en toch zo’n warm gemeenschapsgevoel. Op de braderie kom je niet verder dan zo’n opgepoetste mijnlamp, zo’n helm met een lampje er op en als je boft een oude hoestende man die in slecht verstaanbaar Limburgs vertelt over de kameraadschap in die goeie oude tijden. Hier postkaarten. Postkaart 2.a.  draagt de tekst Souvenir du Pays Noir. De kaart wil ons de Belgische mijnstreek tonen van kort na WO1. Een eigenaardige fotomontage van allerlei zware rokende industrie, een woud van schoorstenen en een indrukwekkende transportband, maar geen lifttorens of bergen kolen en mijnsteen.

Vrouwenemancipatie
Op deze kaart lijkt het vooral theater: allemaal grauwe ellende, maar op de voorgrond een leuke jongedame achter een mijnkarretje. Het karretje is leeg, de jongedame kijkt niet waarheen ze het karretje duwt, het kan ook nergens heen want er ligt geen rails. Of duwt ze het de afgrond in? Mamma, pappa, hier een kaart met een onvergetelijke herinnering aan onze mijnstreek. Indrukwekkend!
Tot slot een veel authentiekere, ambachtelijker foto op kaart 2.b. van twee echt ondergrondse mijnwerkers. Fairtrade, ongenetisch gemanipuleerd! Deze twee stoere mannen hakken steenkool weg in een ader van middelgrote omvang. Ze doen het met hun houweel op hun knieën onder een dak van mijnhout en we mogen hopen dat dat houten dak stevig genoeg is. De kaart zal wel wat ouder zijn, maar beschrijving en verzending dateren uit 1905. De kaart, met onbelangrijke tekst werd per Feldpost door de Duitse bezetter van ergens in België naar Basel verstuurd.

Voor de filosofen en spirituelen onder ons: een verdwenen hondenleven voor ondergrondse medemensen. In oorlogs- en vredestijd. We hebben het uit Europa geëxporteerd naar Zuid Afrika en China.

---------------------------------
De plaatjes komen uit de collectie van Peter Schröder
© 2014 Peter Schröder
powered by CJ2