archiefvorig nr.lopend nr.

Nummer 20
Jaargang 8
29 september 2011
Beschouwingen > Beelden uit soberder tijden delen printen terug
Nagekomen familieberichten Peter Schröder

0820BS Familie1
Bedelstaf, gasthuis en rijkelui
Wat een ingewikkeld verhaal vorige keer over familie, gezin en de door de eeuwen heen oprukkende bestaanszekerheid! Laten we even de kern recapituleren: voorheen (tot midden 20e eeuw) kon een tekort aan goede relaties met familieleden de gevolgen van ziekte en armoede sterk verergeren. Voor welzijn en welvaart waren individuele mensen toen meer afhankelijk van familieleden dan nu. Nu zijn we allemaal gemiddeld welvarender en hoeven we ons minder gelegen te laten liggen aan familie- en gezinsleden zonder tot de bedelstaf en/of het gasthuis te vervallen. Vandaar (welvaart, minimumloon, bijstand) die veelbesproken verzwakking van de familie/gezinsnetwerken, ook wel individualisering genoemd. Bedenk daarbij wel dat in nette ‘oude’ families met veel ‘ouder’ geld de familiebanden nog steeds onvermoed sterk zijn. Voor het voorkomen van armoede en ziekte is dat minder nodig. Maar zo’n stevig (in ruimte en tijd) familienetwerk is wel zeer functioneel om het financiële en sociale familiekapitaal in stand te houden. Een sterke familieband zal ook in de 21e eeuw macht en invloed opleveren.

Babyfase
Verder met levensfasen van mensen zoals afgebeeld op foto’s uit oudere fotoalbums die op de rommelmarkt terecht zijn gekomen. Op plaatje 1a (uit de jaren 20 van de vorige eeuw) zien we een jeugdige baby (± ½ jaar) in een toentertijd karakteristieke pose: ongekleed liggend op een zachte ondergrond (dierenvel, zacht matrasje). De gewoonte om baby’s naakt af te beelden en ze in die staat aan familie en vrienden te vertonen heeft een oeroude, laten we zeggen medische, achtergrond. De ontvangers van huwelijkskandidaten uit de hogere kringen wilden destijds zekerheid dat er onder de dagelijkse kleding geen gebreken verborgen werden. Zeker waar het om het nakomelingschap van toekomstige koninginnen en gravinnen ging moest de vruchtbaarheid zo goed mogelijk getoetst worden en men achtte een inspectie van het onbedekte lichaam een noodzakelijke voorwaarde. Iets van dat gezondheidscertificaat op een natuurgetrouwe foto leefde lang voort en bereikte ook de gelederen van de meer eenvoudige burgers. De hier vertoonde foto werd gemaakt in de studio van de beroepsfotograaf; professionele studiofotografen van vroeger beschikten vaak over een groot talent om hun modellen aan het lachen te krijgen. Dat is hier ook op babyniveau gelukt: de nieuwe wereldburger kijkt wakker en vrolijk om zich heen.

Scholier
Verder in de studio. Kleine kinderen worden groot en soms gaat dat snel. Na de kleuterschool treden ze aan op de lagere school (basisschool) een volgende stap op weg naar volwassenheid? Naar ouderdom? Bij de op plaatje 1b (1930) afgebeelde jongeman is de groeispurt wel heel snel gegaan: hij poseert nu al geheel in grotemensenkleren; colbert, stropdas, lange kousen, witte handschoenen (een bijbeltje in de linkerhand) en een bril. Liep hij er zo bij in het dagelijks leven (anticipatoir socialiserend kledinggedrag?) of is hier sprake van een gala kostuum? De fotograaf heeft hem niet aan het lachen kunnen/willen krijgen. Met een aandoenlijke ernst kijkt het model naar de fotograaf.

Trouwen
Als0820BS Familie2 kinderen groot genoeg zijn gaan zij paren vormen en vaak ook trouwen ten einde een gezin te stichten. Het bruidspaar op plaatje 2a (de 1950er jaren) is niet naar de studio van de fotograaf gegaan, maar heeft gekozen voor een amateurkiek in de aller-eigenste biotoop van het huis. Het stemmig geklede stel, zij met een bos mimosa en hij met in het knoopsgat een anjer, poseert voor de ombouw van het opklapbed. Dat is bekleed met een gordijntje in een wel extreem 50ies motief! Grijs en geel, dobbystof?) Ook de accessoires, het portret van een manspersoon in uniform, dat schemerlampje en dat plaatje van een ballerina, horen hier voor 200%  thuis. We zouden bijna zeggen dat hier een begaafde styliste aan het werk is geweest. Hij kijkt naar haar, zij kijkt naar de fotograaf, allebei iets onwennig.

Aan het graf
Aan alles komt een einde, ook aan het leven van onze dierbaren. De uiterlijke vorm daarvan (de uitvaart) kan worden gefotografeerd en ingeplakt. De begrafenis op plaatje 2b (1910?) is meteen ook het oudste plaatje van deze aflevering. Een enorme grafzerk en een serie (letterlijk en figuurlijk) zeer gewichtige personen. Een van de zwaargewichten (weduwnaar? Beste vriend? Oom?) spreekt, gesteund door een uitgeschreven tekst, in welgekozen bewoordingen een indrukwekkende herdenkingsrede. Ernstig, maar toch ook verlevendigd door treffende anekdoten. De heren, allen met baard en snor, hebben bij dit ritueel als blijk van hun nederigheid hun hoeden afgenomen, de dames hebben ze juist opgehouden - net als trouwens de pastoor! Een vrouwelijk accent, verder versterkt door die jurkerige soutane? Of telt zo’n bonnet niet als hoed? Een stemmige plechtigheid ter herdenking van het einde van een zeer gewaardeerd leven.

Beter Beeld
De plaatjes uit deze rubriek zijn veel gedetailleerder te bekijken!
U kunt doorklikken naar mijn eigen website in opbouw, (http://www.peterschroderatb.nl/), daar wordt langzaam maar zeker een beeldbank opgebouwd waarin de plaatjes uit deze rubriek veel beter te zien zijn. Voor de kaarten bij deze aflevering kunt u doorklikken (en nog een paar keer doorklikken) naar:

1.a. baby
1.b. ouder worden
2.a. trouwen
2.b. begraven


© 2011 Peter Schröder meer Peter Schröder - meer "Beelden uit soberder tijden" -
Beschouwingen > Beelden uit soberder tijden
Nagekomen familieberichten Peter Schröder
0820BS Familie1
Bedelstaf, gasthuis en rijkelui
Wat een ingewikkeld verhaal vorige keer over familie, gezin en de door de eeuwen heen oprukkende bestaanszekerheid! Laten we even de kern recapituleren: voorheen (tot midden 20e eeuw) kon een tekort aan goede relaties met familieleden de gevolgen van ziekte en armoede sterk verergeren. Voor welzijn en welvaart waren individuele mensen toen meer afhankelijk van familieleden dan nu. Nu zijn we allemaal gemiddeld welvarender en hoeven we ons minder gelegen te laten liggen aan familie- en gezinsleden zonder tot de bedelstaf en/of het gasthuis te vervallen. Vandaar (welvaart, minimumloon, bijstand) die veelbesproken verzwakking van de familie/gezinsnetwerken, ook wel individualisering genoemd. Bedenk daarbij wel dat in nette ‘oude’ families met veel ‘ouder’ geld de familiebanden nog steeds onvermoed sterk zijn. Voor het voorkomen van armoede en ziekte is dat minder nodig. Maar zo’n stevig (in ruimte en tijd) familienetwerk is wel zeer functioneel om het financiële en sociale familiekapitaal in stand te houden. Een sterke familieband zal ook in de 21e eeuw macht en invloed opleveren.

Babyfase
Verder met levensfasen van mensen zoals afgebeeld op foto’s uit oudere fotoalbums die op de rommelmarkt terecht zijn gekomen. Op plaatje 1a (uit de jaren 20 van de vorige eeuw) zien we een jeugdige baby (± ½ jaar) in een toentertijd karakteristieke pose: ongekleed liggend op een zachte ondergrond (dierenvel, zacht matrasje). De gewoonte om baby’s naakt af te beelden en ze in die staat aan familie en vrienden te vertonen heeft een oeroude, laten we zeggen medische, achtergrond. De ontvangers van huwelijkskandidaten uit de hogere kringen wilden destijds zekerheid dat er onder de dagelijkse kleding geen gebreken verborgen werden. Zeker waar het om het nakomelingschap van toekomstige koninginnen en gravinnen ging moest de vruchtbaarheid zo goed mogelijk getoetst worden en men achtte een inspectie van het onbedekte lichaam een noodzakelijke voorwaarde. Iets van dat gezondheidscertificaat op een natuurgetrouwe foto leefde lang voort en bereikte ook de gelederen van de meer eenvoudige burgers. De hier vertoonde foto werd gemaakt in de studio van de beroepsfotograaf; professionele studiofotografen van vroeger beschikten vaak over een groot talent om hun modellen aan het lachen te krijgen. Dat is hier ook op babyniveau gelukt: de nieuwe wereldburger kijkt wakker en vrolijk om zich heen.

Scholier
Verder in de studio. Kleine kinderen worden groot en soms gaat dat snel. Na de kleuterschool treden ze aan op de lagere school (basisschool) een volgende stap op weg naar volwassenheid? Naar ouderdom? Bij de op plaatje 1b (1930) afgebeelde jongeman is de groeispurt wel heel snel gegaan: hij poseert nu al geheel in grotemensenkleren; colbert, stropdas, lange kousen, witte handschoenen (een bijbeltje in de linkerhand) en een bril. Liep hij er zo bij in het dagelijks leven (anticipatoir socialiserend kledinggedrag?) of is hier sprake van een gala kostuum? De fotograaf heeft hem niet aan het lachen kunnen/willen krijgen. Met een aandoenlijke ernst kijkt het model naar de fotograaf.

Trouwen
Als0820BS Familie2 kinderen groot genoeg zijn gaan zij paren vormen en vaak ook trouwen ten einde een gezin te stichten. Het bruidspaar op plaatje 2a (de 1950er jaren) is niet naar de studio van de fotograaf gegaan, maar heeft gekozen voor een amateurkiek in de aller-eigenste biotoop van het huis. Het stemmig geklede stel, zij met een bos mimosa en hij met in het knoopsgat een anjer, poseert voor de ombouw van het opklapbed. Dat is bekleed met een gordijntje in een wel extreem 50ies motief! Grijs en geel, dobbystof?) Ook de accessoires, het portret van een manspersoon in uniform, dat schemerlampje en dat plaatje van een ballerina, horen hier voor 200%  thuis. We zouden bijna zeggen dat hier een begaafde styliste aan het werk is geweest. Hij kijkt naar haar, zij kijkt naar de fotograaf, allebei iets onwennig.

Aan het graf
Aan alles komt een einde, ook aan het leven van onze dierbaren. De uiterlijke vorm daarvan (de uitvaart) kan worden gefotografeerd en ingeplakt. De begrafenis op plaatje 2b (1910?) is meteen ook het oudste plaatje van deze aflevering. Een enorme grafzerk en een serie (letterlijk en figuurlijk) zeer gewichtige personen. Een van de zwaargewichten (weduwnaar? Beste vriend? Oom?) spreekt, gesteund door een uitgeschreven tekst, in welgekozen bewoordingen een indrukwekkende herdenkingsrede. Ernstig, maar toch ook verlevendigd door treffende anekdoten. De heren, allen met baard en snor, hebben bij dit ritueel als blijk van hun nederigheid hun hoeden afgenomen, de dames hebben ze juist opgehouden - net als trouwens de pastoor! Een vrouwelijk accent, verder versterkt door die jurkerige soutane? Of telt zo’n bonnet niet als hoed? Een stemmige plechtigheid ter herdenking van het einde van een zeer gewaardeerd leven.

Beter Beeld
De plaatjes uit deze rubriek zijn veel gedetailleerder te bekijken!
U kunt doorklikken naar mijn eigen website in opbouw, (http://www.peterschroderatb.nl/), daar wordt langzaam maar zeker een beeldbank opgebouwd waarin de plaatjes uit deze rubriek veel beter te zien zijn. Voor de kaarten bij deze aflevering kunt u doorklikken (en nog een paar keer doorklikken) naar:

1.a. baby
1.b. ouder worden
2.a. trouwen
2.b. begraven
© 2011 Peter Schröder
powered by CJ2