archiefvorig nr.lopend nr.

Nummer 12
Jaargang 21
21 maart 2024
Nummer 13 verschijnt op
4 april 2024
Beschouwingen > De verbazing delen printen terug
Uitgestorven bekwaamheden Julius Pasgeld

1715BS BekwaamStel je voor dat de razendsnelle ontwikkeling van de moderne techniek was uitgebleven. Dan hadden we onszelf als mens moeten ontwikkelen in plaats van ons lijdzaam te schurken in de gemakken van de moderne techniek.
Dan hadden we een heleboel bekwaamheden verder kunnen ontwikkelen. Uitstervende vermogens. Ik noem er een paar. Natuurlijk zijn er veel meer geweest. Maar die ben ik vergeten.

Oriëntatievermogen
Uit jezelf nauwkeurig weten waar de windstreken zich bevinden. Uit jezelf de weg kunnen vinden. Nooit meer verdwalen. Ooit aangeboren. Maar dankzij de ontwikkeling van kaarten, plattegronden en vooral de TomTom raken we in ons eigen hoofd steeds meer van het padje af. En dus steeds minder zelfverzekerd.

Hoofdrekenen
Dankzij bekwame leermeesters bleek het hoofdrekenen van generatie op generatie steeds beter te gaan. Want deze kunst, die thans alleen nog maar voor geniën lijkt weggelegd, bleek, zoals al die andere uitgestorven vermogens, genetisch overdraagbaar. De komst van de Zakjapanner in de vorige eeuw maakte daar abrupt een eind aan. Knopjes indrukken bleek makkelijker.

Uit je hoofd het weer voorspellen
Sommige oudere boeren schijnen het nog steeds feilloos te kunnen. Maar jongere generaties kijken kennelijk niet meer regelmatig op naar het zwerk. En raadplegen liever de via de techniek ontworpen weersvoorspellingen, die via de meest uiteenlopende media te raadplegen zijn. Het uit je zelf aanvoelen en combineren van weersaspecten heeft plaats gemaakt voor de buienradar.

Tijdsbesef
Tot op de honderdste seconde nauwkeurig levert de techniek tegenwoordig de tijd bij ons af. Klokken, horloges, wekkers, smartphones laten nergens meer een misverstand over bestaan. Zodat oefening in inschatting van tijd en tijdsduur thans zonde van de tijd is.
Toch konden mensen dat vroeger zelf. Ze hadden toen ergens een gevoel voor vergankelijkheid en het verstrijken van de tijd, zonder steeds op een klok te hoeven kijken. Sommigen konden zichzelf zelfs op een bepaalde tijd wakker laten worden zonder wekker. En ontwikkelden die eigenschap steeds verder.
Totdat … Nou ja. Vul zelf maar in.

Een tweede stem op je gevoel zingen
Vroeger zong iedereen dat het een aard had. En ontwikkelde daarmee z’n eigen muzikaliteit. Hetgeen niet zelden leidde tot intuïtief zuiver gezang in diverse toonaarden. Thans zet men liever met knopjes geluidsmechanieken in tal en last aan om de, versterkte en dikwijls twijfelachtige, toonaarden van anderen tot zich te laten komen. Om vervolgens wat zachtjes en ongecontroleerd mee te neuriën.

Intuïtie, instinct
Vraag de kinderen van nu wat intuïtie is en ze kijken je aan of je gek bent (of oud). Maar hoe moeten die kinderen straks beslissingen nemen waarvan ze de gevolgen niet geheel kunnen overzien? In dergelijke gevallen raadpleegden de mensen vroeger hun intuïtie. En leerden dat door vallen en opstaan steeds beter te doen. Maar de toegankelijkheid van dergelijke vermogens lijkt sterk verminderd sinds de techniek ons alle tijd ontneemt om ergens bij stil te staan. Zodat we de ingewikkelde routes naar die wonderlijke grotten van onze intuïtie en ons instinct nooit meer in alle rust kunnen verkennen.

Ik schrijf het allemaal maar op. Anders zijn we straks ook nog vergeten wat we allemaal vergeten zijn.

-------
Het plaatje is van Linda Hulshof
Meer informatie: www.lindahulshof.nl


© 2020 Julius Pasgeld meer Julius Pasgeld - meer "De verbazing" -
Beschouwingen > De verbazing
Uitgestorven bekwaamheden Julius Pasgeld
1715BS BekwaamStel je voor dat de razendsnelle ontwikkeling van de moderne techniek was uitgebleven. Dan hadden we onszelf als mens moeten ontwikkelen in plaats van ons lijdzaam te schurken in de gemakken van de moderne techniek.
Dan hadden we een heleboel bekwaamheden verder kunnen ontwikkelen. Uitstervende vermogens. Ik noem er een paar. Natuurlijk zijn er veel meer geweest. Maar die ben ik vergeten.

Oriëntatievermogen
Uit jezelf nauwkeurig weten waar de windstreken zich bevinden. Uit jezelf de weg kunnen vinden. Nooit meer verdwalen. Ooit aangeboren. Maar dankzij de ontwikkeling van kaarten, plattegronden en vooral de TomTom raken we in ons eigen hoofd steeds meer van het padje af. En dus steeds minder zelfverzekerd.

Hoofdrekenen
Dankzij bekwame leermeesters bleek het hoofdrekenen van generatie op generatie steeds beter te gaan. Want deze kunst, die thans alleen nog maar voor geniën lijkt weggelegd, bleek, zoals al die andere uitgestorven vermogens, genetisch overdraagbaar. De komst van de Zakjapanner in de vorige eeuw maakte daar abrupt een eind aan. Knopjes indrukken bleek makkelijker.

Uit je hoofd het weer voorspellen
Sommige oudere boeren schijnen het nog steeds feilloos te kunnen. Maar jongere generaties kijken kennelijk niet meer regelmatig op naar het zwerk. En raadplegen liever de via de techniek ontworpen weersvoorspellingen, die via de meest uiteenlopende media te raadplegen zijn. Het uit je zelf aanvoelen en combineren van weersaspecten heeft plaats gemaakt voor de buienradar.

Tijdsbesef
Tot op de honderdste seconde nauwkeurig levert de techniek tegenwoordig de tijd bij ons af. Klokken, horloges, wekkers, smartphones laten nergens meer een misverstand over bestaan. Zodat oefening in inschatting van tijd en tijdsduur thans zonde van de tijd is.
Toch konden mensen dat vroeger zelf. Ze hadden toen ergens een gevoel voor vergankelijkheid en het verstrijken van de tijd, zonder steeds op een klok te hoeven kijken. Sommigen konden zichzelf zelfs op een bepaalde tijd wakker laten worden zonder wekker. En ontwikkelden die eigenschap steeds verder.
Totdat … Nou ja. Vul zelf maar in.

Een tweede stem op je gevoel zingen
Vroeger zong iedereen dat het een aard had. En ontwikkelde daarmee z’n eigen muzikaliteit. Hetgeen niet zelden leidde tot intuïtief zuiver gezang in diverse toonaarden. Thans zet men liever met knopjes geluidsmechanieken in tal en last aan om de, versterkte en dikwijls twijfelachtige, toonaarden van anderen tot zich te laten komen. Om vervolgens wat zachtjes en ongecontroleerd mee te neuriën.

Intuïtie, instinct
Vraag de kinderen van nu wat intuïtie is en ze kijken je aan of je gek bent (of oud). Maar hoe moeten die kinderen straks beslissingen nemen waarvan ze de gevolgen niet geheel kunnen overzien? In dergelijke gevallen raadpleegden de mensen vroeger hun intuïtie. En leerden dat door vallen en opstaan steeds beter te doen. Maar de toegankelijkheid van dergelijke vermogens lijkt sterk verminderd sinds de techniek ons alle tijd ontneemt om ergens bij stil te staan. Zodat we de ingewikkelde routes naar die wonderlijke grotten van onze intuïtie en ons instinct nooit meer in alle rust kunnen verkennen.

Ik schrijf het allemaal maar op. Anders zijn we straks ook nog vergeten wat we allemaal vergeten zijn.

-------
Het plaatje is van Linda Hulshof
Meer informatie: www.lindahulshof.nl
© 2020 Julius Pasgeld
powered by CJ2