archiefvorig nr.lopend nr.

Nummer 3
Jaargang 9
17 november 2011
Beschouwingen > In de polder delen printen terug
Wat is dualisme? Dik Kruithof

0903BS Dualisme
Met dualisme wordt de taakverdeling tussen bestuur en volksvertegenwoordigers aangeduid. Het bestuur is er om te besturen, en de volksvertegenwoordigers dienen het bestuur te controleren. In een duaal stelsel zijn deze taken strikt gescheiden. Een duaal stelsel wordt vaak gezien als methode om de politiek opener te maken, transparanter in het jargon, en daarmee aantrekkelijker.

Dit is een citaat uit het Friesch Dagblad van donderdag 13 oktober j.l. Het staat in een apart blokje dat door de redactie blijkt te zijn geplaatst bij een Ingezonden Opinie van een fractiemedewerker van D66 die vindt dat het dualisme in de praktijk een flop is. De krant vermeldt er bij dat het de bedoeling was om de politiek opener en aantrekkelijker te maken en dat de provincies sinds 12 maart 2003 dualistische werken en dat voor gemeenten het dualisme in 2002 inging.

Nu was ik raadslid (volksvertegenwoordiger dus) van 2000 tot 2006 en ik ben statenfractiemedewerker vanaf 2003, en ik meende me te herinneren dat het dualisme nog iets meer betekende. Het makkelijkst om dat te controleren is natuurlijk wikipedia. Dat geeft op de zoekterm ‘wiki dualisme’ onder dualisme (politiek) een beschrijving waarin de gehele redactietoelichting van het Friesch Dagblad letterlijk voorkomt, tot en met het tussenzinnetje ‘transparanter in het jargon’.

Goed, we weten dus dat het Friesch Dagblad blind vertrouwt op wikipedia, maar is het daarom waar? Ik dacht dat er meer was en koos de zoektermen ‘wiki dualisme gemeenteraad’. Wiki geeft bij de Wet dualisering gemeentebestuur: Sinds de invoering van de Wet dualisering gemeentebestuur heeft de gemeenteraad vooral kaderstellende en controlerende taken, het college van B&W heeft bestuurlijke en uitvoerende taken.

Ha, daar heb je hem: de kaderstellende taak van de raad. Zowel in de Opinie van de fractiemedewerker van D66 als in het redactiestukje ontbreekt die volledig. Het bestuur hoort te besturen met een opdracht van de raad en die opdracht moet eerst politiek worden vastgesteld, meestal in een collegeprogramma, soms krijgt het een andere naam. En voor de volledigheid: in de handreiking dualisme die wij als raadsleden kregen (en later ook aan de Statenleden werd verstrekt) begint en eindigt het dualisme met de volksvertegenwoordigende taak. Die taak levert de inbreng voor de opdrachten, de kaders, die het bestuur (het College van Burgemeester en Wethouders in een gemeente of het College van Gedeputeerde Staten in een provincie) meekrijgen om aan de slag te gaan.

De voorgenomen aanleg van een weg kan dienen ter illustratie van het belang van het onderscheid. In een Provinciaal Meerjaren Vervoers Plan (programma, opdracht) staat dat er een betere verbinding moet komen tussen A en B. Het College gaat daarmee aan de slag (beleid) en moet nog een aantal malen verantwoording afleggen van de plannen die ze maakt aan de Staten (controlerende taak). Die kunnen dan, bij voorbeeld op aandringen van de bewoners van het betreffende gebied (volksvertegenwoordiging), besluiten of het een 80-km of een 100-km weg wordt, of zelfs misschien wel een vierbaansweg.

Dat is een voorbeeld van hoe de dualisering idealiter dient te werken. Heel anders gaat het meestal met gebiedsplannen. Het college werkt daar vanuit een algemeen kader maar zonder specifieke opdracht. De plannen die gemaakt worden bereiken zelden de status van behandelpunt in de Provinciale Staten. Daardoor wordt de controlerende functie bij gebiedsplannen meestal niet eens meer achteraf waargemaakt. (Overigens heeft dat ook te maken met de belangstelling van Provinciale Staten zelf; en met de betrokkenheid van de burgers bij het voorafgaande proces, bij gebiedsplannen werkt dat kennelijk beter.)

Mijn conclusie is dat de dualisering soms heel aardig werkt en een andere keer (nog) niet, omdat de werkelijkheid zich niet zo snel naar het nieuwe model voegt.
 
****************************
De Leunstoel wordt uitgegeven door:
Het Genootschap De Leunstoel.
Word lid! Ga naar: www.deleunstoel.nl/colofon.php


© 2011 Dik Kruithof meer Dik Kruithof - meer "In de polder" -
Beschouwingen > In de polder
Wat is dualisme? Dik Kruithof
0903BS Dualisme
Met dualisme wordt de taakverdeling tussen bestuur en volksvertegenwoordigers aangeduid. Het bestuur is er om te besturen, en de volksvertegenwoordigers dienen het bestuur te controleren. In een duaal stelsel zijn deze taken strikt gescheiden. Een duaal stelsel wordt vaak gezien als methode om de politiek opener te maken, transparanter in het jargon, en daarmee aantrekkelijker.

Dit is een citaat uit het Friesch Dagblad van donderdag 13 oktober j.l. Het staat in een apart blokje dat door de redactie blijkt te zijn geplaatst bij een Ingezonden Opinie van een fractiemedewerker van D66 die vindt dat het dualisme in de praktijk een flop is. De krant vermeldt er bij dat het de bedoeling was om de politiek opener en aantrekkelijker te maken en dat de provincies sinds 12 maart 2003 dualistische werken en dat voor gemeenten het dualisme in 2002 inging.

Nu was ik raadslid (volksvertegenwoordiger dus) van 2000 tot 2006 en ik ben statenfractiemedewerker vanaf 2003, en ik meende me te herinneren dat het dualisme nog iets meer betekende. Het makkelijkst om dat te controleren is natuurlijk wikipedia. Dat geeft op de zoekterm ‘wiki dualisme’ onder dualisme (politiek) een beschrijving waarin de gehele redactietoelichting van het Friesch Dagblad letterlijk voorkomt, tot en met het tussenzinnetje ‘transparanter in het jargon’.

Goed, we weten dus dat het Friesch Dagblad blind vertrouwt op wikipedia, maar is het daarom waar? Ik dacht dat er meer was en koos de zoektermen ‘wiki dualisme gemeenteraad’. Wiki geeft bij de Wet dualisering gemeentebestuur: Sinds de invoering van de Wet dualisering gemeentebestuur heeft de gemeenteraad vooral kaderstellende en controlerende taken, het college van B&W heeft bestuurlijke en uitvoerende taken.

Ha, daar heb je hem: de kaderstellende taak van de raad. Zowel in de Opinie van de fractiemedewerker van D66 als in het redactiestukje ontbreekt die volledig. Het bestuur hoort te besturen met een opdracht van de raad en die opdracht moet eerst politiek worden vastgesteld, meestal in een collegeprogramma, soms krijgt het een andere naam. En voor de volledigheid: in de handreiking dualisme die wij als raadsleden kregen (en later ook aan de Statenleden werd verstrekt) begint en eindigt het dualisme met de volksvertegenwoordigende taak. Die taak levert de inbreng voor de opdrachten, de kaders, die het bestuur (het College van Burgemeester en Wethouders in een gemeente of het College van Gedeputeerde Staten in een provincie) meekrijgen om aan de slag te gaan.

De voorgenomen aanleg van een weg kan dienen ter illustratie van het belang van het onderscheid. In een Provinciaal Meerjaren Vervoers Plan (programma, opdracht) staat dat er een betere verbinding moet komen tussen A en B. Het College gaat daarmee aan de slag (beleid) en moet nog een aantal malen verantwoording afleggen van de plannen die ze maakt aan de Staten (controlerende taak). Die kunnen dan, bij voorbeeld op aandringen van de bewoners van het betreffende gebied (volksvertegenwoordiging), besluiten of het een 80-km of een 100-km weg wordt, of zelfs misschien wel een vierbaansweg.

Dat is een voorbeeld van hoe de dualisering idealiter dient te werken. Heel anders gaat het meestal met gebiedsplannen. Het college werkt daar vanuit een algemeen kader maar zonder specifieke opdracht. De plannen die gemaakt worden bereiken zelden de status van behandelpunt in de Provinciale Staten. Daardoor wordt de controlerende functie bij gebiedsplannen meestal niet eens meer achteraf waargemaakt. (Overigens heeft dat ook te maken met de belangstelling van Provinciale Staten zelf; en met de betrokkenheid van de burgers bij het voorafgaande proces, bij gebiedsplannen werkt dat kennelijk beter.)

Mijn conclusie is dat de dualisering soms heel aardig werkt en een andere keer (nog) niet, omdat de werkelijkheid zich niet zo snel naar het nieuwe model voegt.
 
****************************
De Leunstoel wordt uitgegeven door:
Het Genootschap De Leunstoel.
Word lid! Ga naar: www.deleunstoel.nl/colofon.php
© 2011 Dik Kruithof
powered by CJ2