Een rationele beslissing nemen over de vraag 'Monarchie of Republiek' is niet moeilijk. Voor de monarchie zijn geen zinnige argumenten te bedenken. Nederland is een democratisch land en daar geldt het recht van de gelijke kansen. Dat impliceert de mogelijkheid voor iedereen om staatshoofd te worden. De identiteit van het staatshoofd af laten hangen van iemands afkomst, iemand die bij zijn geboorte al voorbestemd is voor deze functie, past hierin niet.

Zoals het ook niet past dat het Koninklijke staatshoofd politieke invloed kan uitoefenen zonder dat daarop enige vorm van controle mogelijk is. Het is geheim, we weten niet wat er binnenskamers bekokstoofd wordt en we weten zelfs niet wat de omvang van die invloed is. Het wordt niet geboekstaafd en kan zelfs na 75 jaar niet onthuld worden.

Er zijn nog wel andere argumenten, die tegen de monarchie pleiten, zoals de hoge kosten die deze met zich mee brengt. Niet alleen het staatshoofd zelf maar ook een groot deel van haar 'extended family' eten mee uit de staatsruif en zij beschikken over een hele reeks paleizen, die op staatskosten onderhouden worden. Ook een President kost geld, maar lang niet zoveel en één of twee optrekjes voor hem en zijn gezin volstaan.

Dan is er nog het vervelende gedoe van de ministeriele verantwoordelijkheid. De leden van het Koninklijk Huis kunnen niet zomaar hun gang gaan. Wanneer zij dat wel doen, en dat gebeurt vaak genoeg, moet een lid van de regering hierover verantwoording afleggen, alsof hij zelf de boosdoener was.

Een rationele discussie over de monarchie zal dus altijd tot de conclusie leiden dat deze afgeschaft dient te worden ten faveure van een republiek en bijna iedereen is het daar wel over eens.

Maar dan komen de sentimenten om de hoek kijken. Niet de monarchie in het algemeen, maar ons Koninklijk Huis en soms zelfs de hele Koninklijke Familie, inclusief alle brokkenpiloten, wordt in de strijd geworpen. We hebben tenslotte in de persoon van het staatshoofd Koningin Beatrix zo'n bekwame, efficiënte en ter zake deskundige vorstin en zij had zo'n aardige man en heeft zo'n leuk gezin, vol wakkere zoons en kleine en charmante prinsjes en prinsesjes. En die Prins Pils zal op zijn beurt ook wel een goede vorst blijken, gesteund door zijn intelligente en ambitieuze Argentijnse echtgenote.

 

Dat dit Koninklijk Huis gelieerd is aan ex-nazi's, corrupte en promiscue prinsen, gangstermeisjes en dochters van oorlogsmisdadigers blijft buiten beeld als ons Koninklijk Huis naar voren gebracht wordt als argument vóór de monarchie. Gezien deze merkwaardige engagementen zou je het eerder verwachten als argument tegen de monarchie: kijk eens hoe die lui, die van onze belastingcenten betaald worden, kunnen ontsporen.

Onze vorstin worden deze ontsporingen nooit aangerekend. Om een of andere reden treft haar geen blaam. Maar zelfs een feilloos functionerend Koninklijk Huis is in strijd met de democratie, welke Koninklijke Familie de Koninklijke Functies dan ook vervult.

Door sommige sceptici, die eigenlijk tegen de monarchie zijn, maar toch het Huis van Oranje niet kwijt willen, wordt wel eens een soort tussenoplossing voorgesteld, namelijk het ceremonieel Koningschap. Dan is de Vorst of Vorstin geen staatshoofd meer en de politieke invloed is teruggebracht tot het inbrengen van lege briefjes. De Koning(in) knipt alleen nog linten door, metselt eerste stenen, doopt nieuwe cruiseschepen, staat vriendelijk de pers te woord, zit aan bij banketten voor vreemde staatshoofden, leent zijn of haar naam aan fondsen voor zieke en ziekelijke kinderen, leest van een briefje de plannen van het Kabinet voor bij het openen van de Staten Generaal en, zo waarlijk helpe ons God almachtig, houdt zich verder gedeisd.

 

De vraag is dan natuurlijk waarom je daarvoor geen President laat kiezen, want dat is veel goedkoper dan het Huis van Oranje onderhouden. Bovendien zijn er vast mensen die deze ceremoniële rimram veel beter en met meer plezier uit kunnen oefenen dan onze toch altijd wat chagrijnige Vorstin (het lachen is haar vergaan), de volstrekt niet representatieve troonopvolger en zijn ordinaire – flodderjurkje – echtgenote.

Dus: helaas geen Lang Leve de Monarchie, maar Lang Leve de Republiek.