archiefvorig nr.lopend nr.

Nummer 5
Jaargang 8
23 december 2010
Vermaak en Genot > Naar de film delen printen terug
Kippen zonder kop Hans Knegtmans

In 2005 stelde ik voor de VN Detective & Thrillergids een quiz samen. De lezers moesten van 32 foto’s, alle afkomstig uit thrillerverfilmingen, raden op welk boek elke foto gebaseerd was. Toenmalig eindredactrice Anne Versloot en ik waren het erover eens dat we de lezers duidelijk moesten maken dat ze de auteur en titel van het boek moesten noemen, en niet de film. ‘Stel dat een van de foto’s afkomstig is uit de film Kippen zonder kop, van Eddy Terstall,’ zei ik, ‘gebaseerd op een boek van Saskia Noort, dan moet de lezer niet Kippen zonder kop van Eddy Terstall noemen, maar…’ ‘De eetclub, van Saskia Noort,’ zei Anne alert, alsof we samen een schetsje hadden ingestudeerd.

Uiteindelijk nam zij dit voorbeeld niet over, zogenaamd omdat de lezers in de war zouden kunnen raken van een niet-bestaande filmtitel. Met tegenzin verving ik Kippen door Betty et autres histoires van Claude Miller, de verfilming van het boek The Tree of Hands van Ruth Rendell. (Later ontdekte ik Anne’s werkelijke reden om mijn suggestie niet over te nemen. In dezelfde gids staat een vernietigend essay over Noorts schrijverschap, en kennelijk vond zij één keer afzeiken wel genoeg.)

Nu, vijf jaar later, draait de boekverfilming in de bioscoop. Helaas niet geregisseerd door Eddy Terstall maar door de minder getalenteerde Robert Jan Westdijk, die de oorspronkelijke boektitel intact heeft gehouden. In een van de eerste pagina’s van het boek worden alle personages geïntroduceerd als ondertekenaars van een rouwkaart, vanwege de dood van één van de vriendenclub uit het verhaal. Handig. Ik kopieerde die bladzijde, en had het ding tijdens lezing permanent bij de hand. Dat bleek geen overbodige luxe. Zeker de eerste helft van het boek is het niet te doen alle vijf stelletjes in het boek uit elkaar te houden.

Maar bij een film staat het bespottelijk als de regisseur gedurende 90 minuten linksboven in beeld een rouwkaart projecteert. Daardoor moest ik flink aan de bak om te begrijpen wie wie was, temeer omdat hun namen vaker genoemd worden wanneer over hen geroddeld wordt dan in dialoogvorm, en omdat Westdijk, net als Noort, geen moeite doet om de personages enig reliëf te geven. Daardoor kon ik, daags na de film, van de tien hoofdpersonen me er slechts zeven herinneren, en niet eens allemaal bij naam. Twee van de mannen en één vrouw bleken niet opgenomen te zijn in mijn langetermijngeheugen.

Het verhaal van de film laat zich eenvoudig samenvatten. De wat naiëve Karen en haar vriend Michel verruilen hun Amsterdamse grachtenpand voor een riante villa in Het Gooi. Daar wordt Karen ingepalmd door Hanneke, die haar introduceert bij drie andere vrouwen. Gezamenlijk vormen zij De Eetclub, die bij toerbeurt ten huize van een van de dames roddelt, eet en onwaarschijnlijk veel glazen witte wijn drinkt. Het duurt niet lang voor Karen, zo groen als ze is, ontdekt dat het niet allemaal pais en vree is in de villawijk. Zelf laat zij zich ook niet onbetuigd, en begint ze een seksrelatie met Simon, door zijn natuurlijke overwicht en zijn riante positie als vastgoedmagnaat het onbenoemde opperhoofd van de gemeenschap. Af en toe wordt iemand vermoord of maakt zich van kant.

Voor de acteurs is het geen doen iets aardigs te maken van hun karakterloze rollen. Versierder Thom Hoffman schmiert als Simon alsof hij in een parodie speelt (wat onbedoeld ook het geval is), en Bracha van Doesburgh probeert als Karen tevergeefs, haar transformatie van Bambi-achtig trutje tot onverschrokken speurneus geloofwaardig te maken. De enige fatsoenlijke acteerprestatie komt op rekening van Halina Reijn als Hanneke, die zich met overgave opwerpt als beschermengel van nieuwkomer Karen.

De vaak onverstaanbare dialogen (waarop Westdijk getuige zijn eerdere productie Phileine zegt sorry patent heeft) en de hemeltergende, opdringerige soundtrack vormen een laatste onneembare hindernis om genoegen te beleven aan de film. Ik ga nu iets opschrijven wat ik een paar dagen terug niet voor mogelijk had gehouden, maar eerlijk is eerlijk. Wie per se wil ontdekken waar De eetclub over gaat, moet zich verre houden van de film, en in plaats daarvan het boek van Saskia Noort lezen. Zo, het hoge woord is eruit!

Alsof de duivel er mee speelt, gaat de thriller Loft juist over vijf mannelijke vrienden. Vier van hen hebben een vaste partner maar, net als de mannen in De eetclub, spelen die de tweede viool. De steenrijke architect Matthias (Barry Atsma) heeft een aardigheidje bedacht voor zijn vrienden. Als mannen van de wereld gaan ze natuurlijk vreemd (behalve de onpeilbare single Rob), maar dat is altijd weer een heel gedoe. Daarom heeft Matthias in een net voltooid pand een zolderverdieping ingericht als luxe hotelsuite, en geeft hij elk van de vrienden een sleutel cadeau, zodat ze geen moeilijke afspraken met hun scharrel van het moment hoeven te maken.

Het ei van Columbus! Totdat een van hen een wildvreemde vrouw in het logeerbed aantreft, die door messteken is omgebracht. De film begint met de macabere ontdekking en onderzoekt daarna in flashbacks chronologisch wat aan het fatale incident voorafging. Loft is een remake van het Belgische kassucces uit 2008, dat bij ons nooit de bioscoop haalde. Van recensenten die beide versies hebben gezien begrijp ik dat de remake vrijwel even spannend en vakbekwaam gefilmd is als het origineel.

Hij mist echter – nog steeds volgens deze kenners – de subtiliteit van zijn voorganger. Dat is niet zo vreemd, gegeven dat Saskia Noort (daar heb je haar weer) voor de meeste dialogen verantwoordelijk is. Dan krijgt de kijker sowieso een overdosis van het HAVO-hulpwerkwoord ‘gaan’ te slikken, als in ‘dat ga je niet verder vertellen’ of het grapje ‘je gaat me niet met mijn vrouw alleen laten’. Ook kan hij zijn borst nat maken voor damesromanclichés. ‘Ik beloof je dat ik zal veranderen’ (Willem) of ‘Ik ben veranderd’ (Ann, vriendinnetje van psychiater Bart). Je voelt bijna het ongemak waarmee de gerenommeerde acteurs Fedja van Huêt en Jeroen van Koningsbrugge (de grappenmaker van het vijftal) dit soort banaliteiten uitspreken.
 
Ook moet de bezoeker zich voorbereiden op een hoog toneelgehalte. Vrijwel alle scenes spelen zich binnenskamers af, en de vrienden praten vijf kwartier in een uur, zij het een stuk intelligenter dan hun vrouwelijke tegenhangers in De eetclub. 

Maar zelfs behept met die tekortkomingen illustreert Loft dat we in Nederland heus wel een aardige film kunnen maken. Soms. En regisseuse Antoinette Beumer rehabiliteert zich ruimschoots voor het minder geslaagde De gelukkige huisvrouw.
 
******************************
Doe iets leuks met je geld:
Word donateur van De Leunstoel.


© 2010 Hans Knegtmans meer Hans Knegtmans - meer "Naar de film" -
Vermaak en Genot > Naar de film
Kippen zonder kop Hans Knegtmans
In 2005 stelde ik voor de VN Detective & Thrillergids een quiz samen. De lezers moesten van 32 foto’s, alle afkomstig uit thrillerverfilmingen, raden op welk boek elke foto gebaseerd was. Toenmalig eindredactrice Anne Versloot en ik waren het erover eens dat we de lezers duidelijk moesten maken dat ze de auteur en titel van het boek moesten noemen, en niet de film. ‘Stel dat een van de foto’s afkomstig is uit de film Kippen zonder kop, van Eddy Terstall,’ zei ik, ‘gebaseerd op een boek van Saskia Noort, dan moet de lezer niet Kippen zonder kop van Eddy Terstall noemen, maar…’ ‘De eetclub, van Saskia Noort,’ zei Anne alert, alsof we samen een schetsje hadden ingestudeerd.

Uiteindelijk nam zij dit voorbeeld niet over, zogenaamd omdat de lezers in de war zouden kunnen raken van een niet-bestaande filmtitel. Met tegenzin verving ik Kippen door Betty et autres histoires van Claude Miller, de verfilming van het boek The Tree of Hands van Ruth Rendell. (Later ontdekte ik Anne’s werkelijke reden om mijn suggestie niet over te nemen. In dezelfde gids staat een vernietigend essay over Noorts schrijverschap, en kennelijk vond zij één keer afzeiken wel genoeg.)

Nu, vijf jaar later, draait de boekverfilming in de bioscoop. Helaas niet geregisseerd door Eddy Terstall maar door de minder getalenteerde Robert Jan Westdijk, die de oorspronkelijke boektitel intact heeft gehouden. In een van de eerste pagina’s van het boek worden alle personages geïntroduceerd als ondertekenaars van een rouwkaart, vanwege de dood van één van de vriendenclub uit het verhaal. Handig. Ik kopieerde die bladzijde, en had het ding tijdens lezing permanent bij de hand. Dat bleek geen overbodige luxe. Zeker de eerste helft van het boek is het niet te doen alle vijf stelletjes in het boek uit elkaar te houden.

Maar bij een film staat het bespottelijk als de regisseur gedurende 90 minuten linksboven in beeld een rouwkaart projecteert. Daardoor moest ik flink aan de bak om te begrijpen wie wie was, temeer omdat hun namen vaker genoemd worden wanneer over hen geroddeld wordt dan in dialoogvorm, en omdat Westdijk, net als Noort, geen moeite doet om de personages enig reliëf te geven. Daardoor kon ik, daags na de film, van de tien hoofdpersonen me er slechts zeven herinneren, en niet eens allemaal bij naam. Twee van de mannen en één vrouw bleken niet opgenomen te zijn in mijn langetermijngeheugen.

Het verhaal van de film laat zich eenvoudig samenvatten. De wat naiëve Karen en haar vriend Michel verruilen hun Amsterdamse grachtenpand voor een riante villa in Het Gooi. Daar wordt Karen ingepalmd door Hanneke, die haar introduceert bij drie andere vrouwen. Gezamenlijk vormen zij De Eetclub, die bij toerbeurt ten huize van een van de dames roddelt, eet en onwaarschijnlijk veel glazen witte wijn drinkt. Het duurt niet lang voor Karen, zo groen als ze is, ontdekt dat het niet allemaal pais en vree is in de villawijk. Zelf laat zij zich ook niet onbetuigd, en begint ze een seksrelatie met Simon, door zijn natuurlijke overwicht en zijn riante positie als vastgoedmagnaat het onbenoemde opperhoofd van de gemeenschap. Af en toe wordt iemand vermoord of maakt zich van kant.

Voor de acteurs is het geen doen iets aardigs te maken van hun karakterloze rollen. Versierder Thom Hoffman schmiert als Simon alsof hij in een parodie speelt (wat onbedoeld ook het geval is), en Bracha van Doesburgh probeert als Karen tevergeefs, haar transformatie van Bambi-achtig trutje tot onverschrokken speurneus geloofwaardig te maken. De enige fatsoenlijke acteerprestatie komt op rekening van Halina Reijn als Hanneke, die zich met overgave opwerpt als beschermengel van nieuwkomer Karen.

De vaak onverstaanbare dialogen (waarop Westdijk getuige zijn eerdere productie Phileine zegt sorry patent heeft) en de hemeltergende, opdringerige soundtrack vormen een laatste onneembare hindernis om genoegen te beleven aan de film. Ik ga nu iets opschrijven wat ik een paar dagen terug niet voor mogelijk had gehouden, maar eerlijk is eerlijk. Wie per se wil ontdekken waar De eetclub over gaat, moet zich verre houden van de film, en in plaats daarvan het boek van Saskia Noort lezen. Zo, het hoge woord is eruit!

Alsof de duivel er mee speelt, gaat de thriller Loft juist over vijf mannelijke vrienden. Vier van hen hebben een vaste partner maar, net als de mannen in De eetclub, spelen die de tweede viool. De steenrijke architect Matthias (Barry Atsma) heeft een aardigheidje bedacht voor zijn vrienden. Als mannen van de wereld gaan ze natuurlijk vreemd (behalve de onpeilbare single Rob), maar dat is altijd weer een heel gedoe. Daarom heeft Matthias in een net voltooid pand een zolderverdieping ingericht als luxe hotelsuite, en geeft hij elk van de vrienden een sleutel cadeau, zodat ze geen moeilijke afspraken met hun scharrel van het moment hoeven te maken.

Het ei van Columbus! Totdat een van hen een wildvreemde vrouw in het logeerbed aantreft, die door messteken is omgebracht. De film begint met de macabere ontdekking en onderzoekt daarna in flashbacks chronologisch wat aan het fatale incident voorafging. Loft is een remake van het Belgische kassucces uit 2008, dat bij ons nooit de bioscoop haalde. Van recensenten die beide versies hebben gezien begrijp ik dat de remake vrijwel even spannend en vakbekwaam gefilmd is als het origineel.

Hij mist echter – nog steeds volgens deze kenners – de subtiliteit van zijn voorganger. Dat is niet zo vreemd, gegeven dat Saskia Noort (daar heb je haar weer) voor de meeste dialogen verantwoordelijk is. Dan krijgt de kijker sowieso een overdosis van het HAVO-hulpwerkwoord ‘gaan’ te slikken, als in ‘dat ga je niet verder vertellen’ of het grapje ‘je gaat me niet met mijn vrouw alleen laten’. Ook kan hij zijn borst nat maken voor damesromanclichés. ‘Ik beloof je dat ik zal veranderen’ (Willem) of ‘Ik ben veranderd’ (Ann, vriendinnetje van psychiater Bart). Je voelt bijna het ongemak waarmee de gerenommeerde acteurs Fedja van Huêt en Jeroen van Koningsbrugge (de grappenmaker van het vijftal) dit soort banaliteiten uitspreken.
 
Ook moet de bezoeker zich voorbereiden op een hoog toneelgehalte. Vrijwel alle scenes spelen zich binnenskamers af, en de vrienden praten vijf kwartier in een uur, zij het een stuk intelligenter dan hun vrouwelijke tegenhangers in De eetclub. 

Maar zelfs behept met die tekortkomingen illustreert Loft dat we in Nederland heus wel een aardige film kunnen maken. Soms. En regisseuse Antoinette Beumer rehabiliteert zich ruimschoots voor het minder geslaagde De gelukkige huisvrouw.
 
******************************
Doe iets leuks met je geld:
Word donateur van De Leunstoel.
© 2010 Hans Knegtmans
powered by CJ2