Is water gezond?

De hedendaagse Nederlander wil gezond leven en wil dus van alles (voedsel, meubilair, milieu, sport) graag weten of het ‘gezond’ is. Of het bijdraagt tot zijn/haar gezondheid. Graag duidelijkheid: een keur, stempel, zegen, paraaf, certificaat of diploma van een deskundig gezelschap, dan weten we waaraan we toe zijn. Een groot verlangen naar zekerheid dat steeds moeilijker te bevredigen valt, naarmate we in onze complexe wereld meer weten van meer dingen. Is sport gezond? Ja en nee, voor een lang leven moet met afgepaste mate worden gesport. Stuurt men aan op een sporthart dan kan er niet vaak genoeg gesport worden.

70% van het aardoppervlak ligt onder water. Alle leven op aarde maakt gebruik van water. Is water gezond? Zeker, maar het kan ook ongezond uitpakken. De watereigenschappen die een gezond leven bevorderen (we laten de verontreinigingen even buiten beschouwing) zijn niet absoluut, maar sterk afhankelijk van de context van het gebruik. Is dat duidelijk? Voor je het weet ontpopt water zich als een Waterwolf in schaapskleren!

Watervergiftiging

Denk aan het bericht van 30 oktober 2009: Een Amerikaans radiostation moet 16.5 miljoen dollar schadevergoeding betalen aan de familie van Jennifer Strange uit Sacramento, omdat Jennifer bezweek na een door het radiostation georganiseerde wedstrijd klemzuipen met water. 20 overmoedige/zwakbegaafde deelnemers moesten zoveel mogelijk water drinken zonder het weer uit te plassen. Dat werd Jennifer fataal. Ze overleed aan acute watervergiftiging. Je maakt wat mee!

Een buitje frisse meiregen is goed voor het gewas, maar een stortvloed die een bewoond of bebouwd gebied overstroomt (hier te lande vroeger ook wel aangeduid als Waterwolf, uiteindelijk verjaagd door de door Vondel bezongen Landleeuw) draagt niet bij aan de (volks)gezondheid. Moeilijk hoor. Deze tweeslachtigheid kan goed worden toegelicht met twee prentbriefkaarten met foto’s gemaakt in de Parijse wijk Grenelle (XVeme), verstuurd rond 1910.

Watertoren

Op kaart 1 een toren van gietijzer midden op de avenue de Breteuil. Een prachtige toren met drie verdiepingen en een koepelvormige spits, verbonden door een wenteltrap. Op de achtergrond zijn de Eiffeltoren en het reuzenrad op de juiste plaats ingetekend, in de lucht hangt de artist’s impression van een Zeppelin. Wat doet die toren daar? Hij markeert de daar tussen 1833 en 1841 aangeboorde artesische put. Parijs midden 19^e eeuw: veel mensen bij elkaar in niet altijd hygiënische omstandigheden. Onvoldoende beschikbaarheid van betrouwbaar drinkwater, epidemieën van tyfus en cholera, u kent het verhaal. Dan is er de ondernemer Louis Georges Mulot die op een suggestie van de geleerde François Arago, toendertijd ook burgemeester van Parijs, naar drinkwater gaat boren. Niet om dat vervolgens naar boven te pompen, maar met het idee dat de in de kalksteen aanwezig grondwatervoorraad vanzelf naar boven zal komen. Hoe dat? Wel Mulot zit daar op ongeveer het laagste punt van het bekken van Parijs (te zien als een aantal op elkaar gestapelde schotelvormige lagen rots van uiteenlopende samenstelling), als het even meezit staat het grondwater daar onder voldoende druk om ‘vanzelf’ aan de oppervlakte te komen. Mulot hoopt op een artesische put, genoemd naar de uitvinding (1126) van de monniken uit de abdij van Lillers in Artesië (Artois).

Louis Pasteur

En het lukt: op 548 meter wordt mooi water aangeboord dat met een vaartje van 1000 kuub per dag naar boven komt. Het water wordt gratis ter beschikking gesteld van de bevolking en de daartoe benodigde installatie werd ondergebracht in die toren. Mooie grote toren van 43 meter hoog die stand hield tot 1903 en toen vervangen werd door een meer laag-bij-de grondse fontein, waarop een standbeeld van Louis Pasteur (Het Institut Pasteur staat in de buurt, ongeveer op de plaats waar ooit de grote abattoirs van Vaugirard stonden, de abattoirs généraux en l’abattoir hippopahgique, het slachthuis waarin afgedankte paarden voor consumptie geschikt werden gemaakt). De kaart werd op 12 januari 1911 (de toren is dan al 8 jaar verdwenen) verstuurd door (onleesbaar) aan Leo onleesbaar in onleesbaar. De afzender bedankt voor een kaart van Leo en is blij dat Leo in goede gezondheid verkeert. Hij verheugt zich ook op het aanstaande bezoek van Leo en zijn vrouw Marthe.

Overstroming

Schoon en gezond water voor de Parijzenaars. Maar het kan verkeren en enkele jaren later liet het oer-element water zich in Grenelle van een heel andere kant zien: als de veel minder natuurzuivere (zoetwater) Waterwolf. In januari 1910 trad het water van de Seine in Parijs ruim buiten de haar toebedachte oevers (het ging toen om een hoeveelheid van 2400 kuub per seconde) en liepen de onderverdiepingen onder water. 20.000 Huizen werden getroffen door deze overstroming, die enkele weken duurde. Op kaart 2 zien we het ongezonde water boven de Boulevard Grenelle waar mannen met petten in bootjes bezig zijn met de redding/evacuatie van bewoners. Er zijn ook plankieren aangelegd om de huizen te kunnen bereiken. Ditmaal werd de kaart op 8 februari 1910 verstuurd door onleesbaar aan mevrouw Olivier, schoolhoofd in Bordeaux. Ook nu weer de vragen naar de gezondheid, maar ditmaal wordt ook ingegaan op de actualiteit, zoals zichtbaar op de kaart: Ik stuur je deze kaart om je te kunnen laten zien welke ramp ons in Parijs is overkomen. Het is afschuwelijk om aan te zien. De tijd heeft inmiddels de scherpe kantjes gesleten van de aanblik van de ramp, het ziet er niet angstaanjagend uit.

 

************************