archiefvorig nr.lopend nr.

Nummer 14
Jaargang 7
20 mei 2010
Vermaak en Genot > De wereldliteratuur roept delen printen terug
Aan vernieuwing toe (1) Willem Minderhout

0714VG Marnix
Het Wilhelmus
Begrijp me niet verkeerd: ik vind Het Wilhelmus een prachtig lied met een grote historische betekenis. Het geeft duidelijk de worsteling aan van de plaatsvervanger van een soeverein vorst die tegen die vorst in opstand is gekomen. Het viel niet mee om dat in die ‘vroegmoderne tijd’, te rechtvaardigen. Die worsteling tussen feodale trouw en nationaal belang is treffend weergegeven in ons volkslied en het zou om die reden op iedere middelbare school gelezen en uitgelegd moeten worden.
.
Laatst was ik bij een ‘inburgeringsceremonie’. Het was een alleszins geslaagde bijeenkomst, die werd afgesloten met samenzang van het eerste en zesde couplet van het Wilhelmus. De meeste Nederlanders kunnen daar – dankzij het voetbal – wel een paar flarden van meezingen. Ik betwijfel echter of de tekst voor hen meer betekent dan ‘Ozewiezewoze’. Wie weet waarom Willem beweert dat hij ‘de koning van Hispanje altijd geëerd’ had? Die had hij toch juist afgezworen en weggejaagd? En weten ze dat ‘Oranje’ het onbeduidende prinsdom Orange was? Een mooie maar lege titel waarop de koning van Pruisen net zoveel, zo niet meer, recht had dan de Nassau-Dietzen, die na de kinderloze stadhouder-koning Willem III de plaats van de Oranje Nassau’s innamen?

En wat moet die kersverse Nederlander met de nadruk op het feit dat Willem ‘van Duitsen bloed’ was? Om nog maar te zwijgen over dat zesde couplet. Hebben ze net uitgelegd gekregen dat in Nederland kerk en staat gescheiden zijn, moeten ze leren om uit volle borst ‘mijn schild ende betrouwen zijt gij o God mijn Heer’ te zingen! Dat couplet krijg ik in ieder geval niet uit mijn agnostische strot.

In deze tijden waarin velen hunkeren naar de geborgenheid van een nationale identiteit kun je natuurlijk niet zomaar het Volkslied afschaffen. Gelukkig is er een heel goed – en ook tamelijk klassiek – alternatief.

Want0714VG Wilhelmus wat vormt volgens menigeen de kern van het Nederlanderschap? De individuele vrijheid. We zijn er allemaal van overtuigd dat het goed gaat als iedereen gewoon dat kan doen wat hij het liefste doet. We zijn ons echter ook bewust van de schaduwzijde van deze individuele vrijheid: de vrijheid van de een kan wel eens op gespannen voet staan met de vrijheid van de ander. We moeten de buren geen overlast bezorgen. Laten we daarom alles doen wat we willen, zonder te schreeuwen en zonder te gillen.

Om deze vrijheid binnen de grenzen van de overlast te houden hebben we wel een moreel gezag nodig. Een soort hoofdzuster, laten we haar ‘koningin’ noemen, die zorgt dat alles ordelijk verloopt door ons af en toe vriendelijk doch beslist te vermanen.

Kortom ik stel voor om het lied ‘Ja zuster, nee zuster’ – maar dan als ‘Ja Bea, nee Bea’ – uit te roepen tot het nieuwe volkslied van Nederland!

Voor wie het lied iets te frivool vindt: de tekstdichter, Annie M.G. Schmidt, is in Kapelle-Biezelinge geboren, net als Jan Peter Balkenende. Dat zit dus wel goed.

Niet met de deuren slaan!
Ja Bea, nee Bea!
Niet op de stoelen staan!
Ja Bea, nee Bea!
Denk aan de buren!
Ja Bea, nee Bea!
't Zijn heel dunne muren!
Ja Bea, nee Bea!
Laten we allemaal doen wat we willen
Zonder te schreeuwen en zonder te gillen
Doe wat je het liefste doet
Ja Bea, nee Bea
Dan is het altijd goed
Ja Bea, nee Bea, ja Bea, nee Bea, ja Bea, nee Bea

Volgende keer het tweede deel van ‘Aan vernieuwing toe’: De Internationale’.
 
********************************
Doe iets leuks met je geld:
Word donateur van De Leunstoel.


© 2010 Willem Minderhout meer Willem Minderhout - meer "De wereldliteratuur roept" -
Vermaak en Genot > De wereldliteratuur roept
Aan vernieuwing toe (1) Willem Minderhout
0714VG Marnix
Het Wilhelmus
Begrijp me niet verkeerd: ik vind Het Wilhelmus een prachtig lied met een grote historische betekenis. Het geeft duidelijk de worsteling aan van de plaatsvervanger van een soeverein vorst die tegen die vorst in opstand is gekomen. Het viel niet mee om dat in die ‘vroegmoderne tijd’, te rechtvaardigen. Die worsteling tussen feodale trouw en nationaal belang is treffend weergegeven in ons volkslied en het zou om die reden op iedere middelbare school gelezen en uitgelegd moeten worden.
.
Laatst was ik bij een ‘inburgeringsceremonie’. Het was een alleszins geslaagde bijeenkomst, die werd afgesloten met samenzang van het eerste en zesde couplet van het Wilhelmus. De meeste Nederlanders kunnen daar – dankzij het voetbal – wel een paar flarden van meezingen. Ik betwijfel echter of de tekst voor hen meer betekent dan ‘Ozewiezewoze’. Wie weet waarom Willem beweert dat hij ‘de koning van Hispanje altijd geëerd’ had? Die had hij toch juist afgezworen en weggejaagd? En weten ze dat ‘Oranje’ het onbeduidende prinsdom Orange was? Een mooie maar lege titel waarop de koning van Pruisen net zoveel, zo niet meer, recht had dan de Nassau-Dietzen, die na de kinderloze stadhouder-koning Willem III de plaats van de Oranje Nassau’s innamen?

En wat moet die kersverse Nederlander met de nadruk op het feit dat Willem ‘van Duitsen bloed’ was? Om nog maar te zwijgen over dat zesde couplet. Hebben ze net uitgelegd gekregen dat in Nederland kerk en staat gescheiden zijn, moeten ze leren om uit volle borst ‘mijn schild ende betrouwen zijt gij o God mijn Heer’ te zingen! Dat couplet krijg ik in ieder geval niet uit mijn agnostische strot.

In deze tijden waarin velen hunkeren naar de geborgenheid van een nationale identiteit kun je natuurlijk niet zomaar het Volkslied afschaffen. Gelukkig is er een heel goed – en ook tamelijk klassiek – alternatief.

Want0714VG Wilhelmus wat vormt volgens menigeen de kern van het Nederlanderschap? De individuele vrijheid. We zijn er allemaal van overtuigd dat het goed gaat als iedereen gewoon dat kan doen wat hij het liefste doet. We zijn ons echter ook bewust van de schaduwzijde van deze individuele vrijheid: de vrijheid van de een kan wel eens op gespannen voet staan met de vrijheid van de ander. We moeten de buren geen overlast bezorgen. Laten we daarom alles doen wat we willen, zonder te schreeuwen en zonder te gillen.

Om deze vrijheid binnen de grenzen van de overlast te houden hebben we wel een moreel gezag nodig. Een soort hoofdzuster, laten we haar ‘koningin’ noemen, die zorgt dat alles ordelijk verloopt door ons af en toe vriendelijk doch beslist te vermanen.

Kortom ik stel voor om het lied ‘Ja zuster, nee zuster’ – maar dan als ‘Ja Bea, nee Bea’ – uit te roepen tot het nieuwe volkslied van Nederland!

Voor wie het lied iets te frivool vindt: de tekstdichter, Annie M.G. Schmidt, is in Kapelle-Biezelinge geboren, net als Jan Peter Balkenende. Dat zit dus wel goed.

Niet met de deuren slaan!
Ja Bea, nee Bea!
Niet op de stoelen staan!
Ja Bea, nee Bea!
Denk aan de buren!
Ja Bea, nee Bea!
't Zijn heel dunne muren!
Ja Bea, nee Bea!
Laten we allemaal doen wat we willen
Zonder te schreeuwen en zonder te gillen
Doe wat je het liefste doet
Ja Bea, nee Bea
Dan is het altijd goed
Ja Bea, nee Bea, ja Bea, nee Bea, ja Bea, nee Bea

Volgende keer het tweede deel van ‘Aan vernieuwing toe’: De Internationale’.
 
********************************
Doe iets leuks met je geld:
Word donateur van De Leunstoel.
© 2010 Willem Minderhout
powered by CJ2