archiefvorig nr.lopend nr.

Nummer 12
Jaargang 21
21 maart 2024
Nummer 13 verschijnt op
4 april 2024
Beschouwingen > Het leven zelf delen printen terug
Het privé domein ... * Willem Minderhout

1801BS CloudcuckooiCloud Cuckoo Land

Dit nummer van De Leunstoel heeft als thema ‘privacy’. Zelfs de tamelijk puristische hoofdredacteur had daar blijkbaar geen Nederlandse term voor voorhanden. Wij Nederlanders spreken het meestal uit als ‘praaivasie’, waaruit blijkt dat de Amerikaanse invloed hier te lande groter is dan de Britse. Britten noemen het immers ‘privvesie’. Maar wat is het eigenlijk? Als we naar onze Duitse en Franse vrienden kijken ontdekken we woorden als ‘intimité’, ‘vie privée’ en ‘Privatsphäre’, die ook niet echt appelleren aan de Nederlandse gevoelswaarde.

Is ‘praaivasie’ dan een volksvreemd verschijnsel? Veel reizigers die voor het eerst ons land bezoeken denken van wel. Huizen met grote ramen zonder al te veel gordijnen lijken uit te nodigen om naar binnen te gluren. Onze ‘Privatsphäre’ lijkt een soort kijkdoos, waarbinnen slechts de grootste ‘intimités’ aan het gezicht onttrokken worden. Deze eerste indruk is, zoals u weet, fout. Je kunt de meeste huiskamers binnenkijken, maar je wordt niet geacht om dat ook daadwerkelijk te doen. Wij Nederlanders schermen wel degelijk ons privédomein, als we het zo mogen noemen, af.

Hoewel? Gaat dat nog op? Was ‘privé-domein’ niet de naam van een beroemde reeks autobiografieën, waarin de auteurs ons juist uitnodigden om hun aller intiemste privéleven te betreden? De autobiografie is desondanks een omslachtige poging om het private publiek te maken die gedoemd is te mislukken. In ‘De God Denkbaar, Denkbaar de God’ van W.F. Hermans beschrijft commissaris Kassaar zijn streven als zeventienjarige jongen om zijn leven te beschrijven. Om dit überhaupt een kans van slagen te geven besluit hij de fotografie te hulp te roepen. Hij ‘ging er toe over iedere maaltijd te fotograferen.’ Zijn poging tot autobiografie strandde toen zijn voorraad fotografische films was uitgeput. Films gaan kopen ‘was onmogelijk, omdat ik nooit klaar zou komen met mijn wandeling naar de fotozaak, mijn gesprek met de winkelier, het interieur van de winkel, de mensen op straat, alles wat ik zag, hoorde, voelde, of dacht.1801BS Cloud2 Zo kwam er een einde aan dit dagboek.’

Keren wij weer terug naar de doorzonwoning met de open gordijnen, waar we – zij het zo discreet mogelijk – een blik naar binnen werpen. Wat zien we in dit privédomein? Een gezelschap mensen, een gezin waarschijnlijk, dat ieder voor zich naar het scherm van een mobieltje, of een iPad, of een laptop zit te staren. De beperkingen waar de jonge Kassaar mee had te kampen zijn ogenschijnlijk verdwenen. Iedere maaltijd wordt gefotografeerd voor Facebook; van de jonge katjes wordt een schattig filmpje voor Twitter gemaakt; dochterlief lanceert haar zesduizendste selfie op Instagram, omdat haar haar vandaag net weer wat beter zit. Er wordt gevlogd en geblogd, filmpjes op YouTube gezet en stukjes over privacy geschreven voor een tweewekelijks internettijdschrift. Vrijwel het hele privé-domein wordt op het elektronische dorpsplein gegooid en alles wordt gedaan om de aandacht te trekken. Als je weinig ‘hits’, ‘friends’, ‘followers’, of ‘likes’ hebt dan schort er wat aan de kwaliteit van je leven.  

Manuel Castells profeteerde al in 1996 dat er een cultuur van ‘echte virtualiteit’ aan het ontstaan was. Dat is een cultuur waarin de ‘materiële’ realiteit volledig opgezogen wordt in de multimediale fantasiewereld van het wereldwijde web. Een ervaring wordt pas ‘echt echt’ als hij in de virtuele wereld is opgenomen en daar door iedereen kan worden beleefd. Dankzij de Cloud is Cloud Cuckoo Land geen fantasieland meer. Of juist wel: iCloud Cuckooland is juist omdat het een fantasieland is echt. Daar buiten bestaat niets, behalve materiaal dat mogelijkerwijs kan worden toegevoegd om tot bloei te komen in de ‘echte’ virtuele wereld.

De hedendaagse ‘privacy’ ontstaat als de wifi het niet doet, de geheugenkaart van je camera vol zit, of de accu van je smartphone is leeggelopen. De vraag is, of deze toestand als hemel of als hel te beschouwen is. De meeste mensen proberen deze vraag te vermijden door zo snel mogelijk het contact met de Cloud te herstellen.

---------
De plaatjes zijn van Henk Klaren


© 2020 Willem Minderhout meer Willem Minderhout - meer "Het leven zelf" -
Beschouwingen > Het leven zelf
Het privé domein ... * Willem Minderhout
1801BS CloudcuckooiCloud Cuckoo Land

Dit nummer van De Leunstoel heeft als thema ‘privacy’. Zelfs de tamelijk puristische hoofdredacteur had daar blijkbaar geen Nederlandse term voor voorhanden. Wij Nederlanders spreken het meestal uit als ‘praaivasie’, waaruit blijkt dat de Amerikaanse invloed hier te lande groter is dan de Britse. Britten noemen het immers ‘privvesie’. Maar wat is het eigenlijk? Als we naar onze Duitse en Franse vrienden kijken ontdekken we woorden als ‘intimité’, ‘vie privée’ en ‘Privatsphäre’, die ook niet echt appelleren aan de Nederlandse gevoelswaarde.

Is ‘praaivasie’ dan een volksvreemd verschijnsel? Veel reizigers die voor het eerst ons land bezoeken denken van wel. Huizen met grote ramen zonder al te veel gordijnen lijken uit te nodigen om naar binnen te gluren. Onze ‘Privatsphäre’ lijkt een soort kijkdoos, waarbinnen slechts de grootste ‘intimités’ aan het gezicht onttrokken worden. Deze eerste indruk is, zoals u weet, fout. Je kunt de meeste huiskamers binnenkijken, maar je wordt niet geacht om dat ook daadwerkelijk te doen. Wij Nederlanders schermen wel degelijk ons privédomein, als we het zo mogen noemen, af.

Hoewel? Gaat dat nog op? Was ‘privé-domein’ niet de naam van een beroemde reeks autobiografieën, waarin de auteurs ons juist uitnodigden om hun aller intiemste privéleven te betreden? De autobiografie is desondanks een omslachtige poging om het private publiek te maken die gedoemd is te mislukken. In ‘De God Denkbaar, Denkbaar de God’ van W.F. Hermans beschrijft commissaris Kassaar zijn streven als zeventienjarige jongen om zijn leven te beschrijven. Om dit überhaupt een kans van slagen te geven besluit hij de fotografie te hulp te roepen. Hij ‘ging er toe over iedere maaltijd te fotograferen.’ Zijn poging tot autobiografie strandde toen zijn voorraad fotografische films was uitgeput. Films gaan kopen ‘was onmogelijk, omdat ik nooit klaar zou komen met mijn wandeling naar de fotozaak, mijn gesprek met de winkelier, het interieur van de winkel, de mensen op straat, alles wat ik zag, hoorde, voelde, of dacht.1801BS Cloud2 Zo kwam er een einde aan dit dagboek.’

Keren wij weer terug naar de doorzonwoning met de open gordijnen, waar we – zij het zo discreet mogelijk – een blik naar binnen werpen. Wat zien we in dit privédomein? Een gezelschap mensen, een gezin waarschijnlijk, dat ieder voor zich naar het scherm van een mobieltje, of een iPad, of een laptop zit te staren. De beperkingen waar de jonge Kassaar mee had te kampen zijn ogenschijnlijk verdwenen. Iedere maaltijd wordt gefotografeerd voor Facebook; van de jonge katjes wordt een schattig filmpje voor Twitter gemaakt; dochterlief lanceert haar zesduizendste selfie op Instagram, omdat haar haar vandaag net weer wat beter zit. Er wordt gevlogd en geblogd, filmpjes op YouTube gezet en stukjes over privacy geschreven voor een tweewekelijks internettijdschrift. Vrijwel het hele privé-domein wordt op het elektronische dorpsplein gegooid en alles wordt gedaan om de aandacht te trekken. Als je weinig ‘hits’, ‘friends’, ‘followers’, of ‘likes’ hebt dan schort er wat aan de kwaliteit van je leven.  

Manuel Castells profeteerde al in 1996 dat er een cultuur van ‘echte virtualiteit’ aan het ontstaan was. Dat is een cultuur waarin de ‘materiële’ realiteit volledig opgezogen wordt in de multimediale fantasiewereld van het wereldwijde web. Een ervaring wordt pas ‘echt echt’ als hij in de virtuele wereld is opgenomen en daar door iedereen kan worden beleefd. Dankzij de Cloud is Cloud Cuckoo Land geen fantasieland meer. Of juist wel: iCloud Cuckooland is juist omdat het een fantasieland is echt. Daar buiten bestaat niets, behalve materiaal dat mogelijkerwijs kan worden toegevoegd om tot bloei te komen in de ‘echte’ virtuele wereld.

De hedendaagse ‘privacy’ ontstaat als de wifi het niet doet, de geheugenkaart van je camera vol zit, of de accu van je smartphone is leeggelopen. De vraag is, of deze toestand als hemel of als hel te beschouwen is. De meeste mensen proberen deze vraag te vermijden door zo snel mogelijk het contact met de Cloud te herstellen.

---------
De plaatjes zijn van Henk Klaren
© 2020 Willem Minderhout
powered by CJ2