De verzameling woonblokken waar deze namen aan gehecht zijn, staat bekend als Het Plan van Gool. De blokken bevinden zich in Amsterdam Noord, begrensd door de Waddenweg en de Nieuwe Purmerweg, en zijn in de jaren zestig ontworpen door de architect Frans van Gool.

De woonblokken met vijf woonlagen zijn gebouwd rondom groene binnenhoven en met elkaar verbonden met bruggen, waardoor je normaal een vliegtuig binnenstapt. De bruggen verbinden de 'bovenstraten' Het Hoogt en Bovenover, die op drie hoog liggen. De lagere verdiepingen vormen Het Laagt en Benedenlangs, zodat de straat waaraan zo'n blok ligt (of het blok zelf, dat is me niet helemaal duidelijk) twee namen heeft. Het Plan van Gool gold dan ook als experimentele woningbouw.

Experimenteel zou je het nu niet meer noemen – gevels van glas tussen betonnen kolommen en gebolde balkonbalustrades en alle blokken hetzelfde, herhaling die anonimiteit verschaft of vervreemding natuurlijk – maar een opmerkelijk feit was wel dat 65% van de flats in Het Plan groter zijn dan 80 vierkante meter. Dat was nieuw.

Toen Het Plan werd opgeleverd in 1968 trokken er starters, jonge academici, kunstenaars, vormgevers en ander grachtengordelvolk naar toe, mensen die normaal gesproken niet dood aangetroffen wilden worden in Amsterdam Noord, en er ontstond zowaar een 'hippe' buurt. En omdat aan de noordzijde van Het Plan een groot winkelcentrum op het Buikslotermeerplein ontwikkeld werd, kon je er al snel je boodschappen gewoon bij Albert Heijn doen. Van die aantrekkelijke, 'experimentele' buurt is niet veel meer over. Beton doorstaat de tijd slecht en het is nu vooral een grauwe buurt, waarvan voornamelijk de gelijkvormigheid opvalt. De eertijds 'hippe' bewoners zijn allang vertrokken en de meeste huizen behoren inmiddels tot de sociale woningbouw. Een kwart van de huishoudens leeft van een minimuminkomen.

Binnen Het Plan bevinden zich twee basisscholen, de Buikslotermeerschool en de Katholieke Jenaplanschool Het Wespennest. De scholen liggen naast elkaar maar hebben een totaal andere leerlingpopulatie. De Buikslotermeerschool bedient de buurt en 31% van de leerlingen heeft ouders met een lage tot zeer lage opleiding. 85% van de leerlingen van Het Wespennest komt van buiten de buurt en het overgrote deel heeft ouders met een hogere opleiding. De kinderen van Wouter Bos zitten op Het Wespennest, net als mijn kleinzoons. Dat een socialist – of moet ik zeggen ex-socialist ? – zijn kinderen naar een katholieke school stuurt is natuurlijk een gotspe.

Om mijn kleinkinderen uit school te halen, moet ik naar Het Hoogt of Het Laagt of Het Breed misschien wel, ik weet het nog steeds niet. Door die meanderende, gelijkvormige blokken kon ik de eerste keer de school niet vinden. De keren daarna had ik er ook nog de grootste moeite mee. Ik moest een poortje door, maar welk? Ze zien er allemaal hetzelfde uit. Naast het beoogde poortje bevindt zich gelukkig op een grasveldje een schommel. Een herkenningsteken: daar moet ik zijn.

Het Plan van Gool is verloederd en aan renovatie toe. Daarmee los je het probleem van de onoverzichtelijkheid niet op, maar je zou wel de gelijkvormigheid kunnen doorbreken. Renovatieplannen worden echter door de bewoners getorpedeerd. Ze zien de bui al hangen: forse huurverhogingen. En de meeste bewoners hebben in deze grauwe, grijze omgeving wel een ruim appartement. Kom daar maar eens om in Amsterdam.

 

*********************************