archiefvorig nr.lopend nr.

Nummer 5
Jaargang 8
23 december 2010
Beschouwingen > In de polder delen printen terug
Het recht op informatie Carlo van Praag

0709BS Computer
Er bestaat geen recht op informatie. Je hebt recht op leven of goed, maar inlichtingen behoren niet tot de grondrechten. Laat u niets wijsmaken door de cyberprofeten, de horizontalisten, de anarchisten, de overheidshaters, de transparantie-adepten en de hackende hypocrieten die geen boodschap hebben aan privacy totdat hun telefoon wordt afgeluisterd of hun post wordt onderschept.
Bepaalde individuen of collectiviteiten hebben onder bepaalde omstandigheden recht op bepaalde informatie. De Tweede Kamer behoort door het kabinet geïnformeerd te worden over het beleid, de NS is verplicht de reizigers op de hoogte te stellen van zich aankondigende vertragingen en de patiënt kan bij de dokter aanspraak maken op informatie omtrent zijn gezondheid. Maar los van dit soort voorwaardelijke rechten behoort informatie toe aan haar eigenaar die er vrij over kan beschikken en ervoor kan kiezen ze niet te openbaren. Ons leven hangt aan elkaar van achtergehouden of slechts aan geselecteerde anderen verstrekte, dus vertrouwelijke, informatie. Noch de samenleving, noch het individu gaat erop vooruit als alle informatie geopenbaard zou worden.

Toch is dat wat er nu in toenemende mate gebeurt. Niet omdat dat goed is voor ons, maar doordat het technisch mogelijk is geworden om zeeën van vertrouwelijke informatie aan de eigenaars te ontwringen en te publiceren. Deze transparantie betekent geen morele winst. Het feit dat inbrekers beschikken over beter gereedschap maakt fietsendiefstal en inbraak niet acceptabeler en het argument van de dief dat hij de samenleving door een herverdeling van het bezit rechtvaardiger maakt wordt door geen weldenkend mens serieus genomen.
De onthullingen die nu over ons worden uitgestort dragen ook niet bij aan een beter functionerende samenleving. In tegendeel: zij leiden tot een verstroeving van de communicatie en belemmering van het maatschappelijk verkeer. Die diplomaten zullen hun vertrouwelijke mededelingen voortaan versleutelen, hetgeen leidt tot een wapenwedloop met de hackers die bepaald geen tijdwinst oplevert. Of zij zullen steeds zwijgzamer worden hetgeen tot informatiearmoede leidt.

In de jaren zeventig kon je elke overheidsinstelling zomaar binnenlopen zonder dat naar je bedoeling werd gevraagd. Die vrijheid bleek niet meer houdbaar en in de loop van de tijd werden alle kantoren, hoe gering ook het strategisch belang van de daar uitgevoerde werkzaamheden, voorzien van elektronische poorten en beveiligingscordons. Het kost je gemiddeld een minuut of tien extra om je contactpersoon te bereiken. Die moet er trouwens speciaal voor naar beneden komen om je op te halen. Leve de efficiency!

En terwijl ik dit schrijf vindt op mijn computer een veldslag plaats tussen het toegang zoekende gespuis en mijn beveiligingstroepen waardoor de tekst ineens bevriest en geen enkel commando zich nog aan de toetsen laat ontlokken. Bravo! Leve ook de hackers en virusverspreiders die Microsoft uit de goedheid huns harten steeds maar attenderen op zwakke onderdelen van de software, zodat deze voortdurend verbeterd kan worden.

Het is opmerkelijk hoeveel sympathie Assange geniet en welke nobele bedoelingen hem worden toegeschreven. Geen mens wenst hem eigenlijk in de gevangenis. We moeten hem vooral op zijn woord geloven als hij zegt dat hij de troepen in Afghanistan met zijn onthullingen niet in gevaar zal brengen. En we moeten ons vooral verkneukelen als de servers van Mastercard en Visa worden platgelegd door sympathisanten van de grote onthuller. Eigen schuld! Hadden die bedrijven zich maar niet in de strijd moeten mengen. Maar wie controleert het digitaal actiegroepje, zonder woordvoerder, zonder adres, zonder aanspreekpunt, dat zo’n wapenfeit op zijn naam heeft gebracht? Wie garandeert mij dat zo’n splintergroepje (want met veel hoef je niet te zijn) de volgende keer niet de ING of de NRC of Pro-Rail of mijn zorgverzekering als mikpunt kiest? Of dat dergelijke digitale terroristen zich van sterkere wapens gaan bedienen dan een denial-of-service aanval?

Volgens communicatiedeskundige Peter Schouten moeten dergelijke acties in principe worden toegestaan. Zij zijn in wezen niet verschillend van fysieke betogingen die ook gepaard gaan met verstopping, maar dan van straten of fabriekspoorten (NRC van 14 december 2010). Een betoging wordt gedefinieerd als ‘een uiting van gedachten, gevoelens of overtuigingen in min of meer collectief verband’ en een denial-of-service aanval voldoet volgens Schouten aan deze definitie. Schouten geeft toe dat fysieke betogers wel eerst een aanvraag moeten indienen en dat de burgemeester een betoging kan beëindigen als de gezondheid, een verkeersbelang of de openbare orde in het geding zijn. Hij stelt voor dergelijke wetgeving uit te breiden tot de betogers in cyberspace. Alsof die digitale acties uitgaan van een organisatie met een adres en een aanspreekbare vertegenwoordiger! Zij worden gedragen door een handjevol anonieme individuen, soms door eenlingen. Alsof die toestemming aan de burgemeester gaan vragen! Ik zou eerder de andere kant opgaan en fysieke betogingen in een strenger keurslijf willen snoeren. Sommige beroepsgroepen bezitten een onevenredige macht ‘hun gedachten, gevoelens of overtuigingen’ aan de wereld op te dringen. Met een paar dozijn dwars geplaatste vrachtwagens blokkeer je het verkeer in een heel land.

Ik besef heel goed dat ik de technologische ontwikkeling niet kan terugdraaien. Ik besef ook heel goed dat ik, werkend op deze computer en gebruik makend van het internet mijn privacy in de waagschaal stel. Het gewonnen comfort weegt vooralsnog op tegen het risico. Maar ik sta niet te juichen bij de successen van Assange en zijn maats en ik denk niet dat wij er met zijn allen op vooruitgaan. Een oplossing heb ik niet. Doe maar wat meer repressie!
 
****************************************************
De Leunstoel wordt uitgegeven door Het Genootschap De Leunstoel.
Leden van het Genootschap zijn: Jaap van Lakerveld, Katharina Kouwenhoven, Henk Klaren, Dik Kruithof, Gábor Budavári, Michiel van der Mast, Maeve van der Steen, Willem Minderhout, Joop Quint, Michiel Hoorweg, Hans Meijer, Gerbrand Muller, Peter Schröder, Carlo van Praag, Rob Kieft, Ruud van Ruijven, Frits Hoorweg, Tom Duijkers en Ruud Klein.


© 2010 Carlo van Praag meer Carlo van Praag - meer "In de polder" -
Beschouwingen > In de polder
Het recht op informatie Carlo van Praag
0709BS Computer
Er bestaat geen recht op informatie. Je hebt recht op leven of goed, maar inlichtingen behoren niet tot de grondrechten. Laat u niets wijsmaken door de cyberprofeten, de horizontalisten, de anarchisten, de overheidshaters, de transparantie-adepten en de hackende hypocrieten die geen boodschap hebben aan privacy totdat hun telefoon wordt afgeluisterd of hun post wordt onderschept.
Bepaalde individuen of collectiviteiten hebben onder bepaalde omstandigheden recht op bepaalde informatie. De Tweede Kamer behoort door het kabinet geïnformeerd te worden over het beleid, de NS is verplicht de reizigers op de hoogte te stellen van zich aankondigende vertragingen en de patiënt kan bij de dokter aanspraak maken op informatie omtrent zijn gezondheid. Maar los van dit soort voorwaardelijke rechten behoort informatie toe aan haar eigenaar die er vrij over kan beschikken en ervoor kan kiezen ze niet te openbaren. Ons leven hangt aan elkaar van achtergehouden of slechts aan geselecteerde anderen verstrekte, dus vertrouwelijke, informatie. Noch de samenleving, noch het individu gaat erop vooruit als alle informatie geopenbaard zou worden.

Toch is dat wat er nu in toenemende mate gebeurt. Niet omdat dat goed is voor ons, maar doordat het technisch mogelijk is geworden om zeeën van vertrouwelijke informatie aan de eigenaars te ontwringen en te publiceren. Deze transparantie betekent geen morele winst. Het feit dat inbrekers beschikken over beter gereedschap maakt fietsendiefstal en inbraak niet acceptabeler en het argument van de dief dat hij de samenleving door een herverdeling van het bezit rechtvaardiger maakt wordt door geen weldenkend mens serieus genomen.
De onthullingen die nu over ons worden uitgestort dragen ook niet bij aan een beter functionerende samenleving. In tegendeel: zij leiden tot een verstroeving van de communicatie en belemmering van het maatschappelijk verkeer. Die diplomaten zullen hun vertrouwelijke mededelingen voortaan versleutelen, hetgeen leidt tot een wapenwedloop met de hackers die bepaald geen tijdwinst oplevert. Of zij zullen steeds zwijgzamer worden hetgeen tot informatiearmoede leidt.

In de jaren zeventig kon je elke overheidsinstelling zomaar binnenlopen zonder dat naar je bedoeling werd gevraagd. Die vrijheid bleek niet meer houdbaar en in de loop van de tijd werden alle kantoren, hoe gering ook het strategisch belang van de daar uitgevoerde werkzaamheden, voorzien van elektronische poorten en beveiligingscordons. Het kost je gemiddeld een minuut of tien extra om je contactpersoon te bereiken. Die moet er trouwens speciaal voor naar beneden komen om je op te halen. Leve de efficiency!

En terwijl ik dit schrijf vindt op mijn computer een veldslag plaats tussen het toegang zoekende gespuis en mijn beveiligingstroepen waardoor de tekst ineens bevriest en geen enkel commando zich nog aan de toetsen laat ontlokken. Bravo! Leve ook de hackers en virusverspreiders die Microsoft uit de goedheid huns harten steeds maar attenderen op zwakke onderdelen van de software, zodat deze voortdurend verbeterd kan worden.

Het is opmerkelijk hoeveel sympathie Assange geniet en welke nobele bedoelingen hem worden toegeschreven. Geen mens wenst hem eigenlijk in de gevangenis. We moeten hem vooral op zijn woord geloven als hij zegt dat hij de troepen in Afghanistan met zijn onthullingen niet in gevaar zal brengen. En we moeten ons vooral verkneukelen als de servers van Mastercard en Visa worden platgelegd door sympathisanten van de grote onthuller. Eigen schuld! Hadden die bedrijven zich maar niet in de strijd moeten mengen. Maar wie controleert het digitaal actiegroepje, zonder woordvoerder, zonder adres, zonder aanspreekpunt, dat zo’n wapenfeit op zijn naam heeft gebracht? Wie garandeert mij dat zo’n splintergroepje (want met veel hoef je niet te zijn) de volgende keer niet de ING of de NRC of Pro-Rail of mijn zorgverzekering als mikpunt kiest? Of dat dergelijke digitale terroristen zich van sterkere wapens gaan bedienen dan een denial-of-service aanval?

Volgens communicatiedeskundige Peter Schouten moeten dergelijke acties in principe worden toegestaan. Zij zijn in wezen niet verschillend van fysieke betogingen die ook gepaard gaan met verstopping, maar dan van straten of fabriekspoorten (NRC van 14 december 2010). Een betoging wordt gedefinieerd als ‘een uiting van gedachten, gevoelens of overtuigingen in min of meer collectief verband’ en een denial-of-service aanval voldoet volgens Schouten aan deze definitie. Schouten geeft toe dat fysieke betogers wel eerst een aanvraag moeten indienen en dat de burgemeester een betoging kan beëindigen als de gezondheid, een verkeersbelang of de openbare orde in het geding zijn. Hij stelt voor dergelijke wetgeving uit te breiden tot de betogers in cyberspace. Alsof die digitale acties uitgaan van een organisatie met een adres en een aanspreekbare vertegenwoordiger! Zij worden gedragen door een handjevol anonieme individuen, soms door eenlingen. Alsof die toestemming aan de burgemeester gaan vragen! Ik zou eerder de andere kant opgaan en fysieke betogingen in een strenger keurslijf willen snoeren. Sommige beroepsgroepen bezitten een onevenredige macht ‘hun gedachten, gevoelens of overtuigingen’ aan de wereld op te dringen. Met een paar dozijn dwars geplaatste vrachtwagens blokkeer je het verkeer in een heel land.

Ik besef heel goed dat ik de technologische ontwikkeling niet kan terugdraaien. Ik besef ook heel goed dat ik, werkend op deze computer en gebruik makend van het internet mijn privacy in de waagschaal stel. Het gewonnen comfort weegt vooralsnog op tegen het risico. Maar ik sta niet te juichen bij de successen van Assange en zijn maats en ik denk niet dat wij er met zijn allen op vooruitgaan. Een oplossing heb ik niet. Doe maar wat meer repressie!
 
****************************************************
De Leunstoel wordt uitgegeven door Het Genootschap De Leunstoel.
Leden van het Genootschap zijn: Jaap van Lakerveld, Katharina Kouwenhoven, Henk Klaren, Dik Kruithof, Gábor Budavári, Michiel van der Mast, Maeve van der Steen, Willem Minderhout, Joop Quint, Michiel Hoorweg, Hans Meijer, Gerbrand Muller, Peter Schröder, Carlo van Praag, Rob Kieft, Ruud van Ruijven, Frits Hoorweg, Tom Duijkers en Ruud Klein.
© 2010 Carlo van Praag
powered by CJ2