archiefvorig nr.lopend nr.

Nummer 10
Jaargang 10
14 maart 2013
Vermaak en Genot > Naar de film delen printen terug
Filmmaker ontziet zelfs de kat niet Hans Knegtmans

1010VG Paradies1
Deel 2 van het Paradies-drieluik van de Oostenrijkse regisseur Uhlrich Seidel is uit. Of ik u naar Paradies: Glaube wil sturen of niet, hangt af van uw ervaringen met het eerste deel uit de serie, Paradies: Liebe. Glaube is nog beter dan zijn voorganger. Maar ook heftiger en indringender. Dus als Liebe al een aanslag was op uw incasseringsvermogen, moet u het vervolg maar laten voor wat het is. ‘Vervolg’ is eigenlijk niet het goede woord. Thematisch hebben de films niets met elkaar uitstaande. Nu ja, de nieuwe hoofdpersoon Anna Maria is de zuster van Teresa, die in Liebe naar Kenya afreisde om met strakke, zwarte jongens seks te hebben. Maar die voorkennis is irrelevant voor begrip en waardering van de nieuwe film.

Anna Maria werkt als radiologisch laborante in een ziekenhuis. Het verhaal beschrijft haar vakantieperiode. Anders dan haar avontuurlijke zuster blijft zij thuis, in haar opmerkelijk luxueuze woning in Wenen. De regisseur laat er geen twijfel over bestaan dat zij geobsedeerd is door de figuur Jezus. Half ontkleed kastijdt zij zich ten overstaan van het Christusbeeld. ’s Avonds in bed voert ze vertrouwelijke gesprekken met het portret van de Heer. En later in de film doet ze waar de geroutineerde kijker al bang voor was: ze neemt het kruisbeeld bij zich onder de lakens. Maar een egotripper is zij niet. Hele dagen, weer of geen weer, brengt ze door in de periferie van Wenen, waar de kansarme inwoners huizen. Ze zeult Mariabeelden met zich mee en laat die als het even kan achter bij haar beoogde bekeerlingen.

Een kritisch, agnostisch echtpaar veegt de vloer aan met haar slogans en aforismen over kuisheid, overspel en echtscheiding. Het stel heeft geen agressief karakter, anders had dit bezoek verkeerd kunnen aflopen. Met een andere klant die wél gevoelig is voor haar boodschap – al heeft hij de portee niet helemaal door – heeft ze een uitputtende discussie over de plaats in de kamer waar het Mariabeeld het beste tot zijn recht komt. En een alcoholistisch hoertje uit Rusland dat nauwelijks op haar benen kan staan, wil alleen maar tegen haar aanhangen en haar zoenen. Het is hard werken voor een evangelist.

Omdat anderhalf uur geloofsfanatisme zelfs voor de meest geharde cinefiel wat veel van het goede is, weeft Seidl een tweede vertellijn in het scenario. Onverwacht maakt de vroegere echtgenoot van Anna Maria zijn opwachting. Deze Nabil (Nabil Saleh) brengt het nodige leven in de brouwerij. Een dwarslaesie (ten gevolge van een onopgehelderd ongeluk) houdt hem gekluisterd aan zijn rolstoel, maar dat doet nauwelijks iets af aan zijn beweeglijkheid. Anna Maria’s geloofsverdwazing is nieuw voor hem. Dat hij zelf moslim is, maakt die ontwikkeling extra moeilijk te verteren.

Aanvankelijk1010VG Paradies2 tolereert Anna Maria als een voorbeeldige Christen zijn cynische karakter, zij het dat seks (zoals vroeger? met deze personages kun je je daar moeilijk iets bij voorstellen) uiteraard niet meer aan de orde is. Maar uiteindelijk laaien de gemoederen hoog op en zijn we getuige van een relationele oorlogsvoering die kan wedijveren met de grote huwelijksdrama’s uit de filmhistorie. Al moet gezegd dat de regisseur ook tijdens de meest dramatische momenten zijn gevoel voor zwarte humor niet verliest, zoals wanneer de vrouw Nabil zijn rolstoel afpakt. Zo vader, nu piep je wel anders!

Veel recensenten vroegen zich af of de regisseur zijn antiheldin (schitterend gespeeld trouwens door Seidl-veteraan Maria Hofstätter) als onnozel en belachelijk had willen afschilderen. Tijdens de voorstelling in een uitpuilende bioscoopzaal lette ik achterdochtig op het gedrag van het publiek. Lachte dat uitbundig om haar vele flaters? Dachten de mensen, zoals wel vaker, dat ze in een luimige klucht waren beland, in plaats van een aangrijpende tragikomedie? Gelukkig niet. Mijn bezorgdheid impliceert dat ik Seidl niet beschouw als een gemakzuchtige potsenmaker die zijn publiek trakteert op een avond gezellig apies kijken. Ondanks alle verschillen doet zijn stijl denken aan die van zijn geniale Zweedse collega Roy Andersson (Songs from the Second Floor, You, the Living). De wereld is krankzinnig, wat nog niet betekent dat we zijn bewoners mogen uitlachen, laat staan minachten. Dat dient per geval bekeken te worden.

Over belachelijk maken gesproken: een van de belangrijkste bijrollen is weggelegd voor een kat, die bij Anna Maria komt logeren. De regisseur heeft – met grote zorg, daar ben ik van overtuigd – een kat uitgezocht die goed past bij de sfeer van de film. Zijn keus viel op een neurotisch en zelfs enigszins paranoïde exemplaar. Zo een die met een permanente combinatie van chagrijn en achterdocht de wereld beziet, en al begint te grommen als je naar hem wijst.

Ongelukkig genoeg vat Nabil genegenheid op voor Poes. In een glorieus autistische scène neemt hij het dier onder diens toenemend gegrom op schoot, en zet met hem koers naar de zitbank. Iedereen weet dat voor een verlamde rolstoeler de stap van voertuig naar bank een bijna Paralympische inspanning vergt, zeker met een overspannen kat op schoot. Alleen al deze paar seconden film zijn een bezoek aan de bioscoop waard. En dan moet u maar uitmaken of de regisseur het dier wel of niet bewust voor gek heeft gezet.
 
*******************************
Abonneert u op de Nieuwsbrief.


© 2013 Hans Knegtmans meer Hans Knegtmans - meer "Naar de film" -
Vermaak en Genot > Naar de film
Filmmaker ontziet zelfs de kat niet Hans Knegtmans
1010VG Paradies1
Deel 2 van het Paradies-drieluik van de Oostenrijkse regisseur Uhlrich Seidel is uit. Of ik u naar Paradies: Glaube wil sturen of niet, hangt af van uw ervaringen met het eerste deel uit de serie, Paradies: Liebe. Glaube is nog beter dan zijn voorganger. Maar ook heftiger en indringender. Dus als Liebe al een aanslag was op uw incasseringsvermogen, moet u het vervolg maar laten voor wat het is. ‘Vervolg’ is eigenlijk niet het goede woord. Thematisch hebben de films niets met elkaar uitstaande. Nu ja, de nieuwe hoofdpersoon Anna Maria is de zuster van Teresa, die in Liebe naar Kenya afreisde om met strakke, zwarte jongens seks te hebben. Maar die voorkennis is irrelevant voor begrip en waardering van de nieuwe film.

Anna Maria werkt als radiologisch laborante in een ziekenhuis. Het verhaal beschrijft haar vakantieperiode. Anders dan haar avontuurlijke zuster blijft zij thuis, in haar opmerkelijk luxueuze woning in Wenen. De regisseur laat er geen twijfel over bestaan dat zij geobsedeerd is door de figuur Jezus. Half ontkleed kastijdt zij zich ten overstaan van het Christusbeeld. ’s Avonds in bed voert ze vertrouwelijke gesprekken met het portret van de Heer. En later in de film doet ze waar de geroutineerde kijker al bang voor was: ze neemt het kruisbeeld bij zich onder de lakens. Maar een egotripper is zij niet. Hele dagen, weer of geen weer, brengt ze door in de periferie van Wenen, waar de kansarme inwoners huizen. Ze zeult Mariabeelden met zich mee en laat die als het even kan achter bij haar beoogde bekeerlingen.

Een kritisch, agnostisch echtpaar veegt de vloer aan met haar slogans en aforismen over kuisheid, overspel en echtscheiding. Het stel heeft geen agressief karakter, anders had dit bezoek verkeerd kunnen aflopen. Met een andere klant die wél gevoelig is voor haar boodschap – al heeft hij de portee niet helemaal door – heeft ze een uitputtende discussie over de plaats in de kamer waar het Mariabeeld het beste tot zijn recht komt. En een alcoholistisch hoertje uit Rusland dat nauwelijks op haar benen kan staan, wil alleen maar tegen haar aanhangen en haar zoenen. Het is hard werken voor een evangelist.

Omdat anderhalf uur geloofsfanatisme zelfs voor de meest geharde cinefiel wat veel van het goede is, weeft Seidl een tweede vertellijn in het scenario. Onverwacht maakt de vroegere echtgenoot van Anna Maria zijn opwachting. Deze Nabil (Nabil Saleh) brengt het nodige leven in de brouwerij. Een dwarslaesie (ten gevolge van een onopgehelderd ongeluk) houdt hem gekluisterd aan zijn rolstoel, maar dat doet nauwelijks iets af aan zijn beweeglijkheid. Anna Maria’s geloofsverdwazing is nieuw voor hem. Dat hij zelf moslim is, maakt die ontwikkeling extra moeilijk te verteren.

Aanvankelijk1010VG Paradies2 tolereert Anna Maria als een voorbeeldige Christen zijn cynische karakter, zij het dat seks (zoals vroeger? met deze personages kun je je daar moeilijk iets bij voorstellen) uiteraard niet meer aan de orde is. Maar uiteindelijk laaien de gemoederen hoog op en zijn we getuige van een relationele oorlogsvoering die kan wedijveren met de grote huwelijksdrama’s uit de filmhistorie. Al moet gezegd dat de regisseur ook tijdens de meest dramatische momenten zijn gevoel voor zwarte humor niet verliest, zoals wanneer de vrouw Nabil zijn rolstoel afpakt. Zo vader, nu piep je wel anders!

Veel recensenten vroegen zich af of de regisseur zijn antiheldin (schitterend gespeeld trouwens door Seidl-veteraan Maria Hofstätter) als onnozel en belachelijk had willen afschilderen. Tijdens de voorstelling in een uitpuilende bioscoopzaal lette ik achterdochtig op het gedrag van het publiek. Lachte dat uitbundig om haar vele flaters? Dachten de mensen, zoals wel vaker, dat ze in een luimige klucht waren beland, in plaats van een aangrijpende tragikomedie? Gelukkig niet. Mijn bezorgdheid impliceert dat ik Seidl niet beschouw als een gemakzuchtige potsenmaker die zijn publiek trakteert op een avond gezellig apies kijken. Ondanks alle verschillen doet zijn stijl denken aan die van zijn geniale Zweedse collega Roy Andersson (Songs from the Second Floor, You, the Living). De wereld is krankzinnig, wat nog niet betekent dat we zijn bewoners mogen uitlachen, laat staan minachten. Dat dient per geval bekeken te worden.

Over belachelijk maken gesproken: een van de belangrijkste bijrollen is weggelegd voor een kat, die bij Anna Maria komt logeren. De regisseur heeft – met grote zorg, daar ben ik van overtuigd – een kat uitgezocht die goed past bij de sfeer van de film. Zijn keus viel op een neurotisch en zelfs enigszins paranoïde exemplaar. Zo een die met een permanente combinatie van chagrijn en achterdocht de wereld beziet, en al begint te grommen als je naar hem wijst.

Ongelukkig genoeg vat Nabil genegenheid op voor Poes. In een glorieus autistische scène neemt hij het dier onder diens toenemend gegrom op schoot, en zet met hem koers naar de zitbank. Iedereen weet dat voor een verlamde rolstoeler de stap van voertuig naar bank een bijna Paralympische inspanning vergt, zeker met een overspannen kat op schoot. Alleen al deze paar seconden film zijn een bezoek aan de bioscoop waard. En dan moet u maar uitmaken of de regisseur het dier wel of niet bewust voor gek heeft gezet.
 
*******************************
Abonneert u op de Nieuwsbrief.
© 2013 Hans Knegtmans
powered by CJ2