archiefvorig nr.lopend nr.

Nummer 12
Jaargang 21
21 maart 2024
Nummer 13 verschijnt op
4 april 2024
Vermaak en Genot > De wereldliteratuur roept delen printen terug
Huisnummers? * Frits Hoorweg

1801VG NummersIn mijn boekenkast staat al enige jaren een mooi uitgevoerd, grappig boekje met de titel ‘Housenumbers’. Het is gemaakt door ene Anton Tantner en bestaat grotendeels (3/4) uit foto’s van (u raadt het) huisnummers van over de hele wereld. Natuurlijk is daarbij gepoogd om vooral de meest fotogenieke in beeld te brengen. Dat levert een heel aardig panorama op, een boek om in te bladeren als je ogen te moe zijn geworden om echt te lezen.
Maar er is ook tekst, een bladzij of 50. Daar moet je echt even voor gaan zitten. De sporen van de Duitse taal zijn (Tantner is, volgens het onvolprezen ‘net’, historicus aan de Universiteit van Wenen) in de Engelse vertaling nog nadrukkelijk aanwezig, wat niet ‘lekker leest’ (dan liever gewoon ‘Duits’!). Maar goed, geen gezeur, er staan wel interessante weetjes in. Het huisnummer werd bedacht en op enige schaal ingevoerd tijdens de 18e eeuw.

Even wat karakteristieke teksten (door mij – niet al te zorgvuldig – vertaald):
‘Het huisnummer beleefde zijn grootste triomf in de periode van het absolutisme, in wat werd genoemd de Tijd van de Verlichting. Het was niet bedoeld om mensen de weg makkelijker te laten vinden ….. . Nee, het ontsproot in het grijze gebied tussen het militaire, de belastingdiensten en de eerste pogingen politiewerk te moderniseren.’ Tsja, ik begrijp geloof ik wel wat hier wordt bedoeld. U hopelijk ook.
Voor het overige gaat de tekst van Tantner vooral over meer praktische dingen, zoals de uitvinding en het gebruik van even nummers aan de ene kant van de straat en oneven aan de andere.

Wat ons eigen land betreft weten we natuurlijk dat Napoleon er hier voor heeft gezorgd dat we allemaal een naam kregen en vindbaar waren. Ook in andere landen zijn er momenten aan te wijzen die beslissend zijn geweest in het ‘vindbaar’ maken van onderdanen.
Het grappige is dat het woord ‘privacy’ toen helemaal nog niet was uitgevonden. Als ik Internet mag blijven geloven gebeurde dat pas in 1879 in Amerika, door Thomas Cooley. ‘Het is niet toevallig dat het woord Engelse wortels heeft’, wordt er bij vermeld. ‘Daar begon de industriële revolutie.’ Mij ontgaat vooralsnog het vanzelfsprekende verband tussen één en ander.

-------
Anton Tantner, House Numers, Pictures of a Forgotten History, Reaktion Books, 2015


© 2020 Frits Hoorweg meer Frits Hoorweg - meer "De wereldliteratuur roept" -
Vermaak en Genot > De wereldliteratuur roept
Huisnummers? * Frits Hoorweg
1801VG NummersIn mijn boekenkast staat al enige jaren een mooi uitgevoerd, grappig boekje met de titel ‘Housenumbers’. Het is gemaakt door ene Anton Tantner en bestaat grotendeels (3/4) uit foto’s van (u raadt het) huisnummers van over de hele wereld. Natuurlijk is daarbij gepoogd om vooral de meest fotogenieke in beeld te brengen. Dat levert een heel aardig panorama op, een boek om in te bladeren als je ogen te moe zijn geworden om echt te lezen.
Maar er is ook tekst, een bladzij of 50. Daar moet je echt even voor gaan zitten. De sporen van de Duitse taal zijn (Tantner is, volgens het onvolprezen ‘net’, historicus aan de Universiteit van Wenen) in de Engelse vertaling nog nadrukkelijk aanwezig, wat niet ‘lekker leest’ (dan liever gewoon ‘Duits’!). Maar goed, geen gezeur, er staan wel interessante weetjes in. Het huisnummer werd bedacht en op enige schaal ingevoerd tijdens de 18e eeuw.

Even wat karakteristieke teksten (door mij – niet al te zorgvuldig – vertaald):
‘Het huisnummer beleefde zijn grootste triomf in de periode van het absolutisme, in wat werd genoemd de Tijd van de Verlichting. Het was niet bedoeld om mensen de weg makkelijker te laten vinden ….. . Nee, het ontsproot in het grijze gebied tussen het militaire, de belastingdiensten en de eerste pogingen politiewerk te moderniseren.’ Tsja, ik begrijp geloof ik wel wat hier wordt bedoeld. U hopelijk ook.
Voor het overige gaat de tekst van Tantner vooral over meer praktische dingen, zoals de uitvinding en het gebruik van even nummers aan de ene kant van de straat en oneven aan de andere.

Wat ons eigen land betreft weten we natuurlijk dat Napoleon er hier voor heeft gezorgd dat we allemaal een naam kregen en vindbaar waren. Ook in andere landen zijn er momenten aan te wijzen die beslissend zijn geweest in het ‘vindbaar’ maken van onderdanen.
Het grappige is dat het woord ‘privacy’ toen helemaal nog niet was uitgevonden. Als ik Internet mag blijven geloven gebeurde dat pas in 1879 in Amerika, door Thomas Cooley. ‘Het is niet toevallig dat het woord Engelse wortels heeft’, wordt er bij vermeld. ‘Daar begon de industriële revolutie.’ Mij ontgaat vooralsnog het vanzelfsprekende verband tussen één en ander.

-------
Anton Tantner, House Numers, Pictures of a Forgotten History, Reaktion Books, 2015
© 2020 Frits Hoorweg
powered by CJ2