archiefvorig nr.lopend nr.

Nummer 5
Jaargang 9
22 december 2011
Vermaak en Genot > Naar de film delen printen terug
Het boek is eh ... anders Hans Knegtmans

0905VG TTSP1
John le Carré’s spionageroman Tinker Tailor Soldier Spy dateert van 1974. Ik zal het in 1975 gelezen hebben. Nooit herlezen. Niet dat het daar niet goed genoeg voor was, maar twee keer vierhonderd pagina’s Le Carré kosten heel wat meer uurtjes dan, bijvoorbeeld, twee keer dezelfde film zien. Geen nood, redeneerde ik, bij het zien van de gelijknamige film zou ik me ongetwijfeld meteen weer midden in het verhaal bevinden.

Nou, vergeet het maar. Het tijdsbeeld van Londen begin jaren zeventig was uitstekend getroffen, en de kijker krijgt volop gelegenheid daarvan te genieten. Vooral de eerste helft van de film bestaat grotendeels uit opnames van wandelende, zwijgende mannen, gehuld in de keurige overjassen die het uniform zijn van hogere ambtenaren of leidend kantoorpersoneel. Aan sfeer geen gebrek. Ook de namen van sommige topspionnen van sectie MI6 herkende ik ogenblikkelijk: Percy Alelline, Bill Haydon en Toby Esterhase. (Alleen Roy Bland was ik vergeten.)

Op grond daarvan had ik wel kunnen raden welk boek hier verfilmd was. Maar het verhaal zei me bijna niets. Uit buitenlandse besprekingen, door kenners die het boek hebben herlezen en zich ook de zevendelige TV-serie uit 1979 herinneren met de geniale Alec Guinness in de hoofdrol, begrijp ik dat dit niet mijn schuld is.

Het enige dat de Zweedse regisseur Tomas Alfredson (bejubeld om zijn vampier-adolescentenkomedie Let the Right One in ) nog net intact heeft gelaten, zijn de contouren van de intrige. Tijdens een missie in Boedapest wordt een veldagent van MI6 (door de auteur The Circus genoemd) neergeschoten. De baas van de sectie, Control (een karakteristieke rol van John Hurt, koning van de bijrol), krijgt de zak, net als tweede man George Smiley (Gary Oldman). Smiley beseft dat een van zijn0905VG TTSP2 naaste collega’s een dubbelspion is, en neemt de opdracht op zich, deze mol te ontmaskeren.

Opvallend genoeg heeft de regisseur besloten alleen een beperkt aantal ‘buitenlandse’ plotlijnen (Boedapest, Istanboel) uit te werken. De gesprekken tussen de topspionnen, onder wie minstens één landverrader, blijven absurd onderbelicht, waardoor – zo merken ook mijn Angelsaksische collega’s op – handenvol ontdekkingen en plotwendingen de kijker volstrekt ontgaan.

Ook Gary Oldmans rol van Smiley is geen doorslaand succes. Getooid met een enorme uilenbril lijkt hij, in zijn vermoedelijke opdracht om ondoorgrondelijk over te komen, afwisselend op iemand die een beroerte ternauwernood heeft overleefd en een man die tijdens een serieuze vergadering vertwijfeld probeert een binnenpretje te onderdrukken. Gelukkig ontdekt de kijker die nog niet is ingedommeld dat de film in de tweede helft op stoom begint te komen. (Dat mag ook wel na ruim een uur.) En tijdens het laatste halfuur is het verhaal zelfs werkelijk spannend te noemen.

Maar wat ten enenmale ontbreekt is het fluwelen proza van grootmeester Le Carré, al was het alleen maar in de dialogen. Daarom een weloverwegen tip. Bekijk op korte termijn Tinker Tailor Soldier Spy. Schaf vervolgens ter kennismaking Le Carré’s meest recente roman uit 2010 aan. Ons soort verrader, of liever nog het Engelse origineel, Our Favorite Traitor). Tegen de tijd dat u dat uit hebt bent u het verhaal van de film TTSP allang weer vergeten en kunt u met een gerust hart het gelijknamige boek ter hand nemen.
 
*************************
Abonneert u op de Nieuwsbrief.


© 2011 Hans Knegtmans meer Hans Knegtmans - meer "Naar de film" -
Vermaak en Genot > Naar de film
Het boek is eh ... anders Hans Knegtmans
0905VG TTSP1
John le Carré’s spionageroman Tinker Tailor Soldier Spy dateert van 1974. Ik zal het in 1975 gelezen hebben. Nooit herlezen. Niet dat het daar niet goed genoeg voor was, maar twee keer vierhonderd pagina’s Le Carré kosten heel wat meer uurtjes dan, bijvoorbeeld, twee keer dezelfde film zien. Geen nood, redeneerde ik, bij het zien van de gelijknamige film zou ik me ongetwijfeld meteen weer midden in het verhaal bevinden.

Nou, vergeet het maar. Het tijdsbeeld van Londen begin jaren zeventig was uitstekend getroffen, en de kijker krijgt volop gelegenheid daarvan te genieten. Vooral de eerste helft van de film bestaat grotendeels uit opnames van wandelende, zwijgende mannen, gehuld in de keurige overjassen die het uniform zijn van hogere ambtenaren of leidend kantoorpersoneel. Aan sfeer geen gebrek. Ook de namen van sommige topspionnen van sectie MI6 herkende ik ogenblikkelijk: Percy Alelline, Bill Haydon en Toby Esterhase. (Alleen Roy Bland was ik vergeten.)

Op grond daarvan had ik wel kunnen raden welk boek hier verfilmd was. Maar het verhaal zei me bijna niets. Uit buitenlandse besprekingen, door kenners die het boek hebben herlezen en zich ook de zevendelige TV-serie uit 1979 herinneren met de geniale Alec Guinness in de hoofdrol, begrijp ik dat dit niet mijn schuld is.

Het enige dat de Zweedse regisseur Tomas Alfredson (bejubeld om zijn vampier-adolescentenkomedie Let the Right One in ) nog net intact heeft gelaten, zijn de contouren van de intrige. Tijdens een missie in Boedapest wordt een veldagent van MI6 (door de auteur The Circus genoemd) neergeschoten. De baas van de sectie, Control (een karakteristieke rol van John Hurt, koning van de bijrol), krijgt de zak, net als tweede man George Smiley (Gary Oldman). Smiley beseft dat een van zijn0905VG TTSP2 naaste collega’s een dubbelspion is, en neemt de opdracht op zich, deze mol te ontmaskeren.

Opvallend genoeg heeft de regisseur besloten alleen een beperkt aantal ‘buitenlandse’ plotlijnen (Boedapest, Istanboel) uit te werken. De gesprekken tussen de topspionnen, onder wie minstens één landverrader, blijven absurd onderbelicht, waardoor – zo merken ook mijn Angelsaksische collega’s op – handenvol ontdekkingen en plotwendingen de kijker volstrekt ontgaan.

Ook Gary Oldmans rol van Smiley is geen doorslaand succes. Getooid met een enorme uilenbril lijkt hij, in zijn vermoedelijke opdracht om ondoorgrondelijk over te komen, afwisselend op iemand die een beroerte ternauwernood heeft overleefd en een man die tijdens een serieuze vergadering vertwijfeld probeert een binnenpretje te onderdrukken. Gelukkig ontdekt de kijker die nog niet is ingedommeld dat de film in de tweede helft op stoom begint te komen. (Dat mag ook wel na ruim een uur.) En tijdens het laatste halfuur is het verhaal zelfs werkelijk spannend te noemen.

Maar wat ten enenmale ontbreekt is het fluwelen proza van grootmeester Le Carré, al was het alleen maar in de dialogen. Daarom een weloverwegen tip. Bekijk op korte termijn Tinker Tailor Soldier Spy. Schaf vervolgens ter kennismaking Le Carré’s meest recente roman uit 2010 aan. Ons soort verrader, of liever nog het Engelse origineel, Our Favorite Traitor). Tegen de tijd dat u dat uit hebt bent u het verhaal van de film TTSP allang weer vergeten en kunt u met een gerust hart het gelijknamige boek ter hand nemen.
 
*************************
Abonneert u op de Nieuwsbrief.
© 2011 Hans Knegtmans
powered by CJ2