archiefvorig nr.lopend nr.

Nummer 17
Jaargang 10
11 juli 2013
Beschouwingen > In de polder delen printen terug
Natiotalisme Willem Minderhout

1017BS plust
‘Moet u lezen drs. Minderhout! Op de twitters meent iemand dat een van onze grootste hedendaagse schrijvers zich geen Nederlander mag noemen omdat hij Özcan heet. Hij doet dat in krom Nederlands en – dat vind ik wel het mooiste – hij heeft de prachtige oud-Hollandse voornaam Joey.’ ‘Alom heerst verwarring Willem. Mensen willen ergens bij horen, maar ze weten niet precies meer waarbij dan wel. Terwijl het toch zo eenvoudig is. Ik leg dat haarfijn uit in een essay waar ik mee bezig ben. We hebben meer natiotalisme nodig.’

‘Nationalisme?’ ‘Nee Willem. Natiotalisme. Nationalisme is veel te ingewikkeld. In de negentiende eeuw wilde men – vooral allerlei Duitse filosofen – definiëren wat nu eigenlijk een natie is. Ze kwamen daar nooit echt uit en ontspoorden zelfs in allerlei rassentheorieën. Meer verlichte geesten – Fransen en Engelsen dus – namen het wat minder zwaar op. De natie zou ‘een historisch gegroeide lotsverbondenheid’, ‘een dagelijkse afspraak’ of zelfs een ‘verzonnen gemeenschap’ zijn. Allemaal mooi en aardig, maar als je nationalisme vervangt door natiotalisme is het probleem opgelost: je hoort gewoon bij de mensen wier taal je spreekt.’

‘Maar u spreekt toch meerdere talen?’ ‘Dat is juist het mooie. Naar mate je meer talen spreekt heb je meer natiotaliteiten. Met religie of etniciteit is dat een stuk moeilijker. Je kunt etnisch gezien wel half Turks half Nederlands zijn, maar nooit te gelijkertijd helemaal Turks en helemaal Nederlands. Half katholiek en half moslim is nog veel ingewikkelder. Maar met een boel inspanning kun je je meerdere natiotaliteiten eigen maken. Tot op zekere hoogte natuurlijk.’

‘Hoe bedoelt u dat?’ ‘Neem mijzelf bijvoorbeeld. Ik spreek redelijk Frans voor iemand van de Nederlandse natiotaliteit. Als ik in Frankrijk ben koop ik altijd heel stoer de Charlie Hebdo en doe dan net of ik me vreselijk vermaak. Maar ik herken slechts een op de tien Fransen die op de hak worden genomen en het percentage woordgrappen dat ik mis kan ik niet eens inschatten. Ik kan me dus wijsmaken dat ik de Franse natiotaliteit bezit, maar slechts ten dele. Maar stel dat ik me in Frankrijk zou vestigen dan zal mijn mate van Franse natiotaliteit snel toenemen.’

‘Het gaat dus niet alleen om de talen maar ook om de verhalen?’ ‘Precies. Hoe beter je de taal beheerst en hoe meer verhalen je kent des te natiotalistischer je bent. En het leuke is dat zelfs de meest extreem-natiotalistische gevoelens niet ten koste hoeven te gaan van andere natiotaliteiten. In tegendeel: iemand die meerdere natiotaliteiten bezit zou daarom juist geprezen moeten worden.’

‘Anderzijds veroordeelt u op deze wijze zwakgetaalenteerden tot een plek in de marge van de samenleving. Is dat wel eerlijk?’ ‘Dat is inderdaad een probleem Willem. Of liever gezegd een uitdaging voor ons onderwijs en voor onze literatoren. Wat we nodig hebben zijn schrijvers als Peter Ackroyd, die in Albion de geschiedenis van de inwoners van Engeland beschrijft alsof het één grote familie is. Zijn geschiedenis van Londen heet niet voor niets London the biography. Iedereen die ooit in Londen gewoond heeft is niet zomaar iemand maar een onderdeel van het leven van die stad. Misschien wordt het tijd om de biografie van Nederland te schrijven.’ ‘Maar De Geschiedenis van de Nederlandse Stam is toch al geschreven?’ ‘Maar De Geschiedenis van de Nederlandse Stam Plus T nog niet. Een uitdaging Willem. Laten we er onvervaard mee beginnen voordat het in een discussie zonder eind verzandt.’
 
*******************************
Het plaatje is gemaakt door Henk Klaren


© 2013 Willem Minderhout meer Willem Minderhout - meer "In de polder" -
Beschouwingen > In de polder
Natiotalisme Willem Minderhout
1017BS plust
‘Moet u lezen drs. Minderhout! Op de twitters meent iemand dat een van onze grootste hedendaagse schrijvers zich geen Nederlander mag noemen omdat hij Özcan heet. Hij doet dat in krom Nederlands en – dat vind ik wel het mooiste – hij heeft de prachtige oud-Hollandse voornaam Joey.’ ‘Alom heerst verwarring Willem. Mensen willen ergens bij horen, maar ze weten niet precies meer waarbij dan wel. Terwijl het toch zo eenvoudig is. Ik leg dat haarfijn uit in een essay waar ik mee bezig ben. We hebben meer natiotalisme nodig.’

‘Nationalisme?’ ‘Nee Willem. Natiotalisme. Nationalisme is veel te ingewikkeld. In de negentiende eeuw wilde men – vooral allerlei Duitse filosofen – definiëren wat nu eigenlijk een natie is. Ze kwamen daar nooit echt uit en ontspoorden zelfs in allerlei rassentheorieën. Meer verlichte geesten – Fransen en Engelsen dus – namen het wat minder zwaar op. De natie zou ‘een historisch gegroeide lotsverbondenheid’, ‘een dagelijkse afspraak’ of zelfs een ‘verzonnen gemeenschap’ zijn. Allemaal mooi en aardig, maar als je nationalisme vervangt door natiotalisme is het probleem opgelost: je hoort gewoon bij de mensen wier taal je spreekt.’

‘Maar u spreekt toch meerdere talen?’ ‘Dat is juist het mooie. Naar mate je meer talen spreekt heb je meer natiotaliteiten. Met religie of etniciteit is dat een stuk moeilijker. Je kunt etnisch gezien wel half Turks half Nederlands zijn, maar nooit te gelijkertijd helemaal Turks en helemaal Nederlands. Half katholiek en half moslim is nog veel ingewikkelder. Maar met een boel inspanning kun je je meerdere natiotaliteiten eigen maken. Tot op zekere hoogte natuurlijk.’

‘Hoe bedoelt u dat?’ ‘Neem mijzelf bijvoorbeeld. Ik spreek redelijk Frans voor iemand van de Nederlandse natiotaliteit. Als ik in Frankrijk ben koop ik altijd heel stoer de Charlie Hebdo en doe dan net of ik me vreselijk vermaak. Maar ik herken slechts een op de tien Fransen die op de hak worden genomen en het percentage woordgrappen dat ik mis kan ik niet eens inschatten. Ik kan me dus wijsmaken dat ik de Franse natiotaliteit bezit, maar slechts ten dele. Maar stel dat ik me in Frankrijk zou vestigen dan zal mijn mate van Franse natiotaliteit snel toenemen.’

‘Het gaat dus niet alleen om de talen maar ook om de verhalen?’ ‘Precies. Hoe beter je de taal beheerst en hoe meer verhalen je kent des te natiotalistischer je bent. En het leuke is dat zelfs de meest extreem-natiotalistische gevoelens niet ten koste hoeven te gaan van andere natiotaliteiten. In tegendeel: iemand die meerdere natiotaliteiten bezit zou daarom juist geprezen moeten worden.’

‘Anderzijds veroordeelt u op deze wijze zwakgetaalenteerden tot een plek in de marge van de samenleving. Is dat wel eerlijk?’ ‘Dat is inderdaad een probleem Willem. Of liever gezegd een uitdaging voor ons onderwijs en voor onze literatoren. Wat we nodig hebben zijn schrijvers als Peter Ackroyd, die in Albion de geschiedenis van de inwoners van Engeland beschrijft alsof het één grote familie is. Zijn geschiedenis van Londen heet niet voor niets London the biography. Iedereen die ooit in Londen gewoond heeft is niet zomaar iemand maar een onderdeel van het leven van die stad. Misschien wordt het tijd om de biografie van Nederland te schrijven.’ ‘Maar De Geschiedenis van de Nederlandse Stam is toch al geschreven?’ ‘Maar De Geschiedenis van de Nederlandse Stam Plus T nog niet. Een uitdaging Willem. Laten we er onvervaard mee beginnen voordat het in een discussie zonder eind verzandt.’
 
*******************************
Het plaatje is gemaakt door Henk Klaren
© 2013 Willem Minderhout
powered by CJ2