archiefvorig nr.lopend nr. |
||||
Nummer 6 Jaargang 7 14 januari 2010 |
|
|||||||||||||||||||||||||||||
Vermaak en Genot > Was er nog wat op de tv? | ||||
Patiënt overleden. Operatie geslaagd? | Frits Hoorweg | |||
Tegen het einde van de uitzending stond de presentator verbouwereerd in de camera te kijken. Hij had het zich anders voorgesteld. Het verpleeghuis dat hij aan het reorganiseren was werd door de autoriteiten gesloten, vanwege klachten over mishandeling. Terwijl de patiënten in ambulances werden geladen zocht hij wanhopig naar een passende afsluiting. ‘Can Gerry Robinson fix dementia care homes?’ (BBC 2, dinsdag 15 december) was de uitdagende titel van zijn programma en blijkbaar was het antwoord: ‘Nee!’ Dat had hij misschien moeten zeggen, maar hij had een andere tekst. Iets als: ‘Het is een schande zoals wij de zorg voor onze demente ouderen hebben geregeld en het is heel moeilijk er iets aan te veranderen’. Zonder iets aan die conclusie af te doen had ik enige introspectie ook wel op z’n plaats gevonden. Want had hij het wel goed aangepakt?
Die vraag is niet eenvoudig te beantwoorden. Het was fascinerende televisie, maar wat de bedoeling van het project (kon je het wel zo noemen?) was werd niet uitgelegd. Zonder veel introductie liep je, zo’n programma moet natuurlijk vaart hebben, met de presentator door een verzorgingshuis. Achter een deur hoorde je iemand klagend roepen. Hij ging de kamer binnen en vond daar een man die om hulp riep. ‘Waarom komt de verpleger niet?’ vroeg Gerry. ‘Hebt u geen bel, of zo?’ De man wees naar het belkoord dat boven zijn bed hing, voor hem onbereikbaar doordat iemand het had opgeknoopt. Gerry haalde de knoop eruit en trok aan het koord. Aan de verpleegster die vervolgens verscheen vroeg hij waarom dat koord opgeknoopt was. Daar kwam geen duidelijk antwoord op en ook de vervolgvraag of het meer gebeurde werd met een verlegen schouderophalen afgedaan. Vervolgens zag de kijker hoe Robinson, in de camera kijkend, concludeerde dat hier iets heel erg fout was.
Groot is Gerry’s verbazing als hij hoort dat het tehuis van de een of andere inspectie de waardering ‘voldoende’ heeft gekregen, een opwaardering sinds de vorige keer. Misschien is dat wel gespeelde verbazing. Ik kijk er in ieder geval niet van op. Zo’n inspectie is min of meer gedwongen (anders gaan ze bij de rechter voor schut) volgens een welbekende procedure de met de sector overeengekomen checklist af te werken en dan loop je het gevaar van trivialiteit. De leiding van zo’n huis kan zich goed prepareren en de inspecteur ‘durft’ niet gewoon meer om zich heen te kijken. Want waar zou het resultaat van dat kijken moeten worden vastgelegd?
Die opwaardering hielp natuurlijk niet maar toch wist de presentator de directeur (of het bestuur?) te overtuigen dat het nog veel beter kon en moest. Hij stelde een ander centrum als voorbeeld. Er werden een paar nieuwe verplegers en een opleider in huis gehaald. Laatstgenoemde wist de staf voldoende te enthousiasmeren om een begin van verandering te realiseren. Na enkele weken kwam de klad er echter weer in. Het was duidelijk dat Gerry de directrice daar op aan keek, hoewel dat aanvankelijk niet werd uitgesproken. De kijker was getuige van moeizame gesprekken waarin veel stiltes vielen. Vervolgens sprak de presentator zijn twijfels uit tegenover de voorzitter van het bestuur, althans ik neem aan dat dat haar functie was; in het programma werd niet veel aandacht aan formaliteiten besteed. Deze sprak haar vertrouwen in de directrice uit.
De climax naderde. Opeens ‘moest’ de directrice er een weekje tussenuit, ver weg naar een warm land, samen met de voorzitter van het bestuur! Van deze intieme alliantie keek ik nogal op, maar Robinson blijkbaar niet; er werd in het programma niets over gezegd. (Ik ben geen voorstander van het uitbannen van vriendschap en verliefdheid op het werk, maar dit gaat wel erg ver.) Tijdens hun afwezigheid nam de directeur van het eerder genoemde ‘voorbeeldtehuis’ de leiding tijdelijk over. In amper een week werd een totale metamorfose bewerkstelligd. De inrichting van het huis, de wijze waarop de patiënten werden bejegend en de onderlinge omgangsvormen, alles werd anders.
En toen gebeurde er iets opmerkelijks. De gewijzigde omgangsvormen leidden ertoe dat enkele personeelsleden naar buiten kwamen met klachten over misdragingen van anderen. Die klachten waren zo serieus dat ze gemeld moesten worden. Ze werden bekeken, misschien wel door dezelfde inspectie die de zaak eerst een voldoende had gegeven, en daarin werd aanleiding gevonden het tehuis te sluiten.
Robinson zat in dit project min of meer in de rol van organisatieadviseur. Nu kent dat vak vele verschijningsvormen, maar er zijn twee ijzeren wetten waar zo iemand zich aan moet houden: zorg dat je één opdrachtgever hebt en dat er een ondubbelzinnige opdracht is. Mij was in dit geval om te beginnen niet duidelijk wie de opdrachtgever was. De directrice? Ik denk het niet. Het bestuur? Zou kunnen, maar toch niet van harte, leek het. De BBC was natuurlijk medeopdrachtgever en die had misschien wel andere belangen dan het bestuur van dat ene verpleeghuis. Van een formele opdracht was voor zover ik kon waarnemen geen sprake. Het is ook de vraag of het in overeenstemming met Gerry Robinsons karakter zou zijn geweest om zich aan zoiets te houden. Hij is namelijk een business tycoon die niet gewend is een ondergeschikte rol te spelen.
Het was, denk ik te kunnen stellen, een slecht project, maar geweldige televisie.
****************************
De Leunstoel wordt uitgegeven door:
Het Genootschap De Leunstoel.
Word lid! Ga naar: www.deleunstoel.nl/colofon.php |
||||
© 2010 Frits Hoorweg | ||||
powered by CJ2 |