 |
|
|
|
|
 |
 |
archiefvorig nr.lopend nr. |
 |
 |
 |
Nummer 14
Jaargang 21
18 april 2024
Nummer 15 verschijnt op
9 mei 2024 |  |
|
| Vermaak en Genot > Luister! |
delen printen 
terug 
|
|
|
|
|
|
|
Uit Afrika komt prachtige muziek! |
Arie de Jong |
|
|
 In bijna elke Leunstoel schrijft Henk Klaren een interessant stuk over vooral Amerikaanse muziek. Veel is herkenbaar, soms zet het me aan om een CD aan te schaffen die ik nog niet kende. Maar er is zo veel meer op muzikaal gebied! Dat kan Henk Klaren natuurlijk niet allemaal in zijn eentje oplossen. En ik ben niet van plan een eigen kanaal via de Leunstoel te ontwikkelen voor alle muziek die ik aangenaam vind.
Na al die stukken van Henk over zijn segment van de muzikale rijkdom, vind ik het wel tijd een lans te breken voor de rijkdom van Afrikaanse popmuziek. Helaas is er in onze contreien veel te weinig aandacht voor. In de jaarlijkse Top 2000 staat wellicht een enkel lied van Youssou N’Dour en dat is dan nog het duet met Neneh Cherry. Dat die man een formidabel repertoire op zijn naam heeft staan, dat weet bijna geen hond. Het ene album is nog mooier dan het andere.
Hoe dan ook, tijd voor een korte introductie van Afrikaanse popmuziek (en lang niet alles) voor de Leunstoel.
We beginnen met de verhalenvertellers, vooral gekoppeld aan Mali. Legendarisch is Boubacar Traoré. Bijnaam: Kar Kar. Hij is een zogenaamde griot. Zo worden de zangers genoemd die in een orale traditie staan, verhalen vertellen, zichzelf begeleiden op een gitaar of meer exotische instrumenten en waarbij de traditie overgaat van vader op zoon. Lieve Joris beschrijft in haar bundel reisverhalen Mali Blues, uit 1996, dat zij hem opzoekt in Mali, waar hij met vrouwen en kinderen woont. Prachtig verhaal. Later is er ook nog een film over hem gemaakt, met een goede soundtrack met zijn songs. Aan te bevelen is het overzichtsalbum The best of Boubacar Traoré, the bluesman from Mali, met meer dan een uur van het beste uit zijn werk.
Een tweede naam die dan onvermijdelijk moet vallen is die van Ali Farka Touré. Die is al dood en één van zijn zoons is, zoals dat bij griots hoort, in zijn voetsporen getreden, Vieux Farka Touré. Ali Farka Touré speelde gitaar op hetzelfde niveau als Eric Clapton, of wellicht zelfs wel beter. Onbegrijpelijk dat zijn muziek zo onbekend is. Mooie ingang is het album, samen met Ry Cooder, Talking Timbuktu. Maar eigenlijk zijn alle albums top. Zelfs zijn vroege werk, met songs die hij voor de radio opnam in de jaren zeventig; verzameld op Radio Mali. Met een opmerkelijk lied waarin hij de kinderen in Mali oproept mee te doen aan de culturele week.
Door met een geweldige zanger en gitarist, Habib Koité, die zich omringd weet door andere goede musici. Hij speelde ook vaak mee bij anderen. Het meest overweldigend van zijn werk vind ik het dubbelalbum met live-opnames: Foly! Live around the world. Wie dat beluistert vraagt zich af: waarom heeft niemand mij dit eerder verteld? Briljant.
En dan Salif Keita. Geweldige zanger, meeslepende liederen, ondersteund door uitgekiende arrangementen. Hij loopt al erg lang mee, maar produceerde in 2018 toch weer een prachtig album, Un autre blanc. Een verwijzing naar het gegeven dat hij een albino is, in sommige Afrikaanse landen een risicovolle eigenschap.
Wat te denken van het Orchestra Baobab? Hoogtijdagen in de jaren zeventig en tachtig, daarna een poos weggeweest (de leden van de groep werden advocaat of anderszins), maar in de 21ste eeuw weder opgestaan. Wie een album wil proberen, raad ik Specialists in all styles aan. Opnieuw, na beluistering zal je zeggen: had iemand me dat niet eerder kunnen vertellen?
Doen er ook vrouwen mee in dit overzicht? Reken maar. Ik beperk me tot een paar, je kunt er een boek mee vullen.
Uit Egypte komt Natascha Atlas. Ze mengt allerlei stijlen door elkaar en is de laatste tijd de jazz-kant opgegaan. Instapalbum: Something dangerous, maar eigenlijk is alles goed wat ze maakt.
Van de Kaap Verdische eilanden is de helaas overleden Cesaria Evora. Een goed begin met haar prachtige muziek is het album The very best of Cesaria Evora, meer dan een uur top. Daarna wil je alles horen, vrees ik.
We gaan door met Oumou Sangare. Die heeft ook al veel moois gemaakt. Komt uit Mali. Om te beginnen het album Oumou.
Dan Rokia Traoré, waar nog veel van te verwachten is. Ook al weer uit Mali. Zingt en speelt verdienstelijk gitaar. Laatste album Né So is een goed begin.
Ik ben ook nogal te spreken over Angelique Kidjo uit Benin. Dansbare muziek, je kunt bijna niet op je stoel blijven zitten. Recent heeft ze zelfs de songs van Talking Heads naar haar hand gezet in Remain in light.
In dit rijtje ook maar een duo, twee mensen die elkaar leerden kennen op de blindenschool in Parijs, afkomstig uit Mali: Amadou & Mariam. Amadou speelt pittig gitaar, ze zingen samen, al domineert Mariam. Heel bijzonder vond ik het album Dimanche a Bamako, dat ik heb gekocht met een DVD erbij met een optreden op straat in Parijs, geweldig.
Nog erg jong en veelbelovend is Fatoumata Diawara die Afrikaanse muziek relateert aan jazz.
Tot slot nog een uitstapje naar wat ‘woestijnmuziek’ wordt genoemd. De eerste groep die in het westen enigszins bekend werd was Tinariwen, De leden hadden elkaar ontmoet in een vluchtelingenkamp, spelen gitaren en eenvoudige percussie, zingen tegen het monotone aan, maar het is verbijsterend goed.
Vervolgens bleken er nog meer van zulke groepen te bestaan (en eigenlijk kun je Ali Farka Touré een verwant noemen van dit soort muziek). Zelf ben ik nogal gecharmeerd van Terakaft, met al een aantal ontzettend goede albums en Tamikrest. Geen enkel album is een miskoop. De ene groep is wat meer westers georiënteerd dan de andere. Heel authentiek klinkt bijvoorbeeld de groep Etran Finatawa, waar je het woestijnzand bijna tussen de muzikale klanken hoort knisperen.
Het is wel mooi zo, wie geïnteresseerd is gaat op zoek. Zo nodig via Spotify of Youtube om kennis te maken. Wellicht maak je dan ook kennis met al die zangers, muzikanten en groepen die ik nog niet heb genoemd. Toumani Diabaté, Dobet Gnahore, Papa Wemba, Geoffry Oryema, Cheick Lô, Ismael Lô, Mansour Seck, Fela Kuti, Regis Gizavo, Baaba Maal, Loby Traoré, Thione Seck, Mory Kanté, King Sunny Adé, Bombino, Bassekou Kouyaté, de Super Railway Band of al die geweldige artiesten uit Noord-Afrika, zoals Cheb Khaled, Rachid Taha, Cheb Hassni, Cheb Mami en Souad Massi. Om nog maar te zwijgen van iemand als Aziz Sahmouni, voortgekomen uit de bijzondere groep van Algerijnen in Parijs, het Orchestre National de Barbès, met het magistrale album en concert.
Ali
Farka Touré – Talking Timbuktu: https://www.youtube.com/watch?v=1XUloEaR1RM
Boubacar Traoré (Karkar) -
Duna ma yelema: https://www.youtube.com/watch?v=QwHWd0wWg-0&list=PLfltuHNiPay2aru2h-4yeH0SBGT9b7y5m
Habib Koité – Musoko: https://www.youtube.com/watch?v=jNnIzvr4Adc
Orchestre Baobab – Specialists
in all styles: https://www.youtube.com/watch?v=LtrTFd5PYmM|
Orchestre National de Barbès –
liveconcert: https://www.youtube.com/watch?v=HdPPH-KIX4Q
--------
Het plaatje is van Han Busstra
|
|
|
|
|
 |
|
 |
| Vermaak en Genot > Luister! |
| Uit Afrika komt prachtige muziek! |
Arie de Jong |
In bijna elke Leunstoel schrijft Henk Klaren een interessant stuk over vooral Amerikaanse muziek. Veel is herkenbaar, soms zet het me aan om een CD aan te schaffen die ik nog niet kende. Maar er is zo veel meer op muzikaal gebied! Dat kan Henk Klaren natuurlijk niet allemaal in zijn eentje oplossen. En ik ben niet van plan een eigen kanaal via de Leunstoel te ontwikkelen voor alle muziek die ik aangenaam vind.
Na al die stukken van Henk over zijn segment van de muzikale rijkdom, vind ik het wel tijd een lans te breken voor de rijkdom van Afrikaanse popmuziek. Helaas is er in onze contreien veel te weinig aandacht voor. In de jaarlijkse Top 2000 staat wellicht een enkel lied van Youssou N’Dour en dat is dan nog het duet met Neneh Cherry. Dat die man een formidabel repertoire op zijn naam heeft staan, dat weet bijna geen hond. Het ene album is nog mooier dan het andere.
Hoe dan ook, tijd voor een korte introductie van Afrikaanse popmuziek (en lang niet alles) voor de Leunstoel.
We beginnen met de verhalenvertellers, vooral gekoppeld aan Mali. Legendarisch is Boubacar Traoré. Bijnaam: Kar Kar. Hij is een zogenaamde griot. Zo worden de zangers genoemd die in een orale traditie staan, verhalen vertellen, zichzelf begeleiden op een gitaar of meer exotische instrumenten en waarbij de traditie overgaat van vader op zoon. Lieve Joris beschrijft in haar bundel reisverhalen Mali Blues, uit 1996, dat zij hem opzoekt in Mali, waar hij met vrouwen en kinderen woont. Prachtig verhaal. Later is er ook nog een film over hem gemaakt, met een goede soundtrack met zijn songs. Aan te bevelen is het overzichtsalbum The best of Boubacar Traoré, the bluesman from Mali, met meer dan een uur van het beste uit zijn werk.
Een tweede naam die dan onvermijdelijk moet vallen is die van Ali Farka Touré. Die is al dood en één van zijn zoons is, zoals dat bij griots hoort, in zijn voetsporen getreden, Vieux Farka Touré. Ali Farka Touré speelde gitaar op hetzelfde niveau als Eric Clapton, of wellicht zelfs wel beter. Onbegrijpelijk dat zijn muziek zo onbekend is. Mooie ingang is het album, samen met Ry Cooder, Talking Timbuktu. Maar eigenlijk zijn alle albums top. Zelfs zijn vroege werk, met songs die hij voor de radio opnam in de jaren zeventig; verzameld op Radio Mali. Met een opmerkelijk lied waarin hij de kinderen in Mali oproept mee te doen aan de culturele week.
Door met een geweldige zanger en gitarist, Habib Koité, die zich omringd weet door andere goede musici. Hij speelde ook vaak mee bij anderen. Het meest overweldigend van zijn werk vind ik het dubbelalbum met live-opnames: Foly! Live around the world. Wie dat beluistert vraagt zich af: waarom heeft niemand mij dit eerder verteld? Briljant.
En dan Salif Keita. Geweldige zanger, meeslepende liederen, ondersteund door uitgekiende arrangementen. Hij loopt al erg lang mee, maar produceerde in 2018 toch weer een prachtig album, Un autre blanc. Een verwijzing naar het gegeven dat hij een albino is, in sommige Afrikaanse landen een risicovolle eigenschap.
Wat te denken van het Orchestra Baobab? Hoogtijdagen in de jaren zeventig en tachtig, daarna een poos weggeweest (de leden van de groep werden advocaat of anderszins), maar in de 21ste eeuw weder opgestaan. Wie een album wil proberen, raad ik Specialists in all styles aan. Opnieuw, na beluistering zal je zeggen: had iemand me dat niet eerder kunnen vertellen?
Doen er ook vrouwen mee in dit overzicht? Reken maar. Ik beperk me tot een paar, je kunt er een boek mee vullen.
Uit Egypte komt Natascha Atlas. Ze mengt allerlei stijlen door elkaar en is de laatste tijd de jazz-kant opgegaan. Instapalbum: Something dangerous, maar eigenlijk is alles goed wat ze maakt.
Van de Kaap Verdische eilanden is de helaas overleden Cesaria Evora. Een goed begin met haar prachtige muziek is het album The very best of Cesaria Evora, meer dan een uur top. Daarna wil je alles horen, vrees ik.
We gaan door met Oumou Sangare. Die heeft ook al veel moois gemaakt. Komt uit Mali. Om te beginnen het album Oumou.
Dan Rokia Traoré, waar nog veel van te verwachten is. Ook al weer uit Mali. Zingt en speelt verdienstelijk gitaar. Laatste album Né So is een goed begin.
Ik ben ook nogal te spreken over Angelique Kidjo uit Benin. Dansbare muziek, je kunt bijna niet op je stoel blijven zitten. Recent heeft ze zelfs de songs van Talking Heads naar haar hand gezet in Remain in light.
In dit rijtje ook maar een duo, twee mensen die elkaar leerden kennen op de blindenschool in Parijs, afkomstig uit Mali: Amadou & Mariam. Amadou speelt pittig gitaar, ze zingen samen, al domineert Mariam. Heel bijzonder vond ik het album Dimanche a Bamako, dat ik heb gekocht met een DVD erbij met een optreden op straat in Parijs, geweldig.
Nog erg jong en veelbelovend is Fatoumata Diawara die Afrikaanse muziek relateert aan jazz.
Tot slot nog een uitstapje naar wat ‘woestijnmuziek’ wordt genoemd. De eerste groep die in het westen enigszins bekend werd was Tinariwen, De leden hadden elkaar ontmoet in een vluchtelingenkamp, spelen gitaren en eenvoudige percussie, zingen tegen het monotone aan, maar het is verbijsterend goed.
Vervolgens bleken er nog meer van zulke groepen te bestaan (en eigenlijk kun je Ali Farka Touré een verwant noemen van dit soort muziek). Zelf ben ik nogal gecharmeerd van Terakaft, met al een aantal ontzettend goede albums en Tamikrest. Geen enkel album is een miskoop. De ene groep is wat meer westers georiënteerd dan de andere. Heel authentiek klinkt bijvoorbeeld de groep Etran Finatawa, waar je het woestijnzand bijna tussen de muzikale klanken hoort knisperen.
Het is wel mooi zo, wie geïnteresseerd is gaat op zoek. Zo nodig via Spotify of Youtube om kennis te maken. Wellicht maak je dan ook kennis met al die zangers, muzikanten en groepen die ik nog niet heb genoemd. Toumani Diabaté, Dobet Gnahore, Papa Wemba, Geoffry Oryema, Cheick Lô, Ismael Lô, Mansour Seck, Fela Kuti, Regis Gizavo, Baaba Maal, Loby Traoré, Thione Seck, Mory Kanté, King Sunny Adé, Bombino, Bassekou Kouyaté, de Super Railway Band of al die geweldige artiesten uit Noord-Afrika, zoals Cheb Khaled, Rachid Taha, Cheb Hassni, Cheb Mami en Souad Massi. Om nog maar te zwijgen van iemand als Aziz Sahmouni, voortgekomen uit de bijzondere groep van Algerijnen in Parijs, het Orchestre National de Barbès, met het magistrale album en concert.
Ali
Farka Touré – Talking Timbuktu: https://www.youtube.com/watch?v=1XUloEaR1RM
Boubacar Traoré (Karkar) -
Duna ma yelema: https://www.youtube.com/watch?v=QwHWd0wWg-0&list=PLfltuHNiPay2aru2h-4yeH0SBGT9b7y5m
Habib Koité – Musoko: https://www.youtube.com/watch?v=jNnIzvr4Adc
Orchestre Baobab – Specialists
in all styles: https://www.youtube.com/watch?v=LtrTFd5PYmM|
Orchestre National de Barbès –
liveconcert: https://www.youtube.com/watch?v=HdPPH-KIX4Q
--------
Het plaatje is van Han Busstra
|
| © 2020 Arie de Jong |
|
|
|
|
powered by CJ2 |
|